Konferencja Naukowo-Techniczna: AUTOMATYZACJA W ENERGETYCE – 2008
X Konferencja Naukowo-Techniczna z cyklu „Automatyzacja w Energetyce 2008” miała miejsce w dniach 24-25 kwietnia 2008 r., w Bełchatowie. Celem konferencji było budowanie silnej i zarazem niezbędnej więzi pomiędzy przemysłem a nauką oraz intensyfikowanie działań polegających na inicjowaniu wspólnych prac naukowo-badawczych, poszukiwanie optymalnych rozwiązań spełniających zarówno wymogi jak i potrzeby użytkowników oraz by odpowiadały wymaganiom związanym z ochroną środowiska.
Patronat honorowy objął: BOT Elektrownia Bełchatów SA, PKE SA, GGRUPA ENERGOCONTROL, Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych – Politechniki Śląskiej, Instytut Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu, Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej – Politechnika Warszawska, KAPE SA. Partnerem w organizacji konferencji organizowanej cyklicznie przez miesięcznik „Napędy i Sterowanie”, było Koło SEP nr 1 BOT Elektrownia Bełchatów SA. Henryk Koprek Członek Zarządu Dyrektor Ekonomiczno-Finansowy BOT Elektrowni Bełchatów SA, otworzył konferencję, wskazał że spotkanie stanie się platformą wymiany koncepcji, doświadczeń między ludźmi nauki i praktykami. Prof. dr hab. inż. Janusz Kotowicz podkreślił, że możliwość prezentacji najnowszych rozwiązań z dziedziny nowoczesnych technologii i automatyki w energetyce przemysłowej zaowocuje w planowanych inwestycjach.
Tematyka konferencji miała szczególną wymowę w aspekcie rozwoju nowych technologii energetycznych. Referaty naukowe i przedstawicieli elektrowni nadały ton dyskusji. Referat prof. dr hab. inż. Janusza Kotowicza, dr inż. Grzegorz Wiciaka z Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej „TECHNIKA MEMBRANOWA W ZASTOSOWANIACH DLA ENERGETYKI ” wskazał, że dostosowanie energetyki do reguł nakreślonych przez Komisję Europejską, może stanowić istotny rozwój technologii energetycznych oraz zintensyfikować działania na rzecz ochrony środowiska. Energetyka polska wytwarza w 96% energię elektryczną i przeszło 80% energii cieplnej w oparciu o węgiel. Duże zasoby węgla zapewniają Polsce bezpieczeństwo energetyczne, z drugiej zaś strony współczesne technologie węglowe powodują znaczną emisję CO2 . W związku z planowanymi działaniami modernizacyjnymi w energetyce w najbliższych latach można się spodziewać inwestycji, które mogą stać się impulsem do rozwoju całej gospodarki. Czyste technologie węglowe w energetyce to wielka szansa na dokonanie przeskoku technologicznego. Technologie CCS ograniczające emisję CO2 mogą być szansą dla Polski dla utrzymania niezależności energetycznej przy obecnych zasobach węgla i strukturze naszej energetyki. Dzięki nakładom finansowym na badania i rozwój, realne jest obniżenie kosztów technologii CCS do 2020 roku w taki sposób, aby technologia ta zwiększyła koszt produkcji energii nie więcej niż 20%. Większość pracujących układów energetycznych działa na podkrytycznych parametrach pracy. Poprzez zastosowanie technologii produkcji energii na parametrach nadkrytycznych bądź wprowadzenie technologii IGCC pozwoli na bardzo efektywne produkowanie energii przy jednoczesnym ograniczeniu emisji CO2 z układów opalanych węglem przy zastosowaniu technologii CCS. Ponadto działania związane z modernizacjami w energetyce mają zapewnione wsparcie finansowe dzięki wprowadzanemu 7 Programowi Ramowemu Uni Europejskiej (2007-2013), który ma współfinansować pilotażowe wdrożenia w energetyce dla technologii CCS. Jest to największy mechanizm finansowani i kształtowania badań na poziomie europejskim. Po raz pierwszy w programie tym dopuszczono wsparcie badań nad czystymi technologiami węglowymi, na których opiera się energetyka europejska. Rozwiązaniami technologicznymi dla czystego węgla interesują się świtowe koncerny energetyczne, które czynią poważne starania w zakresie budowy bezemisyjnych elektrowni węglowych.
