Archiwum - numer 02/2006

„Polskie” motoreduktory Lenze
W 1996 r. koncern Lenze AG powołał Lenze Tarnów Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie. Dotychczasowa działalność Spółki koncentrowała się na obróbce mechanicznych odlewów żeliwnych, aluminiowych i detali mechanicznych. Już wtedy wszystkie zabiegi wykonywane były wyłącznie z zastosowaniem obrabiarek i centrów obróbczych sterowanych numerycznie CNC.

***
LOGIX – wielozadaniowy system sterowania
Firma Rockwell Automation z myślą o użytkownikach układów automatyki opracowała system sterowania spełniający zarówno dzisiejsze wymagania, jak i przyszłe oczekiwania. System ten jest elementem Integrated Architecture, dającym możliwość pełnej współpracy wszystkich składników układu sterowania. Użycie LOGIX eliminuje konieczność stosowania wielu niezależnych elementów, których współdziałanie umożliwia pracę przedsiębiorstwa. Przykładem może tu być integracja aplikacji procesów wsadowych (zazwyczaj opartych o systemy DCS – Distributed Control System) z aplikacjami pakującymi (układami napędowymi i serwo). Umożliwienie komunikacji i współpracy tych układów wiąże się ze znajomością kilku systemów, wielu narzędzi, napisaniem kilku programów i odbyciem wielu szkoleń.

***
Wyspa zaworowa CPX-MPA
Jedno uniwersalne rozwiązanie dla wielu aplikacji poprzez połączenie terminalu elektrycznego CPX z terminalem pneumatycznym MPA. W rozwiązaniu tym, charakteryzującym się pełną modułowością elementów pneumatycznych i elektrycznych, zintegrowano funkcje komunikacji i diagnostyki przez Internet, dla optymalnie efektywnej przemysłowej eksploatacji.

***
Idealny zespół do indywidualnych rozwiązań: przekładnia + silnik + przetwornica częstotliwości. NORDAC SK 300 E
NORDAC SK 300 E to produkt przygotowany przez NORD do zainstalowania w bardzo wymagających układach ruchowych, gdzie założenia konstrukcyjne i technologiczne wymagają precyzyjnego sterowania napędami. Przeznaczony jest do realizowania łagodnych rozruchów i hamowań, a przede wszystkim do regulacji prędkości obrotowej. Cechuje się pełną funkcjonalnością sterowania oraz regulacji parametrów przy zachowaniu szerokich możliwości jego zabudowy zarówno bezpośrednio na silniku, w miejscu puszki elektrycznej silnika, jak również poza napędem.

***
Jarosław Guziński, Krzysztof Iwan
Realizacja algorytmu sterowania silnikiem asynchronicznym
Symulacja komputerowa jest powszechnie uznaną metodą badania rozbudowanych układów przekształtnikowych. Zastosowania symulacji wykraczają poza rozważania ściśle teoretyczne i obejmują szeroko rozumianą praktykę naukowo--inżynierską, w tym poszukiwanie i testowanie rozwiązań topologicznych oraz weryfikację koncepcji i parametrów sterowania. W niniejszej pracy jest przedstawiony reprezentatywny przykład realizacji i weryfikacji koncepcji złożonego sterowania układem napędowym właśnie na drodze symulacyjnej.

***
Dariusz Karkosiński
Automatyczne urządzenia przełączające niskiego napięcia
Układy samoczynnego załączania rezerwy zasilania (SZR), określane w normie [1] jako automatyczne urządzenia przełączające (ATSE, ang. Automatic Transfer Switching Equipment), są przeznaczone do zapewnienia ciągłości zasilania odbiorców energii elektrycznej. W artykule przedstawiono klasyfikacje, zasady budowy i działanie ATSE w najczęściej stosowanych układach zasilania. W piśmiennictwie europejskim, np. w [2], odbiorców energii elektrycznej klasyfikuje się według dopuszczalnego czasu przerwy w zasilaniu. U odbiorców kategorii podstawowej (I) dopuszcza się przerwy w zasilaniu trwające dziesiątki minut. Automatyczne urządzenia przełączające nie jest w tym przypadku wymagane.

