Archiwum - numer 01/2020

Rafał Piętka
Bezpieczniki szybkie do ochrony komponentów półprzewodnikowych
Wraz z gwałtownym rozwojem energoelektroniki, zapoczątkowanym w latach 50. ubiegłego wieku, nastąpił rozwój różnych odmian półprzewodnikowych przyrządów mocy. Elementy te (np. diody, tyrystory, tranzystory mocy) cechują się słabymi parametrami przeciążeniowymi, dlatego wymagają bardzo wrażliwej i szybko działającej ochrony. Błędy skutkujące zwarciami w urządzeniach energoelektronicznych mogą spowodować niemałe uszkodzenia zarówno samego urządzenia, jak i jego otoczenia z uwagi na ryzyko eksplozji. Optymalnym rozwiązaniem w tym przypadku stają się bezpieczniki szybkie, specyficznie zaprojektowane z myślą o ochronie półprzewodnikowych elementów mocy. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie podstawowych pojęć, parametrów i funkcji tych bezpieczników.

***

Lechosław Tuz, Krzysztof Sulikowski
Automatyzacja procesów spawania nierdzewnych stali austenitycznych na potrzeby przemysłu spożywczego, chemicznego i kosmetycznego. Piękna i Bestia, czyli ucieczka z paszczy korozji
Specyfika przemysłu spożywczego, chemicznego i kosmetycznego wskazuje na obecność agresywnego środowiska korozyjnego występującego podczas produkcji wyrobów. W obliczu rosnącej dostępności stali nierdzewnej i dynamicznego rozwoju technologii jej obróbki zwiększa się liczba zastosowań w branżach przemysłu przetwórczego, gdzie korzystne właściwości fizykochemiczne i mechaniczne stali nierdzewnej pozwalają na wydłużenie życia zbiorników, maszyn i armatury.

***

Wiadomości ze świata napędów NORD. Tak wydajne, jak to tylko możliwe: nowa generacja silników NORD IE5+
W porównaniu z obecną serią IE4 nowa generacja silników NORD znacznie zmniejsza straty i posiada sprawność znacznie przekraczającą klasę sprawności IE5. Niewentylowany silnik o gładkiej powierzchni osiąga wysoką wydajność w szerokim zakresie momentu obrotowego, dzięki czemu optymalnie nadaje się do pracy w zakresie częściowego obciążenia. Dzięki higienicznej konstrukcji zmywalnej jest łatwy do czyszczenia. Zapewnia również wysoką odporność na korozję – jest idealny do stosowania w obszarach, gdzie wymagana jest wysoka higiena.

***

Monitorowanie warunków dla konserwacji predykcyjnej
W przypadku MONITOROWANIA WARUNKÓW dane dotyczące napędu i stanu są zapisywane okresowo lub w sposób ciągły w celu optymalizacji bezpieczeństwa operacyjnego i wydajności maszyn i urządzeń. MONITOROWANIE WARUNKÓW może dostarczyć istotnych informacji dla KONSERWACJI PREDYKCYJNEJ. Celem jest proaktywna konserwacja maszyn i urządzeń, skrócenie przestojów i zwiększenie wydajności całego zakładu.

***

Rozbudowa NORD w Bargteheide
Dzień 20 listopada 2019 r. był dla NORD DRIVESYSTEMS kamieniem milowym dzięki budowie nowego i automatycznego magazynu z małymi częściami dla Zakładu 11, który rozwinie przyszłościowy charakter Getriebebau Nord.

***

Perfekcyjny szereg systemu zasilania. Emparro Premium Power
Murrelektronik oferuje wysokiej jakości rozwiązania do efektywnego i niezawodnego zasilania maszyn i fabryk. Nasz perfekcyjnie dopasowany, uniwersalny system składa się z wysoko wydajnych zasilaczy impulsowych, niezawodnych modułów buforowych i efektywnych filtrów. Produkty z rodziny Emparro współpracują nie tylko w szafie sterowniczej, ale także bezpośrednio na maszynie – to możliwe dzięki zasilaczom impulsowym o szczelności IP67.

