Wymagania i zalecenia instalacyjne zasilaczy UPS
Michał Przybylski
Ze względu na coraz większą powszechność wykorzystywania przez nas urządzeń elektrycznych, elektronicznych i informatycznych, współczesne społeczeństwa funkcjonalnie w pełni uzależniły się od dostaw energii elektrycznej. Najbardziej zalecanym sposobem zapewnienia poprawności i ciągłości zasilania urządzeń wrażliwych jest zastosowanie systemów zasilania gwarantowanego UPS. W wielu przypadkach układy te (zasilacze UPS) są bardzo ważnymi elementami systemu zasilania, umożliwiającymi prawidłowe funkcjonowanie zabezpieczanych odbiorników, dlatego tak bardzo istotne jest aby sama instalacja, jak również miejsce zainstalowania zasilaczy UPS były wykonane w sposób prawidłowy i zgodny z zaleceniami producenta.
Wymagania odnośnie pomieszczenia instalacji zasilacza
Przy wyborze miejsca instalacji UPS-a należy wziąć pod uwagę masę urządzenia wraz z dodatkowymi modułami lub stojakami bateryjnymi (należy uwzględnić dopuszczalne obciążenie stropów) oraz przewidzieć trasę komunikacyjną, jaką zasilacz będzie musiał pokonać do miejsca jego instalacji, aby uniknąć przeszkód w postaci schodów, progów lub zbyt wąskich korytarzy i otworów drzwiowych.
Fot. 1. Przykładowy widok wnętrza zasilacza po zalaniu
Zasilacz powinien być usytuowany w pomieszczeniu wydzielonym (ochrona przed dostępem osób postronnych), w którym zapylenie, temperatura i wilgotność są zgodne ze specyfikacją producenta danego urządzenia. Z uwagi na dopuszczalne zakresy pracy akumulatorów (baterie wykazują optymalną wydajność i żywotność w zakresie temperatur pracy od 15°C do 25°C) zalecana temperatura w pomieszczeniu powinna mieścić się w tym przedziale. Użytkowanie akumulatorów w podwyższonych temperaturach powoduje bardzo znaczne skrócenie ich żywotności. Żywotność zmniejsza się o połowę na każdy trwały wzrost temperatury o 8°C powyżej znamionowej temperatury pracy. Oznacza to, że akumulator eksploatowany w 33°C zachowa 50%, a w 41°C tylko 25% projektowanej żywotności. Oprócz zapewnienia w pomieszczeniu odpowiedniej temperatury, z uwagi na wodór w powietrzu, który może tworzyć mieszaninę wybuchową wymagane jest zapewnienie sprawnej wentylacji pomieszczenia z akumulatorami (wentylacja naturalna – grawitacyjna lub wymuszona) zapewniającą prawidłową wymianę powietrza. Niezbędny przepływ powietrza wentylującego pomieszczenie podawany jest w wytycznych instalacyjnych danego modelu zasilacza.
Fot. 2. Przykład instalacji zasilacza z układem bypass
Do prawidłowej pracy zasilacza muszą być zapewnione odpowiednie warunki chłodzenia urządzenia. Z tego powodu otwory wentylacyjne zasilacza muszą być bezwzględnie odsłonięte, a odległość między zasilaczem, a innymi obiektami powinna być zachowana zgodnie z podanymi odległościami znajdującymi się w wytycznych instalacyjnych.
Pomimo tego, że zasilacze UPS są urządzeniami zaprojektowanymi na kilkanaście lat pracy ciągłej, niektóre elementy (takie jak akumulatory, wentylatory czy kondensatory elektrolityczne) muszą być wymieniane podczas eksploatacji zasilacza, dlatego też w celach serwisowo-przeglądowych należy zapewnić również odpowiedni dostęp do samego urządzenia jak i stojaka bateryjnego. Będzie to miało wpływ na skrócenie czasu podczas przeglądu serwisowego dzięki łatwiejszemu dostępowi do akumulatorów podczas wykonywania ich pomiarów.
Dodatkowo w instalacji zasilania gwarantowanego UPS oprócz samego zasilacza rekomendowane jest zastosowanie zewnętrznego układu BYPASS. Korzyści wynikające z jego zastosowania to:
- Możliwość szybkiego przełączenia z układu zasilania gwarantowanego (z UPS) na zasilanie bezpośrednio z linii energetycznej (miejskiej) bez konieczności przepinania przewodów.
- W przypadku wykonywania przeglądów okresowych lub obsługi serwisowej zasilacza UPS (testy zasilacza wykonywane są na niezależnym obciążeniu).
- Brak układu Bypass wymusza powstanie przerw w zasilaniu układów odbiorczych na czas przeglądów lub prac serwisowych.
Najczęstsze błędy podczas wyboru miejsca instalacji zasilacza
Do najczęstszych błędów, spotykanych podczas przyjazdu serwisu na instalację zasilacza, związanych z wyborem miejsca jego lokalizacji należą podane poniżej:
Wyznaczone miejsce instalacji zasilacza UPS znajduje się bezpośrednio pod klimatyzatorem. Takie rozwiązanie niesie za sobą potencjalne zagrożenie uszkodzenia zasilacza UPS na skutek awarii klimatyzatora (kapiąca woda bezpośrednio na zasilacz UPS). Oprócz klimatyzatora takie samo zagrożenie (zalanie UPS-a) stwarza obecność w pomieszczeniu rur wodno-kanalizacyjnych.
Przeciwskazaniem do wyboru lokalizacji instalacji zasilacza są również pomieszczenia, które mogą zostać zalane przez wody gruntowe i deszczowe. Przykład wnętrza zasilacza uszkodzonego na skutek takiego zalania przedstawia fotografia 1. Kolejnym często spotykanym błędem jest pomieszczenie bez klimatyzacji, co skutkuje pracą zasilacza wraz z akumulatorami w podwyższonej temperaturze, na skutek czego skraca się żywotność baterii.
Dlatego aby w pełni cieszyć się z długiej i bezawaryjnej pracy zasilacza UPS oraz zminimalizować koszty związane z przedwczesną wymianą np. akumulatorów (praca w zbyt wysokich temperaturach) należy przestrzegać zaleceń dotyczących wymogów instalacyjnych udostępnianiach przez producentów zasilaczy UPS.
Michał Przybylski, Inżynier Wsparcia Technicznego, EVER Sp. z o.o.
EVER Sp. z o.o.
