Archiwum - numer 10/2018
Napędy i Sterowanie
numer 10/2018
Rosnące na całym świecie zapotrzebowanie na czyste i odnawialne źródła energii stale zwiększa ogólne zainteresowanie ZIELONĄ ENERGIĄ.
***
Mariusz Snowacki
HF Inverter Polska – technika napędowa
HF Inverter Polska od początku swojego istnienia (od 2006 roku) jest rozwijana w oparciu o trzy wartości: współpraca, pasja i profesjonalizm. W biznesie cenimy przejrzyste zasady współpracy oraz partnerskie kontakty, które zapewniają najwyższy poziom zadowolenia i lojalności naszych Klientów. Każdą potrzebę naszych Klientów traktujemy jako niepowtarzalne wyzwanie, któremu sprostamy dzięki naszej kreatywności, sprawności w działaniu i szerokiej ofercie.
***
Lider w produkcji zaawansowanych technologicznie tłoczonych rur termoplastycznych i zabezpieczeń przewodów hydraulicznych
Spółka Smart Protections, utworzona jako sukcesor wieloletniego włoskiego producenta tłoczonych rur termoplastycznych, rozpoczęła swoją działalność w marcu 2015 r. W styczniu 2016 r. produkcja została przeniesiona do nowej siedziby.
***
Tomasz Haliniak
Napędy Ezi-SERVO w środowisku LabVIEW
Ezi-SERVO to napędy serwokrokowe pracujące w zamkniętej pętli sprzężenia zwrotnego, która zapewnia doskonałą powtarzalność pozycjonowania. Taka praca daje jednocześnie gwarancję niezgubienia kroku przez silnik nawet przy nagłych zmianach obciążenia. Algorytm programowego tłumienia wibracji gwarantuje natomiast bardzo wysoką kulturę pracy silnika.
***
Edi Gherbezza
Stale zmieniający się interfejs człowiek – maszyna
O Przemyśle 4.0 i Internecie Rzeczy (IoT) napisano już tak wiele, że nietrudno zapomnieć o „połączeniu” świata techniki ze światem człowieka. Przemysł coraz szybciej zmierza ku automatyzacji i wdrażaniu koncepcji inteligentnej fabryki, ale jak takie tempo rozwoju wpływa na interfejs człowiek – maszyna? Przyszły interfejs człowiek – maszyna, czyli o wiele więcej niż panel sterowania z przyciskami, będzie stanowić wszechstronne okno z widokiem na w pełni cyfrowe, oparte na chmurze strategie produkcyjne.
***
David Blood
Zintegrowane systemy magazynowania energii elektrycznej w akumulatorach (BESS) w odpowiedzi na zapotrzebowanie na energię elektryczną. Z myślą o wyzwaniach w zakresie energii odnawialnej
Rozwiązania oparte na systemach magazynowania energii elektrycznej w akumulatorach (BESS) wykorzystują zalety najnowszych falowników, akumulatorów i pakietów oprogramowania w celu zwiększenia opłacalności energii odnawialnej.
***
BODAS – platforma inteligentnych urządzeń elektronicznych do maszyn samojezdnych
Firma Bosch Rexroth w zakresie maszyn samojezdnych oferuje zestaw komponentów i systemów do układów napędowych i sterujących. Elektronika odgrywa w nich coraz większą rolę. Od wielu lat wprowadzamy na rynek elementy i układy elektroniczne spełniające bardzo rygorystyczne normy i wymagania producentów maszyn, które są optymalnie dopasowane do naszych komponentów hydraulicznych i napędowych.
***
Od EHR aż po PRC – technologia firmy Bosch Rexroth z przeznaczeniem do maszyn dla rolnictwa i leśnictwa. Maszyny dla rolnictwa i leśnictwa
Na Ziemi żyje obecnie ponad siedem miliardów ludzi – a tendencja jest wyraźnie wzrostowa. Nasi specjaliści z branży maszyn dla rolnictwa i leśnictwa we współpracy z klientami tworzą dostosowane rozwiązania z zakresu napędów i sterowania.
***
Firma RS Components wprowadza do sprzedaży moduł o rozdzielczości 5 MPx do kolorowego obrazowania płytek rozwojowych FPGA. Bezpośrednia komunikacja typu czujnik – płytka FPGA eliminuje opóźnienia
Firma RS Components (RS), marka handlowa Electrocomponents plc (LSE:ECM) i globalny, wielokanałowy dystrybutor, ogłosiła dostępność modułu do kolorowego obrazowania Digilent Pcam 5C o stałej ostrości, który jest przeznaczony do użytku wraz z płytkami rozwojowymi FPGA. Moduł Pcam 5C to niezawodne, niedrogie urządzenie peryferyjne dla projektantów układów elektrycznych, którzy tworzą urządzenia z wbudowanymi kamerami.