W referacie prof. dr hab. inż. Włodzimierz Koczary, dr inż. Zbigniewa Szulca z Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej, Politechniki Warszawskiej, „Właściwości układu napędowego dużej mocy z przemiennikiem częstotliwości średniego napięcia w aplikacjach automatyzacji procesów wytwarzania energii elektrycznej” Autorzy wyjaśnili, że gdy system jako całość synchronizuje się do sieci elektroenergetycznej co pozwala na płynne, stopniowe przeniesienie obciążenia z zespołów prądotwórczych na sieć. Koszty wykonania systemu mogą być rozłożone w dłuższym okresie czasu. Początkowa inwestycja może być ograniczona do minimum niezbędnego dla zrealizowania wymagań podstawowych a następnie powiększana przez dodawanie kolejnych zespołów prądotwórczych dla spełnienia dodatkowych wymagań użytkownika.
Następnie mgr inż. Krzysztof Brzoza-Brzezina Krajowej Agencji Poszanowania Energii SA zaprezentował: „Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP)”. Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) ma za zadanie upowszechnianiem na polskim rynku wysokosprawnych silników elektrycznych oraz energooszczędnych układów napędowych PEMP jest projektem dofinansowywanym przez Fundusz na rzecz Globalnego Środowiska (GEF) i nadzorowanym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP).
Arkadiusz Beneś reprezentujący ZEiSAP „MikroB” SA zaprezentował system ciągłej kontroli emisji MIKROS pozwalający na ciągły monitoring. Nowoczesne rozwiązania automatyki napędu elektrycznego w oparciu o przemienniki częstotliwości VACON przedstawił w prezentacji Łukasz Cybulski - Telko-Poland Sp. z o.o.
obrazek
Dyrektor ds. Strategii i Rozwoju, mgr inż. Bolesław Cirkos zaprezentował referat: POPRAWA EFEKTYWNOŚCI WYTWARZANIA NA PRZYKŁADZIE MODERNIZACJI BLOKU NR 3 W BOT ELEKTROWNI BEŁCHATÓW S.A., w którym zwrócił uwagę, że Grupa BOT jest największym polskim wytwórcą energii elektrycznej. Dysponuje 8020 MW zainstalowanej mocy i produkuje rocznie około 51 TWh energii elektrycznej, co daje jej 36-procentowy udział w krajowym rynku. Przedsiębiorstwa wchodzące w skład holdingu przykładają dużą wagę do nowych inwestycji, chętnie korzystają z nowoczesnych technologii i uczestniczą w innowacyjnych projektach. W BOT Elektrowni Bełchatów budowany jest największy w Polsce blok energetyczny o mocy 833 MW. Podjęto prace w BOT Elektrowni Opole, gdzie mają powstać dwa nowe bloki energetyczne oraz w BOT Elektrowni Turów gdzie ma powstać nowy blok energetyczny. Zmieniająca się rzeczywistość stawia przed współczesnymi firmami wciąż nowe wyzwania. Aby im sprostać, elektrownia już dzisiaj prowadzi działania, które umocnią jej pozycję na zliberalizowanym rynku energii. Celem BOT Elektrowni Bełchatów S.A. jest nie tylko utrzymanie pozycji lidera na polskim rynku energii, ale również troska o to, żeby firma była przyjazna ludziom i środowisku.