***
Dwa układy sterowania maszyny. Przekaźniki bezpieczeństwa w układzie sterowania maszyny.
Marek Trajdos Każda maszyna musi być wyposażona w układ sterowania technologicznego, pozwalający na jej normalną pracę i osiąganie wymaganych parametrów procesu produkcyjnego. Przez normalną pracę należy rozumieć stan bez awarii oraz bez potrzeby zatrzymywania maszyny wynikającej z zagrożenia życia lub zdrowia osób znajdujących się w otoczeniu maszyny. Zgodnie z wymaganiami dla maszyn znajdujących się (użytkowanych) i wprowadzanych (nowych) na rynek Wspólnoty Europejskiej zdefiniowanych w dyrektywach i transponowanych do systemów prawnych państw członkowskich (25 krajów WE, Norwegia, Islandia, Lichtensztajn oraz Szwajcaria) pewne funkcje bezpieczeństwa muszą być gwarantowane.

***
Witold Ober
Bezstykowe czujniki do pomiaru drogi z efektem wiroprądowym
Firma MicroEpsilon od lat wyznacza trendy w pomiarach drogi za pomocą czujników wiroprądowych. Nowy system pomiarowy eddyNCDT 3300 (Eddy-current non-contact displacement transducers) stwarza użytkownikowi nowe perspektywy pod względem wygody i technicznego wyposażenia.

***
AGP3000 & GP-PRO-EX – więcej niż pulpit operatorski
Grupa MPL, dystrybutor urządzeń Pro-face na terenie Polski, wkracza w 2006 rok z bogatą ofertą nowych pulpitów operatorskich serii AGP3000. Mając na uwadze najnowsze trendy rozwoju w automatyce, oczekiwania rynku europejskiego oraz bieżące możliwości techniczne, japoński koncern opracował aż 16 nowych modeli z ekranem dotykowym.

***
Szkoła enkoderów – część VIII. Enkodery firmy Leine&Linde
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu enkodery firmy Leine&Linde. Siedziba firmy Leine&Linde znajduje się w miejscowości Strägnäs, oddalonej o niecałe 70 km w kierunku zachodnim od Sztokholmu. Firma posiada szereg oddziałów w niemal całej Europie. Należy do światowej czołówki producentów enkoderów. Jej renomę potwierdza wielu klientów, którzy korzystają z produktów Leine&Linde – począwszy od producentów papieru, słodyczy, środków czystości, a na przemyśle ciężkim skończywszy.

***
Elementy przenoszenia napędu
Firma Megadyne posiada w swojej ofercie elementy do przenoszenia napędu, takie jak: pasy zębate, pasy klinowe i wieloklinowe, pasy wariatorowe, pasy płaskie oraz koła i wałki do tychże pasów. Przedstawione tutaj zostaną podstawowe wiadomości dotyczące szerokiego asortymentu proponowanych przez nas produktów.

***
Bartłomiej Szydłowski
Styczniki Relpol SA – tam, gdzie się wszystko napędza
W dobie układów energoelektronicznych, które w sposób bezszumowy, bezstratny i płynny sterują rozruchami praktycznie wszystkich silników elektrycznych, stycznik wydaje się być urządzeniem niepotrzebnym – nic bardziej mylnego! Systemy sterowania napędami w urządzeniach przemysłowych pracujących 10, 20 albo i nawet 30 lat opierają się głównie na układach stycznikowych i klasycznych metodach sterowania maszynami. Kiedy przychodzi czas modernizacji lub remontu, pojawia się pytanie: Czy stosować dość drogie jednak rozwiązania z układami energoelektronicznymi? Warto tutaj zastanowić się, czy jest to opłacalne. Praktyka pokazuje, że w wielu przypadkach wystarczy jedynie wymienić przestarzałe elementy bądź na nowo zaprojektować układ, bazując na klasycznych metodach rozruchu silnikiem.

