Konferencja Naukowo-Techniczna z okazji 125-lecie firmy GLINIK
Sympozjum dotyczące dorobku X-lecia Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. z siedzibą w gorlicach stało się szczególnym wydarzeniem, dla ludzi związanych z górnictwem, w ramach obchodu Juileuszu 125-lecia itnienia formi GLINIK, w dniach 10-12 kwietnia 2008 roku w Centrum Hotelowo - Konferencyjnym GLIMAT odbyło się sympozjum.
W sympozjum uczestniczyli licznie zaproszeni goście: przedstawicie spółek i kopalń polskiego górnictwa węglowego, Główny Instytut Górnictwa, WUG oraz ludzie nauki reprezentujący Akademię Górniczo-Hutniczą, Politechnikę Śląską, Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG, a także przedstawiciele firm współpracujących z producentami maszyn górniczych. Gości podejmował Andrzej Ziara, dyrektor Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o., a patronat medialny nad spotkaniem objął miesięcznik „Napędy i Sterowanie”’.
Sympozjum składało się z czterech sesji. Pierwsza część spotkania poświęcona była dorobkowi 10-lecia Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. Radzie Naukowej przewodniczył prof. dr inż. Włodzimierz Sikora. Mieczysław Brudniak – dyrektor generalny, prezes Zarządu Fabryki Maszyn GLINIK SA prezentując historię GLINIKA, przypomniał o ludziach oddanych tej ziemi. W połowie XIX wieku Ignacy Łukaszewicz zainicjował boom naftowy na Ziemi Gorlickiej. Fabryka Maszyn GLINIK SA przyczyniła się do rozwoju regionu. Dziś to jedna z najstarszych firm funkcjonujących na rynku maszyn górniczych. Rozwój przemysłu naftowego oraz inwestycje związane z produkcją sprzętu wiertniczego nieopodal Gorlic zainicjowały produkcję nowych urządzeń i narzędzi wiertniczych. Dzisiaj te tradycje kontynuuje Spółka Narzędzia i Urządzenia Wiertnicze GLINIK Sp. z o.o.
Wiek XX i lata sześćdziesiąte to nowy etap w historii, wówczas to GLINIK rozpoczął współpracę z górnictwem węglowym. Wdrożył seryjną produkcję urządzeń do mechanizacji prac wydobywczych w kopalniach węgla kamiennego. Współpraca z instytutami naukowymi pozwoliła na rozwinięcie biura konstrukcyjnego i coraz szerszą mechanizację kompleksów ścianowych. Obecnie GLINIK – szczycąc się znakomitą kadrą ludzi znających potrzeby górnictwa – stał się największym przedsiębiorstwem w Południowej Małopolsce, dając zatrudnienie ponad 2300 pracowników. Podstawowa działalność Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Spółka z o.o. obejmuje produkcję maszyn i urządzeń głównie dla górnictwa węgla kamiennego, jak również maszyn na indywidualne zamówienia. Produkcja jest skierowana na rynek krajowy, ale znajduje także nabywców na rynkach zagranicznych Europy, Azji i obu Ameryk. Firma GLINIK ma obecnie strukturę Grupy Kapitałowej ze spółką dominującą – Fabryką Maszyn GLINIK SA – oraz spółkami: Zakładem Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o., Kuźnią GLINIK Sp. z o.o., a także Narzędziami i Urządzeniami Wiertniczymi GLINIK Sp. z o.o., Transportem GLINIK Sp. z o.o. i Przedsiębiorstwem Usług Socjalnych i Sanatoryjno-Wypoczynkowych GLINIK Sp. z o.o.
Części merytorycznej, prezentującej dorobek 10-lecia Zakładu Maszyn Górniczych Glinik Sp. z o.o., przewodniczył prof. dr hab. inż. Antoni Kalukiewicz. W jej trakcie zaprezentowano dorobek Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. na rynku producentów wyposażenia przodków ścianowych. Rozwiązania te cieszą się uznaniem zakładów górniczych. Kadra inżynieryjno-techniczna przy współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi, takimi jak: AGH, KOMAG, GIG, Politechnika Śląska, projektuje nowe rozwiązania konstrukcyjne z wykorzystaniem stacji roboczych do komputerowego wspomagania projektowania z oprogramowaniem Inventor firmy Autodesk, umożliwiające trójwymiarowe projektowanie konstrukcji. Oprogramowanie to pozwala nie tylko na przyspieszenie procesu projektowania, ale przede wszystkim na zapewnienie nowego wysokiego poziomu jego jakości, poprzez możliwość wykonania trójwymiarowych analiz przestrzennych wyrobów już na etapie projektowania oraz dokonywania obliczeń metodą elementów skończonych.
Wyniki eksploatacji sekcji obudowy zmechanizowanej w LW BOGDANKA SA świadczą o wysokiej jakości i niezawodności obudów typu Glinik 10/23-POz, Glinik 15/32-POz i Glinik 12/27-POz dostarczonych dla tej kopalni.
