7,9 mln euro na innowacyjność w Polsce

27 września 2022 r. Komisja Europejska zatwierdziła program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027 (FENG). To najważniejszy program wspierający przedsiębiorców, przedsiębiorczość i innowacje. Budżet tego programu to ok. 7,9 mld euro. Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027 stanowi kontynuację dwóch wcześniejszych programów: Innowacyjna Gospodarka 2007–2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014–2020. Zatwierdzenie programu oznacza możliwość pracy nad szczegółowymi warunkami udzielania dotacji – ustalenia kryteriów wyboru, limitów wsparcia, terminów naborów. 

Szacuje się, że z alokacji 7,9 mld EUR 55% adresowane będzie dla przedsiębiorców, 43% zostanie przeznaczone na środowisko sprzyjające innowacjom, a pozostała kwota to środki na pomoc techniczną. 

• zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii;
• wzrost konkurencyjności MŚP;
• rozwinięcie umiejętności na rzecz inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości;
• transformacja gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii. 

Program pogrupowany został w ramach priorytetów 

Priorytet I – Wsparcie dla przedsiębiorców, czyli zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń nowych rozwiązań, infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, automatyzacji i robotyzacji, zielonej gospodarki.

Priorytet II – Środowisko przyjazne innowacjom, czyli wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki, w tym m.in. rozbudowy infrastruktury badawczej, transferu i komercjalizacji technologii, wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu, wsparcie start-upów. 

Priorytet III – Zazielenienie przedsiębiorstw, czyli realizacja celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym neutralności klimatycznej, zielonej transformacji gospodarki i zrównoważonego rozwoju. Oferta dla przedsiębiorstw będzie obejmować zielony fundusz gwarancyjny, kredyt ekologiczny oraz projekty IPCEI. 

Priorytet IV – Pomoc techniczna, 

Beneficjentami programu będą: 

• przedsiębiorstwa;
• sektor nauki;
• konsorcja przedsiębiorców oraz konsorcjów przedsiębiorców z organizacjami badawczymi;
• instytucje otoczenia biznesu. 

Formy wsparcia

W tej perspektywie oprócz znanych i pożądanych dotacji bezzwrotnych będą uwzględnione instrumenty finansowe, kapitałowe oraz gwarancyjne, jak również instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.

Główne środki mają zostać przekazane do sektora
MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw), a w mniejszym zakresie trafią do dużych przedsiębiorstw. 

Ku przestrodze 

Szczególnie wiele emocji budzą priorytety II i III. Tutaj wsparcie będzie udzielane w formie dotacji, instrumentów finansowych (kapitałowych i gwarancyjnych) oraz mieszanych, które łączą finansowanie zwrotne ze środków prywatnych oraz finansowanie dotacyjne ze środków EFRR. Finansowanie mieszane udzielane będzie z wykorzystaniem banków komercyjnych (kredyt innowacyjny i kredyt ekologiczny) lub funduszy kapitałowych. 

Z racji drastycznie rosnących cen energii wielu przedsiębiorców pilnie poszukuje dotacji czy innych form wsparcia na inwestycje w OZE lub inne mające na celu ograniczenie zużycia energii. 

Wiele firm doradczych wykorzystuje ten moment, promując kredyt ekologiczny jako idealne rozwiązanie na energetyczne problemy w firmach („dotacje na wszystko i dla wszystkich”). 

Należy jednak dosyć ostrożnie podchodzić do tych nowin, bo warunki programu dopiero powstają i nie ma pewności, czy to będą bezzwrotne dotacje, w jakich okolicznościach będę wymagane audyty energetyczne itp. Do końca lat zapewne pojawi się więcej szczegółów każdego z priorytetów, a pierwsze nabory zapowiadane są na przełomie roku 2022/2023, więc warto się wstrzymać z decyzjami, aby nie stać się ofiarą firm doradczych. 

FENG a KPO

FENG jest skierowany do wszystkich rodzajów przedsiębiorstw – przede wszystkim do MŚP i w ograniczonym stopniu do dużych przedsiębiorstw. Natomiast KPO nie obejmuje działalności badawczo-rozwojowej ani wszystkich KIS (krajowych inteligentnych specjalizacji).

FENG i KPO to odrębne środki 

Dotacje unijne są mocno wyczekiwane przez polskie podmioty, a stały się kartą przetargową w rozgrywkach politycznych. Niemniej jednak najważniejszy program wpierający innowacje i rozwój przedsiębiorczości został zatwierdzony w ostatnich dniach września i przechodzi do fazy wdrażania, czyli przygotowania do rozdystrybuowania środków. Warto śledzić na bieżąco strony poświęcone tym programowym, jak np. https://www.poir.gov.pl/strony/o-programie/fe-dla-nowoczesnej-gospodarki/zalozenia-programu-feng/. 

Anna Szymczak 

Pełnomocnik 

MS-Consulting 

Klaudiusz Szymczak