***

Circular economy – o tym się mówi
Gospodarka obiegu zamkniętego to temat, który nie schodzi z ust osób zawodowo związanych z przemysłem. Nie inaczej będzie podczas zbliżających się Międzynarodowych Targów Kooperacjyjnych Przemysłu Narzędziowo-Przetwórczego INNOFORM®, które w dniach 3–5 marca 2020 roku odbędą się w Bydgoskim Centrum Targowo-Wystawienniczym. Circular economy nie jest pojęciem nowym, jednak w ostatnim czasie nabrało szczególnego znaczenia.

***

Szkoła enkoderów firmy LeineLinde.  Cz. 1. Optyka
W dzisiejszym artykule rozpoczynamy prezentację cyklu artykułów „Szkoła enkoderów”, w którym opisana jest budowa i działanie przetworników obrotu – część pierwsza: Optyka.

***

Targi Elektrotechnika 2020
Targi Elektrotechnika 2020 to przestrzeń dla innowacji z obszaru elektrotechniki, elektryki, budownictwa i teletechniki, a także z zakresu elektromobilności. Wydarzenie skierowane jest do producentów i użytkowników sprzętu niskiego, średniego i wysokiego napięcia oraz systemów alarmowych i rozwiązań umożliwiających instalację przewodów elektrycznych w nowoczesnych budynkach. Event odbędzie się w dniach 5–7 lutego w Warszawie, w hali EXPO XXI.

***

Rozbudowana wersja najpopularniejszych interfejsów graficznych. MONITOUCH seria TS1000 SMART
Fuji Electric, japoński producent komponentów automatyki przemysłowej, przedstawia ulepszoną wersję swojej najpopularniejszej serii paneli HMI TS1000. Zmianie uległ zarówno hardware, jak i software urządzeń. Największym uznaniem cieszy się ich poszerzona funkcjonalność sieciowa. Poniżej kompilacja starych i nowych funkcji.

***

Innowacje, technologie, nauka, czyli Targi EXPOPOWER już w dniach 21–23.04.2020
EXPOPOWER to jedno z najważniejszych w Polsce wydarzeń targowych branży energetycznej o kilkuletniej tradycji. Gromadzi rokrocznie wielu wystawców, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Podczas tegorocznego EXPOPOWER, obok specjalistycznych ekspozycji, nie zabraknie wartości merytorycznej, o którą zadbają nasi partnerzy. Partnerem strategicznym Targów jest ENEA OPERATOR.

***

Jacek Kwaśnica
Centralny Serwer Danych Technologicznych w JSW S.A.
W Jastrzębskiej Spółce Węglowej od ponad roku funkcjonuje zintegrowany system informatyczny do zarządzania danymi pochodzącymi z procesu produkcji. W artykule przedstawiono architekturę, zasadę działania oraz wyzwania związane z utrzymaniem ciągłości działania systemu wynikające bezpośrednio ze specyfiki branży górniczej.

***

Krzysztof Ochałek, Damian Durał
Modernizacja konstrukcji ramy pojazdu startującego w zawodach Shell Eco-marathon
Streszczenie: W pracy ukazano przebieg procesu modernizacji ramy pojazdu ekologicznego startującego w międzynarodowych zawodach Shell Eco-marathon. Przedmiotem badań była analiza sztywności konstrukcji ramy, która podczas poruszania się bezpośrednio wpływa na geometrię układu jezdnego.  W celu określenia rzeczywistych sił działających na ramę w wybranych punktach zmierzono drgania czujnikiem 3D. Na podstawie amplitudy drgań i rozkładu mas określono wielkość sił dynamicznych, działających na koła jezdne. Wykorzystując środowisko SolidWorks, zmodernizowano konstrukcję ramy, a następnie poddano ją analizie metodą elementów skończonych. W pierwszym etapie analiz zaprojektowaną ramę traktowano jako obiekt belkowy, co umożliwiło określenie rozmieszczenia poszczególnych elementów konstrukcji oraz wstępne dobranie profili ramy. Następnie wykonano analizy konstrukcji traktowanej jako element bryłowy. Ostatnim z etapów prac była analiza wytrzymałości zmęczeniowej. W wyniku przeprowadzonych działań stworzono nową ramę o konstrukcji kratownicowej  charakteryzującą się większą sztywnością oraz mniejszą wagą.