***
Ekranowanie EMC w szafach sterowniczych firmy Schroff
W ciągu ostatnich lat wymagania stawiane urządzeniom elektronicznym stale zwiększają się. Jednocześnie główny nacisk położono na wprowadzanie nowych standardów i wzrostu wymagań stawianych ekranowaniu EMC. Obecny poziom ekranowania EMC, zarówno kaset, jak i modułów wtykanych, jest tak dobry, jak samych szaf sterowniczych, pomimo iż w przypadku tych ostatnich jest to raczej nowość.

***
Nowa generacja wyznacza nowe standardy
Przetwornica częstotliwości VLT®AutomationDrive FC 300 reprezentuje nową koncepcję napędów oferowanych przez firmę Danfoss. VLT®AutomationDrive FC 300 przeznaczony jest dla wszystkich obszarów zastosowań, od standardowego napędu wektorowego, aż do napędu serwo. Bez ograniczeń może w pełni autonomicznie sterować pracą dowolnej maszyny lub linii produkcyjnej.

***
Tomasz Śliwakowski
Technika bezpieczeństwa z firmy Wieland
Niemiecka firma Wieland znana była dotychczas z produkcji zaawansowanych technicznie elementów instalacji elektrycznych w budynkach oraz złącz elektrycznych. Po przyjęciu do grupy producenckiej berlińskiej firmy Schleicher, oferta ta wzbogaciła się o elementy automatyki, takie jak przekaźniki czasowe, pomiarowe i bezpieczeństwa.

***
Marcin Jurga
Nowa seria zasilaczy impulsowych zaprojektowanych do pracy w trudnych warunkach przemysłowych
Co kryje się pod pojęciem „jakość” w urządzeniach zasilających? Jest to przede wszystkim bezpieczeństwo i niezawodność. Są to cechy nowej rodziny zasilaczy CSF firmy Cabur. Powszechnie wiadomo, że ciepło jest największym wrogiem urządzeń energoelektronicznych i elektronicznych. Niezawodność uzyskano poprzez wysoką sprawność, a zatem niski poziom strat i małe rozproszenie mocy na ciepło.

***
Frank Hakemeyer, Jürgen Weczerek
Technologia bezprzewodowa w środowisku przemysłowym
Przy łączeniu w sieć urządzeń w zastosowaniach domowych i biurowych złożone okablowanie zostało już zastąpione wieloma rozwiązaniami bezprzewodowymi. Kiedy metody bezprzewodowe będą również stosowane w aplikacjach przemysłowych i jaka technologia będzie używana? Stosowanie rozwiązań bezprzewodowych do przesyłania danych i sygnałów daje użytkownikom następujące korzyści: - Transmisja odbywa się za pośrednictwem fal elektromagnetycznych, wykorzystujących otwartą przestrzeń jako środek transmisji, eliminując w ten sposób potrzebę czasochłonnej i kosztownej instalacji...

***
Adam Panasiewicz, Marcin Klimecki
Trzecia generacja sterowników kompaktowych MELSEC FX – konfiguracja i podstawowe funkcje systemu
W grudniowym numerze NiS przedstawiony został najnowszy sterownik kompaktowy Mitsubishi Electric – seria FX3U. W niniejszym artykule przybliżymy Państwu nowe możliwości konfiguracyjne i podstawowe funkcje sterowników tej serii. Magistrala adapter bus. Jednostki centralne FX3U zostały wyposażone z lewej strony w szybką magistralę rozszerzającą – adapter bus. Za pomocą tej magistrali można dołączać znacznie zminiaturyzowane moduły funkcyjne, takie jak: wejścia/wyjścia analogowe, do pomiaru temperatury, komunikacyjne, szybkie wejścia oraz szybkie wyjścia impulsowe z możliwością pozycjonowania.