Kolejnym punktem była prezentacja urządzeń odstawy urobku GLINIK. Przedstawiony asortyment produkcji pokazuje, że Zakład Maszyn Górniczych GLINIK jest w stanie kompleksowo wyposażyć zakład górniczy we wszystkie urządzenia odstawy urobku ze ściany. Realizacja dostawy zakończona jest przeprowadzeniem w obecności odbiorcy testu kompatybilności, w czasie którego sprawdza się współpracę urządzeń odstawy, często wspólnie z pozostałymi urządzeniami wchodzącymi w skład kompleksu ścianowego. Test ten pozwala na ewentualne wprowadzenie na powierzchni niezbędnych korekt w celu zapewnienia prawidłowego i bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń.
Rezultaty eksploatacji urządzeń odstawy KWK Wesoła potwierdziły wysoki poziom rozwiązań technicznych w omawianym kompleksie odstawy, który umożliwia bezawaryjny transport urobku w całym okresie biegu ściany. Współpraca przenośnika ścianowego z kombajnem ścianowym i sekcjami obudowy zmechanizowanej nie była źródłem żadnych problemów.
Biorąc pod uwagę aspekty technologiczne, dr inż. Zbigniew Rak zaprezentował eksploatacje pokładów grubych. Znaczna część wydobycia z polskich kopalń węgla kamiennego pochodzi z grubych pokładów siodłowych. Miąższość tych pokładów waha się od kilku do ponad 20 m. Kryją więc znaczne zasoby, których eksploatacja jest niezwykle istotna dla gospodarki krajowej. Wybór technologii wybierania pokładów grubych jest uzależniony od wielu czynników, z których najistotniejszym jest kąt zalegania pokładu. W zależności od tego parametru podejmuje się decyzje w zakresie podziału pokładu na warstwy.
Prof. Włodzimierz Sikora zaprezentował wpływ zagrożeń naturalnych na efektywność wybierania węgla systemem ścianowym w polskim górnictwie. Analiza bazy zasobowej przemysłu węglowego wskazuje, że znacząca jej część zalega w pokładach zagrożonych tąpaniami, metanem, wysoką temperaturą oraz w filarach ochronnych i w pokładach cienkich. Zlokalizowane w takich warunkach ściany osiągają wyniki produkcyjne poniżej oczekiwań, gdyż stosowane w nich technologie nie w pełni są do nich przystosowane. W celu pełniejszego wykorzystania bazy zasobowej, poprzez równomierne jej zczerpywanie, konieczne jest wzmożenie wysiłków w kierunku uintensywnienia koncentracji wydobycia nawet w utrudnionych warunkach eksploatacji.
Perspektywy rozwoju systemów mechanizacyjnych w Polsce przedstawił prof. Marek Jaszczuk. Prezentując poszczególne rozwiązania, stwierdził, że rozwój technologii powinien służyć efektywności ekonomicznej działalności górniczej oraz rozwojowi regionów, będących siedzibą producentów maszyn i urządzeń górniczych.
Podsumowując tę sesję, prof. Antoni Kalukiewicz zwrócił uwagę, że w najbliższych latach w polskim górnictwie nastąpi zapotrzebowanie na rozwój strugowych systemów mechanizacyjnych. Zakład Maszyn Górniczych Glinik Sp. z o.o. ma w tej mierze cenne doświadczenia związane z rynkiem rosyjskim i czeskim.
Tematem drugiej sesji były nowe rozwiązania w zakresie hydrauliki w budowie maszyn górniczych. Prof. Marek Jaszczuk zwrócił uwagę na innowacyjne rozwiązania prezentowanych prac. Prace związane z zabezpieczeniem przeciwtąpaniowym dla sekcji obudowy o dużej podporności przedstawił prof. Antoni Kalukiewicz z AGH.
Praktyczne aspekty upodatniania sekcji obudowy zmechanizowanej zaprezentował prof. Kazimierz Stoiński z GIG. Na podstawie ponad 10-letnich doświadczeń w prowadzonych ocenach upodatnienia można przyjąć, że poprawną ocenę upodatnienia można przeprowadzić jedynie po dokładnej inwentaryzacji dokumentacji oraz obudowy wraz z przewidzianym układem sterującym. Tematykę tę rozwinął dr inż. Andrzej Pytlik, omawiając drgania w układach hydraulicznych sekcji obudowy zmechanizowanej. Częste przypadki uszkodzeń elementów układu sterowania zmechanizowanej obudowy ścianowej stały się powodem, dla którego w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach rozpoczęto prace badawcze mające na celu wyjaśnienie przyczyn ich powstawania oraz podjęcia odpowiednich środków zaradczych celem ich minimalizacji.
Nowe rozwiązania w budowie maszyn górniczych przedstawił Wiesław Bal, prezentując hydrauliczny podnośnik do rur HPR 1000. Urządzenie zastosowano na kilku kopalniach, koszt zakupu zwrócił się po pół roku.