ENG Abstarct: The article presents the course of the modernization process of the ecological vehicle frame taking part in the international Shell Eco-marathon competition. The subject of the study was the analysis of the frame structure rigidity, which when moving directly affects the geometry of the stearing system. To determine the actual forces acting on the frame at selected points, vibration was measured with a 3D sensor. The magnitude of dynamic forces acting on the wheels was determined on the basis of vibration amplitude and mass distribution. Using the SolidWorks environment, the frame structure was modernized and then subjected to finite element analysis. In the first stage of the analysis, the designed frame was treated as a beam object, which made it possible to determine the location of individual structural elements and pre-select the frame profiles. Then, analyzes of the structure treated as a solid element were made. The last of the stages of work was the analysis of fatigue strength. As a result of the activities carried out, a new truss frame was created with greater rigidity and less weight.

***

Helena Dodziuk
Wpływ druku 3D na gospodarkę i życie społeczne
Wpływ druku 3D na gospodarkę i życie społeczne rozpatruje się na ogół w szerszym kontekście następnej trzeciej (lub czwartej) rewolucji przemysłowej i związanego z nią rozwoju robotyki, sztucznej inteligencji, nanotechnologii, genetyki, druku 3D/AM, biotechnologii i innych dziedzin1, które będą się wzajemnie wzmacniały, tworząc podstawę rewolucji bardziej wszechstronnej i wszechogarniającej niż cokolwiek, z czym mieliśmy dotychczas do czynienia. Pomyślmy np. o inteligentnych systemach, nie tylko domach, lecz również fabrykach, gospodarstwach rolnych czy miastach, które będą potrafiły reagować na pojawiające się problemy, np. zmiany klimatyczne. Z drugiej strony rozwój robotyzacji, nanotechnologii i innych dziedzin spowoduje również skutki negatywne: zostaną utracone liczne miejsca pracy, a nowe będą wymagały wysokich kwalifikacji.

***

Helena Dodziuk
Perspektywy rozwoju druku 3D
Eksperci zapytani w 2013 roku o perspektywy rozwoju druku 3D wskazali na trudności przewidywań: Kto mógłby dziesięć lat temu przewidzieć, że drukarki 3D będą dostępne dla zwykłych użytkowników, bo będą kosztować mniej niż tysiąc dolarów? Lub to, że NASA, GE i wiele innych firm i agencji będzie korzystać z tej technologii do testowania i tworzenia silników rakietowych, elementów samolotów i części, których dotychczas nie można było produkować metodami konwencjonalnymi?

***

Stanisław Duży
Geomechaniczne aspekty projektowania przecinek ścianowych w warunkach eksploatacji pokładów grubych z podziałem na warstwy
Streszczenie: Względy ekonomiczne powodują, że eksploatację pokładów grubych prowadzi się systemem ścianowym z zawałem stropu z góry w dół. Sytuacja taka powoduje, że kolejne warstwy zalegają pod zrobami zawałowymi. Do podstawowych różnic przy projektowaniu przecinek zlokalizowanych bezpośrednio pod zrobami można zaliczyć: odprężenie górotworu, obniżenie parametrów wytrzymałościowych i odkształceniowych masywu, a w szczególności ich zmienność, odmienny model procesów naprężeniowo-deformacyjnych górotworu w otoczeniu takiej przecinki, ograniczony zakres stosowania kotwienia itp. Przedstawiono sposób doboru obudowy oparty na określaniu obciążenia obudowy z wykorzystaniem podstaw ośrodka rozporowego, z uwzględnieniem zmienności warunków naturalnych i górniczych i zastosowaniem podstaw probabilistycznej analizy konstrukcji.

