Uznane autorytety, decyzyjni politycy, menedżerowie dużych firm i przedsiębiorcy, wyraziste osobowości, eksperci, naukowcy i ludzie mediów spotkali się 23–25 kwietnia w Katowicach na XVII Europejskim Kongresie Gospodarczym (EEC – European Economic Congress). Co znaczy działać razem dla bezpiecznej przyszłości i w jaki sposób podnieść konkurencyjność i niezależność europejskiej gospodarki – te kwestie były myślami przewodnimi tegorocznej debaty, organizowanej pod patronatem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

Europejski Kongres Gospodarczy miał w tym roku dwa główne słowa-klucze: bezpieczeństwo i konkurencyjność. Wszyscy jesteśmy świadkami, jak dynamicznie, zwłaszcza w ostatnim czasie, zmienia się rzeczywistość geopolityczna i jakie wyzwania dla gospodarek niosą ze sobą te turbulencje. Na naszych oczach rodzi się nowy porządek świata, a niestabilne otoczenie gospodarki wpływa na koniunkturę, klimat inwestycyjny i strategie firm. Przez trzy kongresowe dni będziemy chcieli przyjrzeć się temu wszystkiemu wnikliwie i, jak co roku, stworzyć platformę wymiany myśli, doświadczeń, rekomendacji – mówi Wojciech Kuśpik, prezes Grupy PTWP, inicjator i organizator Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

– Zależy nam, żeby z Katowic, w roku polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, popłynęło wyraźne przesłanie dla Europy i świata, słyszalny i wiele wnoszący głos w dyskusji o tym, jaka będzie nasza przyszłość – dodaje.
Blisko 200 kongresowych debat odbyło się pod hasłem Razem dla bezpiecznej przyszłości „United for a safe future”. Bezpieczeństwo było rozpatrywane w kontekście nowego europejskiego priorytetu, jakim jest silna gospodarka jako fundament. Dyskutowane były m.in. założenia kluczowych dokumentów wskazujących kierunki zmian w polityce gospodarczej UE, jak Clean Industrial Deal czy Kompas konkurencyjności. Paneliści szukali odpowiedzi na pytanie, jak połączyć działania na rzecz neutralności klimatycznej ze wsparciem konkurencyjności gospodarki, zmniejszaniem zależności i podniesieniem bezpieczeństwa. Na wokandę wzięte zostały postulaty biznesu, takie jak deregulacja i więcej wolnego rynku, przystępne ceny energii, priorytety dla inwestycji, innowacji czy technologii. Wiele miejsca kongres poświęcił też mobilizacji przemysłu w Europie, obronności, potencjałowi militarnemu czy wykorzystywaniu przełomowych technologii. Uczestnicy debat pochylili się także nad tym, jak Europa reaguje na nową sytuację w świecie i bariery w handlu i jakie narzędzia są konieczne, by europejska gospodarka z powodzeniem konkurowała na globalnym rynku.

Nowe otwarcie europejskiej polityki gospodarczej i przemysłowej oraz działania w ramach polskiej prezydencji rzuciły światło na kluczowe dla przyszłości obszary i trendy: transformację sektora energii i całej gospodarki, wielkie inwestycje, cyfryzację różnych dziedzin życia, międzynarodową współpracę i ekspansję gospodarczą czy rozwój regionalny.

Ważny czas: polska prezydencja w Unii Europejskiej

Kwietniowy kongres, objęty patronatem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, był doskonałą okazją, żeby omówić dotychczasowy przebieg i bilans prezydencji na jej półmetku. Uwaga zogniskowała się wokół strategii i priorytetów polskiego przywództwa w Radzie UE. Nie mogło zabraknąć tematów najbardziej aktualnych, jak nowy etap współpracy Unii Europejskiej ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, czy udział UE we wsparciu i odbudowie Ukrainy. Jak się ma w tych nowych warunkach gospodarka i jak w niestabilnym świecie działać skutecznie, prorozwojowo i odpowiedzialnie? Co oznacza zmieniająca się mapa sojuszników, partnerów i rywali i jakie są w tym kontekście perspektywy rozszerzenia Wspólnoty, co znaczą dla niej spójność i solidarność?

Kongresowi paneliści, w tym obecni na kongresie przedstawiciele polskiego rządu, przyjęli perspektywę globalną, ale pochylili się też nad gospodarką i bezpieczeństwem w skali bardziej mikro – krajów, regionów czy społeczności lokalnych.

