Konferencja Naukowo-Techniczna: NAPĘDY – STEROWANIE – AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA W SŁUŻBIE OSZCZĘDNOŚCI

VII konferencja naukowo-techniczna, zatytułowana „Napędy, sterowanie, automatyka przemysłowa w służbie oszczędności”, odbyła się w Ciechocinku w dniach od 5 do 7 grudnia br. Uczestnikami spotkania byli przedstawiciele firm zajmujących się produkcją i dystrybucją oraz główni specjaliści pionu technicznego reprezentujący przedsiębiorstwa wykorzystujące napędy i systemy automatyki przemysłowej.

Celem konferencji zorganizowanej przez redakcję miesięcznika „Napędy i Sterowanie” było nie tylko zapoznanie się z najnowszymi produktami, rozwiązaniami i trendami, które pojawiły się na naszym rynku, ale także zdobycie nowych kontaktów, zadzierzgnięcie przyjaźni, które będą owocować w przyszłości. Program konferencji obejmował referaty naukowe i informacyjne, w tym prezentacje firm oferujących najlepsze rozwiązania z dziedziny napędów, automatyki, sterowania, aparatury kontrolno-pomiarowej, systemów zasilających, układów zabezpieczeń.
 
W pierwszym dniu konferencji referat pt. „Możliwości diagnozowania narzędzi i urządzeń metodami energetycznymi” przedstawił w zastępstwie prof. Wacława Kolleka, mgr inż. Michał Stosiak z Zakładu Napędów i Automatyki Hydraulicznej Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej. Natomiast mgr inż. Anna Brandyk – Prezes Oddziału Kujawsko-Pomorskiego w Bydgoszczy Stowarzyszenia „Polski Ruch Czystszej Produkcji” – omówiła temat „Czystsza produkcja – strategia zarządzania środowiskiem naturalnym w XXI wieku”.
 
Podczas drugiego dnia imprezy odbyły się trzy bloki prezentacji. Pierwsze zaprezentowało się Biuro Projektów i Usług Inwestorskich PRO-MAC z Łodzi. Maciej Sałasiński przedstawił referat pt. „Bezobsługowe systemy diagnostyki stanu izolacji i lokalizacji doziemień w sieciach elektroenergetycznych i sterowniczych”.
 
Prof. dr hab. inż. Andrzej Horodecki – Członek Rady Programowej, reprezentujący Instytut Elektrotechniki oraz Katedrę Napędów Elektrycznych Politechniki Lubelskiej – przedstawił temat: „Krytyczny przegląd metod oceny techniczno-ekonomicznej układów napędu elektrycznego i możliwości ich stosowania w praktyce inżynierskiej”.
 
Kolejnym Członkiem Rady Programowej, który miał uczestniczyć w spotkaniu, był dr inż. Aleksander Hager. Jednak z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych dr Hager nie dojechał na konferencję.
 
Pierwszy blok prezentacji zamknął swoim przemówieniem mgr inż. Ireneusz Bujalski – Członek Zespołu Redakcyjnego. Jego referat był zatytułowany „Zarządzanie środowiskiem – ISO 14 001 oraz 14 004”.
 
Po przerwie drugi blok prezentacji otworzył inż. Maciej Migdał reprezentujący Elektrociepłownię „Toruń” SA. Inż. Migdał mówił na temat „Wdrażania zintegrowanego systemu zarządzania w EC Toruń SA”.
 
Następny referat nosił tytuł „Nowe rozwiązania techniczne wpływające na oszczędność w EC »Energotor – Toruń« SA”. Ten temat przedstawił mgr inż. Jacek Chudy.
 
Kolejnej prezentacji dokonał Daniel Dolny z GARO Sp. z o.o. z Tarnowa. Tematem jego referatu były „Rozłączniki bezpiecznikowe i bezpieczniki o charakterystyce silnikowej w układach zasilania napędów”.
 
„Napędy Sumitomo w służbie oszczędności” – referat pod takim tytułem przedstawił Jacek Kęsy z Firmy ZEVA CRE­ATOR SC Góra Św. Anny.
 