***

Karol Firek, Janusz Rusek, Aleksander Wodyński
Analiza zmian zakresu uszkodzeń murowanych budynków wielokondygnacyjnych w okresie 10 lat oddziaływań górniczych
Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki analizy zakresu uszkodzeń 56 wielokondygnacyjnych budynków o konstrukcji murowanej, usytuowanych na terenie górniczym Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Są to obiekty mieszkalne i użyteczności publicznej w wieku do 20 lat, zabezpieczone w trakcie budowy przeciw wpływom górniczym. Podstawę badań stanowiły wyniki inwentaryzacji stanu technicznego przeprowadzone w latach 2002, 2007 i 2012. W ramach badań ustalono intensywność uszkodzeń poszczególnych a następnie przeprowadzono analizę zmian tej intensywności w czasie oraz zbadano relacje między zakresem uszkodzeń, a oddziaływaniami eksploatacji górniczej.

ENG Abstract: The paper presents the results of the analysis of the extent of damage to 56 multi-story masonry buildings located in the mining area of Legnica-Głogow Copper District. These include residential and public buildings, not older than 20 years, protected against mining impacts already at the construction stage. The results of inspections of their technical condition carried out in 2002, 2007 and 2012 formed the basis for the study. The intensity of damage to the individual buildings was determined, and then the changes of this intensity in time were analyzed. The relationship between the extent of damage and the impact of mining exploitation was examined as well.

***

Zbigniew Słota, Krzysztof Słota, Anna Morcinek-Słota,  Mirosław Maciaszek, Zygfryd Jaksa
Udostępnienie dawnych wyrobisk górniczych dla ruchu turystycznego z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych na przykładzie Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu
Streszczenie: W referacie poruszono problem związany z udostępnieniem byłych wyrobisk górniczych dla ruchu turystycznego z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych. W MGW obowiązuje Zarządzenie, które kompleksowo reguluje zwiedzanie tras podziemnych przez osoby niepełnosprawne ruchowo. Wszystkie obiekty Muzeum dostosowane są do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Problemy natomiast związane są ze sprawnym poruszaniem się takich osób na trasach turystycznych przy większych ich grupach. Jako przykład posłużyć może trasa w Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Zdecydowano się tutaj na wytyczenie specjalnej trasy dla osób niepełnosprawnych, obejmującej największą możliwą liczbę atrakcji. W tym celu wykonano próby z użyciem wózków inwalidzkich, dokonano analizy oraz sformułowano wnioski. Zaproponowano dwa warianty zwiedzania trasy turystycznej. W celu zapewnienia w pełni bezpiecznego zwiedzania wszystkich ekspozycji konieczne było wykonanie kilku drobnych prac adaptacyjnych na trasie.

***

21. Konferencja Naukowo-Techniczna. INNOWACYJNE I PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA. TECHNIKI I TECHNOLOGIE PRZERÓBKI SUROWCÓW MINERALNYCH. BEZPIECZEŃSTWO – JAKOŚĆ – EFEKTYWNOŚĆ
Instytut Techniki Górniczej KOMAG serdecznie zaprasza do wzięcia udziału w konferencji z cyklu KOMEKO-IMTech. Celem Konferencji jest przegląd kierunków rozwoju systemów przeróbczych surowców mineralnych z uwzględnieniem relacji człowiek – maszyna – środowisko. Konferencja będzie okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń dotyczących wykorzystania innowacyjnych technik i technologii, jak również prezentacji oferty producentów maszyn i urządzeń.