Europejską i światową scenę polityczną na kongresie reprezentowali między innymi: Michał Baranowski, podsekretarz stanu Ministerstwa Rozwoju i Technologii; Andreas von Beckerath, ambasador Szwecji w Polsce; Stanisław Bukowiec, sekretarz stanu Ministerstwa Infrastruktury, pełnomocnik Rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu; Waldemar Buda, poseł do Parlamentu Europejskiego; Jerzy Buzek, europoseł (2004–2024), przewodniczący Rady EEC; Marzena Czarnecka, minister przemysłu; Jurand Drop, podsekretarz stanu Ministerstwa Finansów; Kamila Gasiuk-Pihowicz, posłanka do Parlamentu Europejskiego; Krzysztof Galos, podsekretarz stanu, Główny Geolog Kraju Ministerstwa Klimatu i Środowiska; Krzysztof Gawkowski, wicepremier, minister cyfryzacji, pełnomocnik Rządu ds. cyberbezpieczeństwa; Marek Gzik, sekretarz stanu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Hà Hoàng Hải, ambasador nadzwyczajny i pełnomocny Wietnamu w Polsce; Jacek Karnowski, sekretarz stanu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej; Michał Kobosko, poseł do Parlamentu Europejskiego; Ivan Korčok, słowacki dyplomata, minister spraw zagranicznych i europejskich Słowacji w latach 2020–2022; Janusz Lewandowski, poseł do Parlamentu Europejskiego; Ignacy Niemczycki, sekretarz stanu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; Ryszard Petru, poseł na Sejm RP, Polska 2050; Dariusz Standerski, sekretarz stanu Ministerstwa Cyfryzacji; Jan Szyszko, sekretarz stanu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej; Jadwiga Wiśniewska, poseł do Parlamentu Europejskiego; Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej; Urszula Zielińska, sekretarz stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Tegoroczną kongresową nowością były konferencje Ministerstwa Przemysłu w ramach polskiej prezydencji w UE. Poruszyły szerokie spektrum tematów, m.in. czy możliwe jest stworzenie europejskiego i światowego systemu bezpieczeństwa energetycznego, jak pogodzić dążenie do neutralności wobec klimatu z zapewnieniem bezpieczeństwa i jak transformacja klimatyczna wpływa na ekosystemy przemysłowe, koszty działalności gospodarczej, strategie firm, życie społeczne, naukę i sektor badawczy. W orbicie zainteresowania znajdą się zwłaszcza europejskie regiony przemysłowe i obszary zależne od energetyki konwencjonalnej w obliczu wyzwań transformacyjnych. Jakie są koszty, ryzyka i profity wynikające z transformacji? Czy i jaką drogą regiony górnicze mogą odzyskać utraconą witalność społeczno-gospodarczą? Uczestnicy konferencji spróbowali wspólnie zarysować zielone scenariusze dla regionów w transformacji.

Rekomendacje obecnych na kongresie przedstawicieli biznesu dotyczyły w szczególności konkurencyjnej gospodarki, m.in. w kontekście cyfrowego wyścigu technologicznego, ale też inwestycji i rozwoju, energii i transformacji, przemysłu dla bezpieczeństwa czy deregulacji i zasad tworzenia dobrej jakości prawa, sprzyjającego inwestycjom i przedsiębiorczości.

Wielowątkowość katowickiej debaty

Główne nurty tematyczne wydarzenia stanowiły kontekst także dla bardziej sektorowych dyskusji. Kongres podjął najbardziej aktualne tematy związane z ochroną zdrowia – jak np. reforma szpitali i KPO. Zajął się także rynkiem pracy i edukacją – w perspektywie np. inkluzywności czy społecznej odpowiedzialności biznesu. Wziął na tapet temat przyszłości mediów, influencer marketingu, czy związków sztuki z biznesem. Swoje miejsce w agendzie miała infrastruktura, transport i logistyka, z tematami takimi, jak niedawna powódź czy elektromobilność; budownictwo i nieruchomości, w kontekście np. rynku mieszkaniowego; przemysł spożywczy i rolnictwo z naciskiem m.in. na bezpieczeństwo żywnościowe, czy też handel, rynek i konsumentów w dobie nowych trendów.

Kongres wychodzi poza dotychczasowe ramy

Coraz większa ranga i skala największej tego rodzaju debaty w Europie Środkowo-Wschodniej przesądziła o poszerzeniu formuły kongresu i wyjściu poza przestrzeń Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Część programu została zrealizowana w sąsiednim Spodku, tam między innymi odbyła się sesja inaugurująca wydarzenie.

Kongresowi również w tym roku towarzyszyły gale finałowe konkursów: EEC Start-up Challenge, Top Inwestycje Komunalne czy Inwestor bez Granic. W ramach cyklu EEC Talks, na otwartej scenie odbywały się rozmowy z gośćmi: znanymi ekonomistami, politykami, dyplomatami, osobowościami świata biznesu, kultury i życia społecznego.

Współgospodarzami Europejskiego Kongresu Gospodarczego byli: Województwo Śląskie, Miasto Katowice oraz Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.