Drugi blok prezentacji tego dnia zamknął Sławomir Kwiatosiński reprezentujący łódzką Sp. z o.o. ABB Centrum Automatyki. Jego przemówienie było zatytułowane: „Czy przemienniki częstotliwości oszczędzają energię”.
 
Trzeci blok prezentacji referatem zatytułowanym „Nowe rozwiązania w oszczędnych systemach automatyki” otworzył Ryszard Muszyński reprezentujący firmę SABUR Sp. z o.o.
 
Kolejny mówca, Rajmund Sewerynek, wyjaśniał temat „Napędy hydrodynamiczne a możliwość regulacji”. Rajmund Sewerynek reprezentował firmę VOITH Polska Sp. z o.o.
 
Natomiast dr inż. Jerzy Przybylski oraz inż. Zbigniew Szulc z Instytutu Sterowania i Elektroniki Przemysłowej na Politechnice Warszawskiej przedstawili referat zatytułowany „Oszczędność energii elektrycznej w napędzie prądu przemiennego”.
 
W piątek, 7 grudnia, uczestnicy konferencji wyjechali na wycieczkę techniczną do Torunia. Najpierw zwiedzano Elektrociepłownię „Toruń” SA, czyli komputerowe systemy sterowania i nadzoru procesów technologicznych EC „Toruń” SA.
 
Głównym przedmiotem działalności EC „Toruń” jest produkcja ciepła i energii elektrycznej oraz prowadzenie działalności handlowej i usługowej. Elektrociepłownia została oddana do eksploatacji w 1985 roku i jest najmłodszym i największym źródłem ciepła dla miasta Torunia.
 
Kotły zainstalowane w EC „Toruń” oddane zostały do eksploatacji w latach 1985–1986, przy czym dwie podstawowe jednostki zostały gruntownie zmodernizowane (kocioł WP-120 nr 2 w roku 1992, kocioł WP-120 nr 1 w roku 1999, a kotły zainstalowane w EC-2 – w 1995 i 2000 r.). Energia elektryczna produkowana jest w EC „Toruń” głównie na potrzeby własne, przez turbozespół o mocy 2,2 MWe zlokalizowany w EC-2.
 
Podstawowym odbiorcą produkowanego ciepła jest Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Toruniu. W roku 2000 Spółka sprzedała łącznie ok. 2,5 tys. TJ ciepła przy ogólnym zużyciu ok. 132 tys. ton węgla. 99,6% ciepła sprzedano do PEC „Toruń” i 0,4% drobnym odbiorcom zlokalizowanym w pobliżu EC „Toruń”. Przychody ze sprzedaży ciepła (i mocy zamówionej) w roku 2000 wyniosły około 50 mln zł. W roku 2000 udział EC „Toruń” SA w dostawach ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej wzrósł do ok. 82% ze średniego poziomu w latach ubiegłych ok. 56 % (było to głównie spowodowane wycofaniem się z rynku konkurencyjnego źródła ciepła – elektrociepłowni zakładów Elana SA). Dotychczasowa sprzedaż w roku 2001 wskazuje, że udział Spółki w dostawach ciepła do PEC „Toruń” w tym roku będzie kształtował się na poziomie zbliżonym do roku 2000.
 
Elektrociepłownia „Toruń” SA od kilku lat dąży do przeprowadzenia restrukturyzacji technicznej posiadanego majątku produkcyjnego oraz umocnienia i rozszerzenia pozycji rynkowej. Spółka prowadzi działania zmierzające do wprowadzenia skojarzonej produkcji energii elektrycz­nej i ciepła.
 
Dotychczasowe prace w tym zakresie koncentrowały się głównie na przygotowaniu inwestycji budowy dużego bloku gazoparowego o mocy ok. 150 MWe i 100 MWt. Obecnie rozważane są również warianty rozbudowy elektrociepłowni o blok mniejszy (rozważane jest również paliwo węglowe), dostosowany do zmienionych realiów rynkowych. Planowane jest również inwestowanie w lokalne źródła ciepła, głównie w tych rejonach miasta, gdzie nie ma miejskiej sieci ciepłowniczej, a jej doprowadzenie jest z punktu widzenia ekonomicznego nieracjonalne.
 
