Konferencja Naukowo-Techniczna: MONITORING, AUTOMATYZACJA, EKSPLOATACJA W INŻYNIERII ŚRODOWISKA – 2011
Konferencja z cyklu „Monitoring, automatyzacja, eksploatacja w inżynierii środowiska 2011” to wydarzenie, które na trwałe zapisało się w terminarzu imprez branżowych, skupiając naukowców i praktyków zajmujących się gospodarką wodno-ściekową.
Patronat honorowy nad konferencją objęli: Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie, AQUA SA Bielsko-Biała, Instytut Automatyki AGH, Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej PW, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Pol. Śl., Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Pol. Śl., a współpracę zadeklarowali: MPWiK Kraków SA oraz firmy z sektora wodno-kanalizacyjnego ABB, ASTOR Sp. z o.o., BIATEL SA, EATON ELEKTRIC Sp. z o.o., GDF Polska Sp. z o.o., Telko-Poland Sp. z o.o., RECTUS Polska Sp. z o.o., RITTAL Sp. z o.o., SIBA Polska Sp. z o.o. Impreza z udziałem przedstawicieli świata nauki i pionu technicznego wodociągów i kanalizacji z jednej strony sprzyjała dokonaniu przeglądu najnowszych osiągnięć w tym sektorze, z drugiej zaś strony tworzyła ciekawy klimat do dyskusji.
Przewodniczący konferencji dr inż. Florian Piechurski zwrócił uwagę na straty wody występujące we wszystkich wodociągach na świecie. Czasami stanowią one bardzo wysoki udział wody wtłaczanej do sieci wodociągowej. W naszym kraju skala tego problemu uwidoczniła się dopiero w okresie gospodarki rynkowej. W okresie poprzednim, ze względu na niskie ceny wody, mieliśmy do czynienia z jej niewłaściwym gospodarowaniem, co przyczyniło się z kolei do ogromnego marnotrawstwa i nieprzywiązywania odpowiedniej wagi do powstających w ten sposób strat. Obserwowany w ostatnich latach ubiegłego wieku spadek zużycia wody przy równoczesnej tendencji do oceny strat wody wymusił na przedsiębiorstwach wodociągowych podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia strat wody. Znajomość rzeczywistej objętości powstających ścieków ma bardzo ważne znaczenie, ponieważ umożliwia prawidłowe zaprojektowanie, eksploatację, modernizację kanalizacji, przepompowni, oczyszczalni ścieków i innych obiektów sytemu gospodarki ściekowej.
Dr inż. Wojciech Koral przedstawił natomiast wzajemną współzależność elementów składowych wodociągu w aspekcie ich sterowania, prezentując rozwiązywanie problemów w sieci wodociągowej.
Nowoczesne systemy monitoringu i zdalnego sterowania w instalacjach wodno-kanalizacyjnych pozwalają wodociągom zapewnić niezawodną i oszczędną obsługę, która dostarczy wodę bezpieczną do picia. Zaproponowane zostały kompleksowe rozwiązania z zakresu monitoringu i sterowania pracą sieci wod.-kan.
W tematykę eksploatacji pompowni wodociągowej i kanalizacyjnej wpisywał się temat prof. Andrzeja Korczaka z Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej, który przedstawił badania laboratoryjne ruchowych uszczelnień czołowych ze szczeliwem plastycznym. Publikację opisującą to zagadnienie znajdą Państwo w aktualnym numerze pisma.
W pracy pompowni wodociągowej i kanalizacyjnej istotny jest dobór układu napędowego do pomp głównych w przepompowniach inteligentnej sieci wodociągowej lub ściekowej. Dr inż. Zbigniew Szulc z Instytutu Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Politechniki Warszawskiej wyjaśnił, że inteligentna sieć wodociągowa powinna zgodnie z nazwą mieć zdolność identyfikacji sytuacji, w jakich pracuje i znajdować właściwe i celowe reakcje zapewniające uzyskiwanie założonych parametrów technologicznych. Jednym z ważniejszych obiektów takiej sieci są przepompownie, a w nich układy napędowe pomp głównych.
Przykładem nowoczesnych rozwiązań w dziedzinie napędów są aplikacje pompowe przemiennika częstotliwości VACON 100.