***

Adam Decner
Telemetria w diagnostyce silników asynchronicznych
Streszczenie: Aby poprawić niezawodność działania maszyn elektrycznych w długim okresie eksploatacji, należy systematycznie przeprowadzać testy diagnostyczne. Uzasadnia to monitorowanie maszyn, zwłaszcza tych, które nie mają rezerwy w miejscu pracy: agregatów prądotwórczych, maszyn wyciągowych w kopalniach itp. Problem monitorowania i diagnostyki maszyn elektrycznych koncentruje się na ocenie stanu technicznego układu mechanicznego i obwodu elektromagnetycznego.
W artykule opisano cele zdalnego monitorowania i diagnostyki stanu technicznego maszyn elektrycznych. Opisano również urządzenia stosowane przez pracowników Laboratorium Instytutu Komel do monitorowania i diagnozowania maszyn elektrycznych oraz wyniki badań przeprowadzonych na maszynach elektrycznych w różnych stanach technicznych. Do monitorowania wykorzystuje się sieć GSM z transmisją danych. Sygnały diagnostyczne i infrastruktura techniczna do przesyłania danych pomiarowych jest również opisana w artykule.

ENG Abstract: To improve operational reliability of electrical machines over a long period of time, the diagnostic tests should be performed systematically. This justifies the monitoring of machines, particularly those which do not have the reserve at the workplace: the power generators, hoisting machines in mines, etc. The issue of monitoring and diagnostics of electrical machines is focused on assessing the technical condition of the mechanical system and the electromagnetic circuit. In this article, the objectives of remote monitoring and diagnostics of technical condition of electrical machines are described. Devices used by staff of Laboratory of Komel to monitor and diagnose electrical machines, results of tests performed on electrical machines in different technical condition are also described. In order to run monitoring, GSM network is used. Diagnostic signals and technical infrastructure for the transmission of measurement data are described in the article.

***

Krystian Woźniak, Maciej Andrzejewski, Paweł Daszkiewicz, Łukasz Rymaniak
Badania zużycia energii przez pojazdy w warunkach rzeczywistych
Streszczenie: W artykule przedstawiono elementy składowe systemu CL (Contact Line) umożliwiającego pomiar energii pobranej i oddanej do sieci trakcyjnej, pozwalający na precyzyjny pomiar oraz zarządzanie i rozliczanie energii elektrycznej dla pojazdów szynowych. Przywołano najważniejsze normy i wymagania przeprowadzania testów dla pojazdów kolejowych i drogowych przeznaczonych do transportu osób. Zaprezentowano wyniki badań dla elektrycznego autobusu miejskiego przeprowadzone wg autorskiej procedury badawczej, opracowanej przez IPS „Tabor”, która wykorzystywana jest w postępowaniach przetargowych na dostawy autobusów elektrycznych do polskich miast. Pozwala ona na wyznaczanie całkowitej energii pobieranej przez autobus, która jest sumą energii pobieranej i energii oddawanej podczas procesu rekuperacji do zasobników energii. Badania przeprowadzono według opracowanego przez stowarzyszenie International Association of Public Transport testu jezdnego SORT 2, dla którego definiowana jest średnia prędkość jazdy, długość trasy i czas pokonywania przejazdu, co odzwierciedla warunki eksploatacji występujące na typowej trasie miejskiej. Podczas badań uwzględniono stan naładowania akumulatorów – zmiana stanu naładowania akumulatorów przed i po teście była bliska 0 zgodnie z SAE J2711.

ENG RESEARCH ON ENERGY CONSUMPTION BY VEHICLES IN REAL-TIME CONDITIONS
Abstract: The article presents the components of the CL (Contact Line) system allowing for the measurement of energy collected and given to the traction network allowing for precise measurement and management and electricity accounting for rail vehicles. The most important standards and test requirements for railway and road vehicles allowing for the transport of persons were recalled. The results of tests for the electric city bus carried out according to proprietary research procedure developed by IPS „Tabor”, which is used in tender proceedings for the supply of electric buses to Polish cities. It allows you to determine the total energy consumed by the bus, which is the sum of energy consumed and energy returned during the recuperation process to the energy stores. The tests were carried out according to the SORT 2 driving test developed by the communication operator International Association of Public Transport, for which the average speed, route length and time of passing are defined, which reflects the operating conditions of a typical urban route. During the tests, the state of charge of the batteries was taken into account, so that it was the same and the change in the state of charge of the batteries before and after the test was close to 0 according to SAE J2711.