Zatrudnienie w spółce utrzymuje się na stałym poziomie około 240 osób. Właścicielem 100% akcji jest Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Skarbu Państwa.
 
Drugim zakładem zwiedzanym w piątek przez uczestników konferencji była Elektrociepłownia „Energotor-Toruń” SA. Zadaniem firmy jest produkcja energii cieplnej w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej w warunkach przyjaznych dla środowiska, przy jak najmniejszych kosztach i przy zapewnie­niu maksymalnej pewności ruchowej. Misja ta realizowana jest poprzez ciągłą modernizację urządzeń produkcyjnych, wspólne inwestycje z Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczej, obniżkę kosztów poprzez podnoszenie sprawności urządzeń. Elektrociepłownia „Energotor-Toruń” SA posiada ważną do 31 grudnia 2002 roku Decyzję o dopuszczalnej emisji z zainstalowanych źródeł. Pomiary, zarówno kontrolne, jak i wykonywane na zlecenie, nie wykazują emisji przekraczających wartości dopuszczalne określone w Decyzji. Mając na względzie ciągłe zmniejszanie szkodliwego oddziaływania produkcji Spółki na środowisko naturalne, a w szczególności zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza spowodowanego działalnością spółki, zdecydowano o realizacji następujących zadań:

• przeglądy i nadzór nad urządzeniami ochrony powietrza atmosferycznego;
• przeprowadzanie pomiarów emisji i skuteczności urządzeń odpylających;
• zakup węgla o podwyższonych parametrach i niższej zawartości substancji szkodliwych;
• modernizacja kotłów;
• opomiarowanie i automatyzacja proce­su spalania;
• wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z normą ISO 14000, w tym modernizacja Stacji Uzdatniania Wody metodą odwróconej osmozy.

Znaczne środki finansowe przeznaczane są na remonty i modernizacje wszystkich urządzeń w EC. Od momentu powstania przedsiębiorstwa zrealizowano szereg zadań inwestycyjnych, modernizacyjnych i remontowych zmierzających do:

• zapewnienia ciągłości i niezawodności produkcji energii;
• zwiększenia sprawności kotłów i innych urządzeń;
• zmniejszenia negatywnego oddziaływania EC na środowisko;
• poprawy warunków bezpieczeństwa;
• higieny pracy.

System pompowania wody sieciowej w EC „Energotor” oparty jest na układzie 2 pomp typu W24Px4 oraz 3 pomp typu 20W39x3. O wykonaniu analizy pracy sieci ciepłowniczej z uwzględnieniem różnych konfiguracji pracy pomp, uwzględniając wszelkie aspekty techniczno-ekonomiczne, postanowiono zastosować do regulacji obrotów dwóch z pięciu pomp sprzęgła hydrokinetyczne firmy Voith:

• sprzęgło typ 750 TPP na pompie W24P nr 11;
• sprzęgło typ 487 DTPK na pompie 20W39 nr 3.

Układ regulacji obrotów pomp eksploatowany jest od listopada 1997 roku. Układ regulacji pozwolił na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, przez co zwiększyła się jej sprzedaż do Zakładu Energetycznego. Zastosowanie regulacji obrotów pomp pozwoliło na ustabilizowanie ciśnienia w sieci ciepłowniczej.
 
Uwzględniając fakt, że podobnej regulacji nie wykonały dotąd pozostałe źródła ciepła w Toruniu, wdrożona modernizacja pozwoliła na uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku toruńskim, pozwala też mieć nadzieję na dalsze umacnianie pozycji źródła na rynku.
 
Kwestia oszczędności, poczynając od planowania, zaopatrzenia, produkcji, a kończąc na gospodarce odpadami, dotyczy wszystkich, tak prywatnie, jak i zawodowo. Konferencja stała się forum wymiany informacji i doświadczeń na ten temat. Uczestnicy dowiedzieli się, jak wiele można zaoszczędzić, jeżeli tylko dysponuje się odpowiednimi narzędziami.