W kontekście nowych rozwiązań Adam Kukla reprezentujący firmę AUMA Polaka zaprezentował zmienno prędkościowe napędy armatury Auma typ SIPOS. Następnie Włodzimierz Frykowski i Sławomir Kwiatosiński z firmy ABB zaprezentował ekonomiczne uzasadnienie zastosowania napędów regulacji prędkości obrotowej silników w energetyce. W tematyce napędów Andrzej Gizicki reprezentujący firmę Danfoss zaprezentował Danfoss Driver – Przetwornice częstotliwości VLT -40 lat ciągłego rozwoju. Krzysztof Sanecki z firmy STERNET przedstawił ciekawe rozwiązanie elektromechaniczne klocki SIMLOG, program modułowy dla silników SIEMENS.
Dyrektor ds. Remontów i Modernizacji PKE SA Leszek Wiśniowski zaprezentował referat: „Gospodarka remontowa i inwestycyjna w energetyce na przykładzie Południowego Koncernu Energetycznego S.A.” Prezentując Południowy Koncern Energetyczny S.A., podał kilka danych: Moc elektryczna zainstalowana 4952,7 MW. Moc cieplna osiągalna – 2167,1MWt. Suma mocy zainstalowanej na blokach PKE S.A. - 4 952,7 MWe. Przeprowadzone analizy techniczne, uwzględniające opinie naukowców z Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Przedsiębiorstwo Usług Naukowo-Technicznych PRONOVUM Sp. z o.o. w Katowicach wskazują, iż w celu wydłużenia żywotności bloków typu 200 ponad rok 2025 należy uwzględnić modernizacje tych bloków. W zakresie ww. prac przewiduje się miedzy innymi modernizację części wysokoprężnych turbin, powierzchni ogrzewalnych kotłów oraz wymianę wysokoprężnych rurociągów parowych. Szczegółowy zakres planowanych prac zostanie określony po wykonaniu specjalistycznych badań diagnostycznych. Wykonanie takich głębokich modernizacji pozwoli na osiągnięcie wymaganej dyspozycyjności i trwałości urządzeń. Warunkiem przedłużenia pracy bloków poza rok 2017 jest konieczność wyposażenia kotłów w instalacje odazotowania spalin. Na obecnym poziomie techniki uzyskanie wymaganych poziomów emisji NOx poniżej 200mg/Nm3 tylko przy pomocy metod pierwotnych jest niemożliwe. Spełnienie norm będzie można osiągnąć przy połączeniu metod pierwotnych z wtórnymi niekatalitycznymi lub stosując metody katalitycznne (SCR). Orientacyjne ceny technologii odazotowania wynoszą kilkadziesiąt mln zł, na każdy kocioł w zależności od przyjętego rozwiązania. W 2006 roku PKE S.A. uzyskał dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej na realizację pięciu projektów inwestycyjnych: Modernizacja IOS, budowa III-ciego odsiarczania w Elektrowni Jaworzno III. Budowa osadnika żużla w Elektrowni Jaworzno III. Ograniczenie emisji hałasu w Elektrowni Siersza. Przyłączenie bloku nr 5 w Elektrowni Łagisza do istniejącej Instalacji Odsiarczania Spalin. Modernizacja układu chłodzenia i ograniczenie emisji hałasu w Elektrowni Łaziska. Zakończenie realizacji wszystkich projektów przewidywane jest w 2008 roku.
Dr inż. Adam Pietrzyk z GRUPY ENERGOCONTROL przedstawił zintegrowany system modelowania procesów eksploatacji. Zaprezentował powszechne wykorzystywanie systemów klasy CMMS oraz przedstawił możliwości gromadzenia uporządkowanej i kompletnej informacji eksploatacyjnej. Zaprezentował koncepcję systemu integrującego funkcjonalność systemu CMMS z analizami RAMS. Rozwiązanie takie daje możliwość modelowania procesów eksploatacji pod kątem planowania strategii utrzymania parku maszynowego.