***
Maciej Sakowicz
Uniwersalne panele dotykowe EasyView firmy Weintek
Panele dotykowe HMI firmy Weintek są od wielu lat znane w świecie automatyki nie tylko pod nazwą EasyView, ale również pod innymi nazwami dostawców niemieckich oraz z USA. Ze względu na parametry, łatwość programowania i kompatybilność z wieloma typami dostępnych na rynku sterowników PLC stają się bardzo efektywnym sposobem komunikacji między człowiekiem a urządzeniem, co w połączeniu z korzystną ceną powoduje, że są coraz chętniej kupowane przez automatyków i producentów urządzeń.

***
Kurtyny modularne oraz refleksyjne firmy SICK
We współczesnej automatyce przemysłowej coraz większą rolę odgrywają układy detekcji oparte na sensorach optycznych. Dotychczas pod pojęciem kurtyny świetlnej rozumiano głównie układy mające za zadanie zapewnianie bezpieczeństwa osobom obsługującym urządzenia (maszyny) lub znajdującym się w ich otoczeniu.

***
SCHMERSAL – Wyłączniki linkowe bezpieczeństwa (PN-EN 418)
Zaostrzające się przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy wymuszają stosowanie coraz większej ilości zabezpieczeń, zarówno w odniesieniu do pojedynczych maszyn, jak i całych stref w zakładach produkcyjnych. Wyłączniki linkowe bezpieczeństwa (zwane wyłącznikami linkowymi stopu awaryjnego), w przeciwieństwie do stosowanych powszechnie przycisków grzybkowych stopu awaryjnego, mogą być uruchamiane z każdego miejsca, przez które przebiega linka, i są przez to szczególnie przydatne przy zabezpieczaniu rozległych instalacji, np. przenośników taśmowych lub ciągów produkcyjnych.

***
Urządzenia bezpieczeństwa reagujące na nacisk
Szybkie przeobrażenia zachodzące w świecie techniki, pojawianie się z dnia na dzień nowych technologii oraz coraz nowszych maszyn i urządzeń, pociągają za sobą coraz większe zagrożenia dla życia i zdrowia osób pracujących przy ich obsłudze oraz osób postronnych, które mogą znaleźć się w ich pobliżu. Dziś nie wystarczą gumowe kalosze, rękawice oraz czerwony przycisk zatrzymujący maszynę. Wszędzie tam, gdzie może nastąpić uszkodzenie ciała, trwałe kalectwo czy śmierć człowieka w wyniku pracy ruchomych części maszyn, gdzie istnieją strefy niebezpieczne oraz tam, gdzie obecność ludzi może zakłócić parametry produktu, potrzebne są systemy bezpieczeństwa, które wyeliminują zagrożenie samoczynnie, bez udziału woli ludzkiej.

***
Bezpieczne, bezkontaktowe przeglądy termowizyjne w zasięgu ręki: FLIR Systems wypuszcza na rynek tanią kamerę termowizyjną – InfraCAM. InfraCAM TM
FLIR Systems rozszerza rynek termografii w podczerwieni, wprowadzając InfraCAMTM, nową, ręczną kamerę termowizyjną do przeglądów instalacji elektrycznych. Termografia w podczerwieni stała się pełnoprawnym, uznanym przez normy, bezkontaktowym narzędziem badań nieniszczących do bardzo różnorodnych zastosowań przemysłowych. Kamery termowizyjne wykrywają, obrazują i mierzą ciepło pojawiające się we wszystkich urządzeniach elektrycznych przed awarią.

***
Magdalena Grzonka
BUDMA 2006. Budować nowocześnie i bezpiecznie
Silną pozycję poznańskich targów budownictwa nie tylko w Polsce, ale i w Europie potwierdził liczny udział wystawców z tej branży. W 15. już edycji Targów BUDMA oraz BUMASZ w Poznaniu, która odbyła się w dniach 24–27 stycznia br., udział wzięło ponad 1200 wystawców z 26 państw. Podczas tegorocznej edycji uwagę zwiedzających zwracały produkty najważniejsze i najciekawsze z punktu widzenia wystawców, którym dobrze znane było hasło przewodnie imprezy „Budować nowocześnie i bezpiecznie – Z MYŚLĄ O PRZYSZŁOŚCI”.