Rozdzielacze elektrohydrauliczne to ważny element kompleksów ścianowych. Krzysztof Gregorek z Centrum Hydrauliki Otto Heinnlich Sp. z o.o. zaprezentował rozwój firmy związany z produkcją rozdzielaczy elektrohydraulicznych. Kierunki rozwoju agregatów zasilających AZ produkcji GWP SA przedstawił Grzegorz Pakuła z Grupy Powen-Wafapomp SA.
Badania rozdzielacza blokowego RBm Dn 10/DN – 12 firmy PRO-TECH zaprezentował Andrzej Pytlik. W prezentowanym rozdzielaczu zmniejszono opory przepływu oraz zmniejszono masę rozdzielacza. Celem prowadzonych prac jest poprawa funkcjonalności.
Zagadnienia trzeciej sesji obejmowały środki smarne i zagadnienia inżynierii smarowania. Przewodniczący Józef Koczwara, dyrektor Departamentu Energomechanicznego – WUG, zwrócił uwagę na potrzebę właściwego doboru środków smarnych w urządzeniach i maszynach górniczych.
Współczesne wymagania dla cieczy hydraulicznych HFA przedstawił Zbigniew Chwastek z firmy Urządzenia i Konstrukcje SA, przedstawiciel firmy D.A. STUART. Filtracje cieczy w systemie obudowy ścianowej prezentował Ryszard Herdzin z firmy HYDAC. Najnowocześniejsza konstrukcja filtrów „Catch the Wave” – Ultipleat SRT była tematem prezentacji Włodzimierza Sieradzkiego z firmy Pall Poland Sp. z o.o. Prezentacje zwróciły uwagę na potrzebę większej kultury technicznej w stosowaniu środków smarnych.
Tematyka sesji czwartej, której przewodniczył prof. Marek Jaszczuk, obejmowała napędy i sterowania w maszynach górniczych i koncentrowała się wokół odpowiedniego doboru napędów i sterowań w urządzeniach i maszynach górniczych.
Prezentacja Grupy PONAR-WADOWICE SA wskazała kierunki rozwoju firmy oraz działania związane z promocją produktów, ukierunkowaną na kooperację z producentami maszyn i urządzeń górniczych.
Prace prowadzone przez firmę TIEFENBACH Polska Sp. z o.o., związane z zapobieganiem pulsacjom układu hydraulicznego obudowy zmechanizowanej, zaprezentował Marek Wojtas, natomiast problemy eksploatacji cieczy HFA omówił Karel Niemczyk z firmy LUBRICANT. Trudnopalne media hydrauliczne typu HFA stanowią ważny element układu hydraulicznego obudów zmechanizowanych, dlatego ich główny składnik (koncentrat) musi być starannie dobrany przez ich użytkowników. Największym problemem w kopalniach, przy używaniu emulsji w obwodach hydraulicznych jest jej stabilność. Z tym oczywiście wiąże się stężenie emulsji.
Spotkanie związane z prezentacją dorobku 10-lecia Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. było też okazją do podsumowania osiągnięć w budowie maszyn górniczych. Spółki Węglowe oraz GIG z miesięcznikiem „Napędy i Sterowanie” uhonorowały osiągnięcia Jubilata okolicznościową statuetką za innowacyjne rozwiązania w budowie maszyn górniczych.
Dyrektor Zarządu Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. przyznał okolicznościowy medal jako szczególny wyraz uznania dla osób, które wniosły wkład w rozwój myśli technicznej Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. oraz jego popularyzację. Laureatami zostali: Piotr Buchwald, Józef Dubiński, Wojciech Dygdała, Marek Jaszczuk, Antoni Kalukiewicz, Ryszard Klencz, Adam Klich, Marek Majcher, Andrzej Meder, Włodzimierz Sikora, Kazimierz Stoiński, Andrzej Szymkiewicz, Jarosław Taras, Jerzy Wróbel, Jarosław Zagórowski.
Miesięcznik „Napędy i Sterowanie” wręczył statuetkę PRODUKT ROKU 2007 w kategorii: „Oleje przemysłowe i środki smarne” firmie Urządzenia i Konstrukcje SA, przedstawicielowi firmy STUART za HYDROCOR GS 460 NH – roztworową, wodnorozpuszczalną ciecz typu HFA-S do hydrauliki siłowej.
Sympozjum łączyło część naukową oraz prezentacje rozwiązań technicznych w budowie maszyn górniczych. W prezentacji dorobku 10-lecia Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. można było zauważyć szczególną rolę współpracy instytutów naukowych z producentami maszyn i urządzeń górniczych oraz zakładami wydobywczymi. Lata doświadczeń i przemian gospodarczych hartowały ludzi związanych z górnictwem. Producenci maszyn konsolidowali się w grupy producenckie i dzisiaj często w kooperacji konkurują na rynkach zagranicznych. Można o kadrze technicznej Zakładu Maszyn Górniczych GLINIK Sp. z o.o. powiedzieć, że ich serca są z węgla.
