Stefan Gierlotka

Senegal położony jest w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Mauretanią, Mali i Gwineą. Zajmuje powierzchnię 196,7 tys. km². Stolicą kraju jest Dakar (2,6 mln mieszkańców). Liczba ludności szacowana jest na 13,5 mln osób. Językiem urzędowym jest francuski, ale posługuje się nim tylko 12% ludności. Główne rzeki to Senegal i Gambia, które uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Na północy kraju rzeki występują okresowo i pojawiają się jedynie w okresie pory deszczowej. Niemal całą powierzchnię kraju stanowią niziny. W Senegalu panuje klimat podrównikowy monsunowy. Pora deszczowa trwa trzy miesiące, od lipca do września. Na północy kraju występują długotrwałe susze.

Stolica Senegalu – Dakar – jest położona nad wybrzeżem Oceanu Atlantyckiego, na Półwyspie Zielonego Przylądka. Miasto założyli Francuzi w 1857 roku. Rozwijało się ono przez XIX i XX wiek, a po 1940 roku stało się ośrodkiem administracyjnym Francuskiej Afryki Zachodniej. W Dakarze w latach 1979–2008 znajdowała się meta rozgrywanego co roku prestiżowego Rajdu Dakar. Z powodu zagrożenia terroryzmem Rajd musiał emigrować z Afryki aż za ocean, do Ameryki Południowej.

Znajdująca się 3 km od portu w Dakarze wyspa Gorée, od XVI do XIX wieku była bazą handlu niewolnikami. Tutaj ich sprowadzano, a następnie ładowano na statki i wysyłano przez Atlantyk do obu Ameryk.

W środku Senegalu, nad oceanem, znajduje się Gambia – najmniejsze pod względem powierzchni państwo Afryki. Swą szerokością obejmuje 50-kilometrowy skrawek lądu, ciągnący się wzdłuż dolnego biegu rzeki Gambii. W dolinie rzecznej występują liczne tereny bagniste i namorzyny. Jej stolicą jest Bandżul. Obszar ten był uznawany za idealne miejsce do penetracji wnętrza Afryki. Gambia, podobnie jak Senegal, była ośrodkiem handlu niewolnikami, i szacuje się, że wywiezionych zostało około 3 milionów niewolników. W 1807 Imperium Brytyjskie zakazało tego niehumanitarnego procederu. W 1888 Gambia otrzymała status odrębnej kolonii brytyjskiej. Językiem urzędowym w Gambii jest angielski.

Ciekawostką jest, że w latach 1651–1661 tereny obecnej Gambii były kolonią Księstwa Kurlandii, ówczesnego lenna Rzeczypospolitej. W połowie XVII wieku Kurlandia planowała zwiększyć gospodarcze znaczenie swojego kraju poprzez kolonizację na południowych Karaibach. W 1651 roku nabyli od Portugalczyków wyspę (obecnie Wyspa James) w ujściu rzeki Gambia, gdzie utworzono bazę handlową do czerpania miejscowych bogactw oraz niewolniczej siły roboczej. W następnych latach, oprócz wyspy, Kurlandia stała się właścicielem lądu na północnym brzegu rzeki Gambia. Obecność osadników i handlarzy na terenach Gambii nie trwała długo, ponieważ Szwedzi podczas II wojny północnej położyli kres kurlandzkiej kolonizacji świata. Kurlandia w owym okresie była lennem Polski, a królem był Jan II Kazimierz Waza.

W Senegalu energia elektryczna jest wytwarzana w elektrowniach cieplnych i wodnych. Produkcja energii elektrycznej odbywa się głównie z mazutu i ropy naftowej. Senegal nie wydobywa własnej ropy naftowej, ale importuje i przetwarza w rafinerii na wschodnich obrzeżach Dakaru. Dla pokrycia niedoboru własnej energii elektrycznej importuje ją z elektrowni wodnej na tamie Manantali w Mali. Nieliczne i niewielkie elektrownie wiatrowe można zaobserwować tylko na wybrzeżu Atlantyku.

System przesyłowy energetyki stanowią trójfazowe, trójprzewodowe sieci izolowane w układzie IT. Największa linia przesyłowa, o napięciu 225 kV, łączy system energetyczny Senegalu z elektrownią wodną w Mali. Pozostałe sieci przesyłowe WN pracują na napięciu 110 kV. Miejska sieć rozdzielcza SN korzysta z napięcia 20 kV. Wszystkie napowietrzne linie zasilające są trójfazowe i trójprzewodowe, bez uziemiającego przewodu ochronnego. Burze z wyładowaniami atmosferycznymi nie występują.

Transformatory są instalowane na ulicznych słupowych stacjach typu bramowego. Trójfazowe transformatory 20/0,4 kV, stosowane do zasilania odbiorów domowych, nie posiadają wyprowadzonego przewodu środkowego. Większość stosowanych słupów przesyłowych jest wykonana z betonu. Sieć niskiego napięcia od transformatora prowadzona jest napowietrznie izolowanymi „skrętkami” dwu- lub trójprzewodowymi. Rozprowadzenie przewodów do odbiorów domowych wykonywane jest swobodnie, przez podłączenie do istniejących przewodów linii napowietrznej. Gniazdka w Senegalu są typu europejskiego, a w Gambii typu brytyjskiego. Powszechnie uziemionego zacisku ochronnego w gniazdku nie spotyka się.

Ponieważ w kraju występuje niedobór energii oraz przeciążenie systemu, często dochodzi do wyłączenia napięcia. Większość budynków użyteczności publicznej, zabudowań turystycznych i obiektów gospodarczych jest wyposażona w awaryjne, spalinowe źródło energii elektrycznej.

Poza nielicznymi miastami dużo ludzi zamieszkuje w domkach budowanych z trzciny i wiązanych łykiem z baobabu.

Ciekawostką Senegalu jest rosnący powszechnie baobab afrykański. Drzewo o krótkim i pękatym pniu przez większą część roku, w okresie suszy, pozostaje bezlistne. Pień osiąga średnicę do 9 m przy wysokości drzewa nieprzekraczającej 15 m. Kora jest gładka i gruba. Drewno jest bardzo lekkie, porowate i gąbczaste. Wypełniony miękiszem wodnym pień może zawierać do 100 tysięcy litrów wody. Liście pojawiają się po pierwszych deszczach. Drzewa dożywają przeciętnie 500 lat. Drewno ze względu na swą lekkość używane jest do sporządzania pływaków do sieci i łodzi.

Stefan Gierlotka