***
Magdalena Grzonka
Spotkanie Beneficjentów Funduszu Spójności w Raciborzu
W sali konferencyjnej raciborskiego Hotelu „Polonia” odbyło się 20 stycznia br. spotkanie Beneficjentów Funduszu Spójności województwa śląskiego. Uczestnicy zostali oficjalnie przywitani przez prezydenta miasta Raciborza, Jana Osuchowskiego, który przybliżył problem odpowiedzialności w zarządzaniu funduszami unijnymi oraz potrzebę pogłębiania wiedzy w zakresie realizacji kontraktów zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC.

***
Maciej Bernat, Tomasz Zieliński
Porównanie kosztów cyklu życia standardowych i energooszczędnych silników indukcyjnych niskiego napięcia
Silniki elektryczne indukcyjne stanowią podstawowe źródło napędu w układach przemysłowych. Cieszą się popularnością ze względu na swoje właściwości, takie jak: dopasowanie charakterystyki elektro-mechanicznej do potrzeb napędzanych maszyn, niezawodność, prostota konstrukcji, niskie koszty eksploatacyjne, wysoka sprawność przetwarzania energii. Powszechność ich zastosowań sprawia, że stanowią grupę urządzeń zużywających największą część wytwarzanej w elektrowniach energii. Sprawność silników indukcyjnych jest wysoka, jednak ze względu na ogromną ilość zainstalowanych maszyn ocenia się, że wielkość strat energii w silnikach sięga w naszym kraju 1,5 miliarda złotych rocznie [1].

***
Krzysztof Fitowski, Henryk Jankowski, Marek Jaszczuk ...
RFID – nowa metoda identyfikacji elementów w podziemiach kopalń
Racjonalna gospodarka maszynami i urządzeniami wydobywczymi ma zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo załóg górniczych. Istotnym problemem jest obiektywna i niezawodna identyfikacja elementów maszyn prowadzona w środowisku kopalnianym, często w trakcie produkcyjnej eksploatacji złoża. Stosowane dotychczas w kopalniach węgla kamiennego systemy identyfikacji elementów maszyn górniczych nie zapewniały trwałości i czytelności w trudnych warunkach środowiskowych. Zastosowanie prezentowanego systemu zdalnej identyfikacji elementów maszyn górniczych może doprowadzić do rozwiązania tego problemu.

***
Andrzej Ziara, Ryszard Ślusarz, Tadeusz Piechowicz
Obudowy zmechanizowane produkcji firmy Glinik
W artykule opisano kierunki rozwoju obudów ścianowych, jakie produkuje Zakład Maszyn Górniczych Glinik Sp. z o.o. Począwszy od założeń konstrukcyjnych, poprzez pokazanie reprezentantów typów autorzy ukazują złożoność problematyki technicznej przy projektowaniu, produkcji, jak również trendy na najbliższe lata. W eksploatacji podziemnej węgla kamiennego dominującym systemem jest system ścianowy, jako gwarantujący na dzień dzisiejszy najniższy poziom kosztów eksploatacji.

***
Dariusz Kot
Nowoczesne wyposażenie maszyn górniczych
Zmiany zachodzące w polskim górnictwie w wyniku restrukturyzacji technicznej wyraźnie zmierzają w kierunku efektywnych kompleksów ścianowych z wysoko wydajnymi kombajnami ścianowymi. Wzrost koncentracji wydobycia z dwiema, najwyżej trzema ścianami w kopalni stawia przed ich wyposażeniem bardzo wysokie wymagania techniczne. W tym wypadku konieczne jest wyposażenie maszyn wydobywczych w nowoczesne rozwiązania w zakresie automatyki i sterowania. Centrum EMAG od szeregu lat wyposaża polskie kombajny w systemy sterowania typu MAKS.