***
Firma RS Components wprowadza nowe akcesoria tnące do elektrycznych i ręcznych narzędzi używanych w działach utrzymania ruchu. Akcesoria tnące LENOX zapewniają wysoką wydajność, wytrzymałość i zwiększoną produktywność
Firma RS Components (RS), marka handlowa Electrocomponents plc (LSE:ECM) oraz globalny dystrybutor produktów dla inżynierów, dodała gamę akcesoriów tnących do narzędzi elektrycznych i ręcznych LENOX do swojej oferty produktów dla inżynierów działów utrzymania ruchu pracujących w środowiskach produkcyjnych oraz dla specjalistów z branży budowlanej, hydraulicznej i obróbki drewna. Nowa gama Lenox obejmuje akcesoria tnące do narzędzi elektrycznych, takie jak tarcze tnące, ostrza do pił szablastych, otwornice, ostrza do wyrzynarki i wiertła stopniowe.
***
RS Components wprowadza do sprzedaży zaciski połączeniowe Molex MUO 2.5 przeznaczone do urządzeń i systemów elektrycznych. Nowe zaciski umożliwiają skrócenie czasu montażu kabli, zapewniając przy tym wyższą niezawodność i krótszy czas obróbki
Firma RS Components (RS), marka handlowa Electrocomponents plc (LSE:ECM), globalnego dostawcy produktów dla inżynierów, wprowadza do oferty serię zacisków połączeniowych Molex MUO 2.5, które powstały jako zamiennik zacisków zamkniętych (CE) i pozwalają na skrócenie czasu montażu wiązek, zapewniając także lepszą jakość, niezawodność i czas obróbki.
***
Laserline. Silne partnerstwo
Wiązka laserowa może topić, a nawet odparowywać metale z dużą skutecznością oraz wysoką precyzją. Z tego powodu lasery są coraz częściej stosowane jako narzędzia w spawaniu i lutowaniu, np. w przemyśle motoryzacyjnym. Zwykle urządzenie laserowe, podobnie jak konwencjonalne przyrządy spawalnicze, posiada pojedynczy punkt skupiający, czyli plamkę. Laserline opracowała ostatnio optykę wielopunktową do spawania i lutowania laserowego, pozwalającą na przetwarzanie wyjątkowo trudnych materiałów. Silniki FAULHABER pomagają zagwarantować prawidłowe rozłożenie energii plamki.
***
Falownik SANYU SX2000 napędza pompę wgłębną wydobywającą solankę
W mijającym roku firma Sanyu Sobczak Sp. j. rozpoczęła współpracę z firmą zajmującą się pozyskiwaniem solanki.
***
Nowa generacja wysokosprawnych elektrowibratorów do urządzeń wibracyjnych
W latach 2015–2018 w Instytucie Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL oraz w firmie DEMETRIX Sp. z o.o Sp. k. realizowano prace badawcze nad nowym typem wysokosprawnych napędów elektrycznych dla przemysłowych maszyn elektrowibracyjnych, jak przesiewacze czy przenośniki wibracyjne.
***
IO-Link Murrelektronik. Łatwy w użyciu
Moduły sieciowe MVK Metal i Impact67 zastosujesz dokładnie tam, gdzie chcesz. Doskonale nadają się do integrowania urządzeń IO-Link. Zalety: szybka integracja i szybkie czasy uruchomienia przy maksymalnej elastyczności.
***
Solid67. Zmiana protokołu w krótkim czasie
SOLID67 to nowa linia kompaktowych modułów I/O, które upraszczają instalację zdecentralizowaną. Są szczególnie atrakcyjne do zastosowań z czujnikami i urządzeniami IO-Link. Zapewniają osiem portów IO-Link bezpośrednio przy procesie i można je w łatwy sposób podłączyć do klasycznego systemu IO.
***
Kompaktowy manipulator EXCM. Idealne rozwiązania dla kompaktowych urządzeń montażowych
Kiedy liczy się każdy milimetr, idealnym rozwiązaniem jest kompaktowy manipulator EXCM. Wysoka funkcjonalność połączona z bardzo kompaktową konstrukcją pozwala optymalnie wykorzystać przestrzeń roboczą. Manipulator oparty na kinematyce równoległej zapewnia niską masę własną elementów ruchomych, zaś pakiet napędowy ze sterownikiem silników pozwala na łatwe i szybkie uruchomienie dzięki automatycznej parametryzacji.