Zagadnienia automatyki przemysłowej zostały przedstawione na przykładzie MPWiK Kraków SA. Dr inż. Tadeusz Żaba przedstawił wykorzystanie pomiarów ciśnienia do wyznaczania rejonów występowania przekroczeń wymaganych wartości ciśnienia w sieci wodociągowej miasta. Wskazał, że zadaniem sieci wodociągowej jest przyjęcie dostarczonej przez zasilające pompownie wody i rozprowadzenie jej do odbiorców przy wymaganych przez nich parametrach. Stabilizacja ciśnienia na wyjściu hydroforni zapewnia poprawę pracy sieci wodociągowej, a w perspektywie powoduje zmniejszenie liczby awarii. Parametrem, który właściwie opisuje pracę pomp oraz możliwość wygenerowania oszczędności energii elektrycznej, jest wartość ciśnienia na wyjściu, a jego nadmierna wartość może być jednym z głównych źródeł strat energii. Regulacja prędkości obrotowej silnika wraz z kontrolą obciążenia układu pompowego może pozwolić na redukcję zużycia energii elektrycznej. W celu umożliwienia bieżącego śledzenia pracy systemu dystrybucyjnego miasta oraz opracowywania planów modernizacji i przebudowy sieci opracowano sposób wyznaczania rejonów, w których istnieją okresowe nadwyżki lub braki ciśnienia. Do realizacji tego celu sporządzono odpowiedni program komputerowy. Dzięki wprowadzeniu precyzyjnego monitorowania pracy poszczególnych rejonów sieci, po wprowadzeniu zmian w układach sterowania poszczególnymi obiektami, z jednej strony uzyskać można zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, a z drugiej ograniczenie strat wody i zmniejszenie awaryjności sieci.
Firmy przedstawiły zdalny monitoring z wykorzystaniem innowacyjnych komponentów automatyki, w tym przepływomierze w aplikacjach rozliczeniowych zgodnych z MID.
Zagadnienia eksploatacji stacji uzdatniania wody przedstawił na przykładzie AQUA SA Kazimierz Oboza, dyrektor Utrzymania Ruchu AQUA SA. Wodę dostarcza się mieszkańcom gmin: Bielsko-Biała, Buczkowice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Wilamowice, Szczyrk, Wilkowice łącznie ponad 225 000 mieszkańców. Ponadto AQUA SA hurtowo sprzedaje wodę przedsiębiorstwom wodociągowym w Tychach, Czechowicach-Dziedzicach, Kętach, Andrychowie i Bestwinie.
Eksploatacja Stacji Uzdatniania Wody w Kobiernicach polega głównie na kontroli procesu technologicznego w oparciu o informacje uzyskiwane z laboratorium badania wody oraz urządzenia pomiarowe, z których dane w trybie online dostępne są w systemie telemetrycznym.
Lokalizacja ujęć oraz dobrana w wyniku kilkudziesięciu lat doświadczeń technologia uzdatniania wody i sieć dystrybucyjna pozwalają na niezawodne zaopatrzenie klientów AQUA SA w wodę pitną, czego potwierdzeniem są pozytywne wyniki monitoringu kontrolnego SANEPID. W wyniku wdrożenia procesów zarządzania jakością firma gwarantuje bezpieczeństwo zdrowotne wody. W spółce jest wdrożony i utrzymywany Zintegrowany System Zarządzania Jakością w oparciu o normę ISO.
Wraz z rozwojem metod inżynierii środowiska takie obiekty, jak stacje uzdatniania wody czy oczyszczalnie ścieków, stają się coraz bardziej skomplikowane, a prawidłowa i efektywna ich eksploatacja wymaga stosowania nie tylko zaawansowanych metod technologicznych, ale także precyzyjnej i niezawodnej aparatury kontrolno-pomiarowej oraz kompleksowych systemów automatyki ułatwiających sterowanie i kontrolę zachodzących procesów.
Podsumowując konferencję, dr inż. Florian Piechurski podkreślił, że zwiększają się wymagania w stosunku do systemów wodociągowych i kanalizacyjnych, obejmując zaawansowane sposoby monitorowania i eksploatacji tych sieci. Monitorowanie sieci wodociągowej nie byłoby możliwe bez odpowiednich urządzeń, które dostarczają informacji na temat parametrów hydraulicznych sieci oraz parametrów fizykochemicznych wody. Nastąpił znaczący rozwój urządzeń wykorzystywanych przy monitorowaniu sieci wodociągowej oraz zintegrowanych systemów automatyki w oczyszczalniach wody i ścieków. W programie konferencji przedstawiono w sumie 16 referatów. W omawianych zagadnieniach zaprezentowano rozwiązania monitoringu w sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, eksploatację pompowni wodociągowej i kanalizacyjnej, niezależne systemy telemetrii i zdalnego sterowania, stosowanie automatyki przemysłowej i nowoczesnych systemów napędowych oraz zagadnienia eksploatacji stacji uzdatniania wody. W efekcie spotkanie naukowców i praktyków umożliwiło wymianę poglądów i znalezienie wspólnej płaszczyzny do dyskusji w rozwiązywaniu najistotniejszych problemów związanych z konkretnymi zagadnieniami inżynierii środowiska.
Redakcja miesięcznika „Napędy i Sterowanie” zaprasza na kolejną konferencję w cyklu „Monitoring, automatyzacja, eksploatacja w inżynierii środowiska – 2012”, której termin podamy już wkrótce.