***
Stanisław Lasek, Daniel Borsucki
Efektywność procesu zarządzania energią w kopalniach KHW SA
Katowicki Holding Węglowy SA (KHW) z siedzibą w Katowicach powstał w czerwcu 1993 r. jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa z połączenia 11 kopalń. W wyniku przeprowadzonych zmian strukturalnych w skład KHW SA wchodzi obecnie sześć kopalń: Murcki, Mysłowice, Staszic, Wesoła, Wieczorek i Wujek. Obszary górnicze kopalń zajmują powierzchnię 227 km2 w obrębie miast: Katowice, Mysłowice, Jaworzno, Tychy, Mikołów, Ruda Śląska, Chorzów, Sosnowiec. Kopalnie funkcjonują w ramach Holdingu jako odrębne zakłady górnicze o bardzo dużym stopniu samodzielności gospodarczej i finansowej, na pełnym wewnętrznym rozrachunku gospodarczym, nie posiadając jednak osobowości prawnej. Według stanu na dzień 31 grudnia 2004 r. KHW zatrudniał łącznie około 21,6 tys. osób.

***
Systemy sterowania i diagnostyki współczesnych kombajnów ścianowych
ZZM SA są przedsiębiorstwem, które od prawie 60 lat działa na rynku urządzeń i maszyn górniczych. Duży obszar tej działalności to produkcja kombajnów ścianowych i właśnie w tej dziedzinie firma kładzie ogromny nacisk na postęp w konstrukcji tych maszyn. Działania projektowe i wdrożeniowe prowadzone przez firmę są podyktowane wymaganiami stawianymi przez zmieniający się rynek górniczy, który w ostatnich latach uległ ogromnemu przeobrażeniu. W celu podniesienia ekonomiki wydobycia przeprowadzono w zakładach górniczych zmiany, które skutkowały także dla branży okołogórniczej.

***
Technologia dla lepszego społeczeństwa
W budynku Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej 31 stycznia br. odbyło się seminarium na temat „Możliwości technologicznych i finansowych dla przemysłu hydrauliki siłowej w Polsce”. Spotkanie zostało zorganizowane przez Centrum Innowacji i Wdrożeń Proekologicznych Układów Napędowych Politechniki Krakowskiej oraz organizację SINTEF Polska.

***
Innowacyjne rozwiązania dla gospodarki
Z dr. inż. Andrzejem Mederem, dyrektorem Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG w Gliwicach, rozmawiał Ryszard Klencz. Ryszard Klencz – KOMAG obchodził w listopadzie jubileusz 60-lecia. Tak wspaniała rocznica na pewno skłania do podsumowań. Jak Pan ocenia dotychczasową działalność Centrum KOMAG? - Andrzej Meder – KOMAG jest jednostką badawczo-rozwojową, której misją są innowacyjne rozwiązania dla gospodarki, a więc przede wszystkim szeroko rozumiany transfer technologii. Należy podkreślić fakt, że naszym kapitałem jest 60 lat doświadczeń naukowych, badawczych i technicznych, dokumentacja około 1000 różnych maszyn i urządzeń, wysokiej klasy specjaliści oraz nowoczesna baza badawcza o unikatowym charakterze.

***
Eliminacja zjawiska naskórkowości – lica
Przesyłanie sygnałów zmiennych o małej częstotliwości przez linię przewodzącą, np. kabel lub drut miedziany, nie powoduje większych strat; prąd płynie w takim przypadku przez cały przekrój linii przewodzącej. Wraz ze wzrostem częstotliwości przesyłanego sygnału pojawiają się problemy. Występuje zjawisko naskórkowości; nierównomiernego rozkładu gęstości prądu w przekroju poprzecznym przewodu, wywołane przez siły elektromotoryczne samoindukcji. Siły te powodują pojawienie się induktancji, której wartość rośnie wraz z częstotliwością i jest największa wewnątrz przewodu.