Paweł Noskowski z firmy IGE-XAO Polska zaprezentował nowoczesne metody projektowania automatyki w tematyce zagadnień elektrycznych.
W dalszej części konferencji dr inż. Wojciech Szubert z Instytutu Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu. zaprezentował klasyfikatory neuronowe w diagnostyce turbozespołu. Zaproponowane metody zweryfikowano na szerokiej, dostępnej bazie danych, pochodzącej zarówno z obiektu rzeczywistego jak i z wyspecjalizowanych modeli matematycznych turbozespołu 13K215. Weryfikacji dokonano dla typowych uszkodzeń turbozespołu. W procesie uczenia jak i testowania klasyfikatorów wykorzystano dane pochodzące z obiektu rzeczywistego jak i dane pochodzące ze zweryfikowanego modelu numerycznego. Bardzo pomocne w rozwiązaniu tego problemu są dane pochodzące ze zwery -fikowanego modelu diagnostycznego, który może stanowić rozbudowaną bazę odpowiednich relacji diagnostycznych. Klasyfikatory neuronowe mogą stanowić uzupełnienie tradycyjnych systemów monitoringu czy nadzoru turbozespołu.
Jerzy Antczak Specjalista d/s Automatyki - Koło SEP nr 1 - BOT Elektrownia Bełchatów SA zaprezentował automatyzację Bloku 858 MW
Kamery termowizyjne w automatyce prezentowała firma MERAZET SA.
Krzysztof Młynarczyk Kierownik Działu Rozwoju Oprogramowania – ASKOM Sp. z o.o. zaprezentował analizę danych produkcyjnych w ASIX5”.
Stanisław PORĘBA – Dyrektor Departamentu Polityki Energetycznej i Paliwowej p.o. Dyrektor ds. Energii i Paliw - BOT Górnictwo i Energetyka SA zwrócił uwagę na potrzebę stosowania rozwiązań, które zapewniają pełny monitoring. Polska energetyka zawodowa w większości opiera się na technologii węglowej. Proces spalania węgla kamiennego jest najpoważniejszym źródłem emisji CO2. Przewidywany w Europie wzrost konsumpcji energii generuje konieczność stosowania nowoczesnych technologii energetycznych spełniających zaostrzone normy ochrony środowiska naturalnego.
Dr inż. Grzegorz Wiciak w podsumowaniu konferencji zwrócił uwagę na fakt, że zagadnienie ograniczenia emisji zanieczyszczeń nabiera szczególnego znaczenia w kontekście zobowiązań względem Unii Europejskiej, w której ochrona środowiska jest jednym z zadań priorytetowych. Konieczność redukcji emisji CO2 z procesów produkcji energii wymusza rozwój nowych technologii energetycznych, które ograniczą emisję związków szkodliwych do atmosfery. To spotkanie z udziałem przedstawicieli BOT Elektrownia Bełchatów SA oraz PKE SA, Grupy ENRGOCONTROL, KAPE SA, Instytutu Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu, Instytutu Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Politechniki Warszawskiej, Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej, może się przyczynić do rozwoju czystych technologii w produkcji energii. Zakończona właśnie konferencja poruszaną tematyką nawiązuje także do tematyki seminarium dotyczącego ,,Bezpieczeństwa Energetycznego”, organizowanego przez redakcję miesięcznika „Napędy i Sterowanie” w ramach Międzynarodowych Targów Energetyki Cieplnej 2008, które odbędą się w SPODKU w Katowicach w dniach 1-2 października 2008 r..
Zapraszamy na koleiną XI Konferencję Naukowo-Techniczną „Automatyzacja w Energetyce 2008”, która odbędzie się 23-24 kwietnia 2009 r. oraz na Międzynarodowe Targi Energetyki Cieplnej 2008, które dzięki innowacyjnej formule stworzą możliwość dyskusji, wyboru i rozwoju dla nowych technologii i rozwiązań związanych z planowanymi inwestycjami w energetyce
