Przemysł 5.0. Charakterystyka i technologie

Przemysł 5.0 (Industry 5.0) to rewolucja, która wykracza poza dotychczasowe założenia Przemysłu 4.0. Wprowadza nowe technologie i koncepcje, które zmieniają sposób, w jaki funkcjonują firmy przemysłowe. Główna różnica pomiędzy tymi dwoma podejściami polega na roli, jaką odgrywa człowiek w procesie produkcji. O ile Przemysł 4.0 koncentrował się na automatyzacji, cyfryzacji i integracji maszyn, Przemysł 5.0 przywraca człowieka do centralnej roli, stawiając na współpracę człowieka z technologią oraz na personalizację produkcji.
 
W niniejszym artykule przedstawimy kluczowe różnice między Przemysłem 4.0 a 5.0, omówimy technologie, które są fundamentem Przemysłu 5.0 oraz pokażemy szanse, jakie nowe podejście daje firmom przemysłowym.

Podstawowe idee Przemysłu 5.0 zostały przedstawione w raporcie „Industry 5.0 – Towards a sustainable, human-centric and resilient European industry”, który powstał w wyniku dyskusji przeprowadzonych podczas wirtualnych warsztatów w 2020 roku. W debatach brali udział przedstawiciele europejskich instytutów badawczo-rozwojowych oraz agencji finansujących. Uczestnicy byli zgodni co do potrzeby większego uwzględnienia społecznych i ekologicznych priorytetów Unii Europejskiej w zakresie innowacji technologicznych, przesuwając akcent z wyłącznie technologicznego podejścia na bardziej zintegrowane, systemowe.

Przemysł 4.0 a Przemysł 5.0
Przemysł 5.0 nie jest alternatywą dla Przemysłu 4.0, lecz raczej uaktualnieniem jego założeń. Według Komisji Europejskiej, czwarta rewolucja przemysłowa skupiała się głównie na cyfryzacji procesów i wprowadzeniu sztucznej inteligencji w celu zwiększenia wydajności, co spowodowało, że zaniedbano znaczenie pracowników oraz zrównoważonego łańcucha dostaw. W koncepcji Przemysłu 5.0 nacisk kładziony jest na rolę człowieka, który staje się centralnym elementem produkcji, a technologia ma mu służyć. Celem jest pełna współpraca ludzi i maszyn, co oznacza, że Przemysł 5.0 dąży do synergicznej współpracy między człowiekiem a urządzeniami, w przeciwieństwie do Przemysłu 4.0, który koncentruje się na interakcji maszyn z systemami informatycznymi.
Przemysł 4.0 wprowadził pojęcia takie jak automatyzacja, sztuczna inteligencja, Internet rzeczy (IoT) czy analiza danych w czasie rzeczywistym. Dzięki tym technologiom przedsiębiorstwa przemysłowe mogły osiągać wyższą efektywność produkcji, zmniejszać koszty i zwiększać wydajność. W centrum uwagi znajdowała się jednak optymalizacja procesów i zminimalizowanie roli człowieka w produkcji.
Przemysł 5.0 (Industry 5.0) stanowi kolejny krok naprzód, ale o bardziej humanistycznym charakterze. Główną ideą jest współpraca pomiędzy ludźmi a robotami, a także skupienie się na personalizacji produktów, zrównoważonym rozwoju i etycznych praktykach w procesach produkcyjnych.

Technologie Przemysłu 5.0
Technologie Industry 5.0 umożliwiają współpracę człowieka z maszynami oraz tworzą fundament dla bardziej zrównoważonych i spersonalizowanych procesów produkcyjnych. Jak już wspomnieliśmy, jest to połączenie wdrażanych w ramach Przemysłu 4.0 technologii, rozszerzonych o dwa dodatkowe filary – ekologię oraz aspekt ludzki. Oto kluczowe technologie powiązane z Przemysłem 5.0:

• Roboty współpracujące (coboty)

Coboty to roboty, które pracują ramię w ramię z ludźmi, wspomagając ich w precyzyjnych i złożonych zadaniach. W przeciwieństwie do tradycyjnych robotów przemysłowych, coboty są zaprojektowane tak, aby działać w bezpośrednim otoczeniu człowieka, zwiększając bezpieczeństwo i efektywność pracy. Dzięki temu procesy produkcyjne stają się bardziej elastyczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów.

• Sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe (ML)

Sztuczna inteligencja w Przemyśle 5.0 odgrywa ważną rolę w analizie danych i optymalizacji procesów produkcyjnych. AI i ML umożliwiają maszynom podejmowanie inteligentnych decyzji na podstawie analizy dużej liczby danych, co pozwala na automatyczne dostosowywanie procesów do zmieniających się warunków oraz potrzeb produkcyjnych.

• Rozszerzona rzeczywistość (AR) i wirtualna rzeczywistość (VR)

Technologie AR i VR pozwalają pracownikom na bardziej efektywne szkolenia oraz na zdalne monitorowanie i naprawę maszyn. AR umożliwia wizualizację danych produkcyjnych w czasie rzeczywistym, co ułatwia podejmowanie decyzji i skraca czas reakcji na problemy techniczne.

• Internet rzeczy (IoT)

IoT, czyli Internet rzeczy, odgrywa ważną rolę w łączeniu maszyn i systemów w inteligentne sieci. Dzięki temu wszystkie urządzenia mogą komunikować się ze sobą, a procesy produkcyjne są monitorowane i optymalizowane w czasie rzeczywistym. IoT umożliwia również zbieranie danych dotyczących zużycia energii, co wspiera efektywność energetyczną i zrównoważony rozwój.

• Big data i analiza danych w czasie rzeczywistym

Analiza danych w Przemyśle 5.0 pozwala na dokładniejsze przewidywanie awarii maszyn, optymalizację produkcji oraz minimalizowanie strat. Big data umożliwia firmom lepsze zrozumienie procesów produkcyjnych oraz szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby rynkowe.

• Zrównoważone technologie

Zrównoważony rozwój to jedna z kluczowych cech Przemysłu 5.0. Technologie, które minimalizują zużycie energii i emisję CO₂, stają się coraz bardziej popularne. Przemysł 5.0 stawia na energooszczędne rozwiązania, odnawialne źródła energii oraz gospodarkę obiegu zamkniętego.

Szanse dla firm przemysłowych
Przemysł 5.0 otwiera przed firmami przemysłowymi nowe możliwości. Współpraca człowieka z technologią umożliwia wprowadzenie bardziej innowacyjnych rozwiązań oraz przyspieszenie procesów decyzyjnych. Technologie stosowane w Przemyśle 5.0 takie jak zrównoważone technologie energetyczne, mogą przyciągać klientów, którzy szukają partnerów biznesowych dbających o środowisko. Firmy przemysłowe, które wdrożą takie podejście, zyskają nie tylko wizerunkowo, ale także operacyjnie, dzięki oszczędnościom wynikającym z efektywniejszego zarządzania zasobami i redukcji zużycia energii.

Przemysł 5.0 to przyszłość, która łączy zaawansowane technologie z człowiekiem i zrównoważonym podejściem do produkcji. Firmy, które zdecydują się na wdrożenie tego podejścia, mogą liczyć na wiele korzyści – od personalizacji produktów, przez większą efektywność energetyczną, aż po poprawę wizerunku w oczach klientów i partnerów biznesowych.
Dla firm przemysłowych, w szczególności tych zajmujących się efektywnością energetyczną oraz inwestycjami zeroemisyjnymi, Przemysł 5.0 stanowi ogromną szansę na zwiększenie konkurencyjności oraz dostosowanie się do rosnących wymagań rynku. Wybór odpowiednich technologii oraz właściwe zarządzanie procesem wdrożenia to ważne kroki, które pozwolą firmom przemysłowym odnieść sukces w nowej, piątej erze produkcji przemysłowej.


Redakcja CIRE.PL