***
Marcin Liss, Tomasz Muszyński
Nowoczesne wyposażenie pracowni Instytutu Budowy Maszyn Wojskowej Akademii Technicznej
Odpowiadając na zapotrzebowanie Wojskowej Akademii Technicznej, firma RDL Hydraulics zrealizowała projekt „Wyposażenie Pracowni Projektowania i Testowania Modeli Układów Napędowych Platform Lądowych”.
***
Klaudiusz Szymczak
Integracja systemów zarządzania w nowych wersjach norm ISO i według innych norm
Wiele przedsiębiorstw wdraża coraz częściej więcej niż jeden system zarządzania. Rodzi się zawsze w takiej sytuacji pytanie, jak to robić, aby prace wdrożeniowe przebiegły sprawnie i stosowanie systemu zarządzania nie było uciążliwe dla przedsiębiorstwa, a przynosiło wymierne korzyści. Rozwiązaniem jest integracja systemów zarządzania.
***
Pomiar absolutny pozycji kabiny w szybie windy
Wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, firma Fritz Kübler GmbH oferuje LEB01 – innowacyjny system absolutnego pomiaru pozycji kabiny w szybie windy.
***
Vitillo Polska
Firma Vitillo Polska dostarcza na rynek polski włoskie złącza i armaturę hydrauliczną oraz węże hydrauliczne.
***
DREMA 2018 – nowy wymiar targów
Edycja 2018 Międzynarodowych Targów Maszyn i Narzędzi dla Przemysłu Drzewnego i Meblarskiego DREMA zakończyła się ogromnym sukcesem. Profesjonalnie przygotowana ekspozycja nowoczesnych technologii, maszyn i narzędzi dla branży drzewnej i meblarskiej, jak również szereg wydarzeń towarzyszących przyciągnęły do Poznania ogromną liczbę specjalistów z sektora obróbki drewna. Zdecydowanie na większości stoisk można było usłyszeć: to były bardzo udane Targi!
***
Produkty do HYDRAULIKI firmy FOR S.p.A.
Od czasu założenia w 1979 r. spółka FOR S.p.A., należąca do Grupy Borghi, zawsze ściśle współpracowała z producentami oryginalnego wyposażenia (OEM) w branży maszyn samojezdnych.
***
Jakość i zaufanie. Producent części stosowanych przy kompletacji napędów maszyn
Współczesny rynek nieustannie się zmienia, stawiając nowe wyzwania przed jego uczestnikami. Determinacja w dążeniu do celu i konsekwencja w działaniu pozwala Fabryce Elementów Napędowych FENA cieszyć się ponad 30-letnią historią i nieprzerwanym rozwojem. FENA Sp. z o.o. powstała w Katowicach w 1987 roku. Działalność rozpoczęliśmy od wytwarzania wyrobów na podstawie zakupionych licencji, rozwijając stopniowo produkcję projektowanych przez siebie urządzeń. Dzisiaj FENA jest wiodącym polskim producentem sprzęgieł i hamulców przemysłowych, dostrzeganym również przez kontrahentów zagranicznych. Swoją mocną pozycję na rynku zawdzięczamy wysokiej jakości oferowanych produktów, wykwalifikowanej kadrze, współpracy z polskimi i zagranicznymi uczelniami oraz wieloletniemu doświadczeniu.
***
Wyzwania dostawców i oczekiwania producentów. Konferencja Automotive 2018
Praktyczne aspekty wdrażania rozwiązań Industry 4.0 w zakładach produkcyjnych były wiodącym tematem czwartej edycji Konferencji Automotive, która odbyła się w dniach 6–7.09.2018 r. w Zakopanem. Udział w wydarzeniu wzięło blisko 200 reprezentantów przedsiębiorstw produkcyjnych z branży automotive, dostarczycieli technologii oraz reprezentantów instytucji branżowych i wiodących uczelni technicznych. Firma Siemens była Partnerem Technologicznym tego wydarzenia.
***
Przemysłowe routery Antaira
Technologia LTE (Long Term Evolution) przyczyniła się do skokowego wzrostu popularności internetu mobilnego, ponieważ po raz pierwszy w historii sieci komórkowych zaoferowała parametry zbliżone do łączy stacjonarnych. Poza szybkością transmisji danych LTE ma kilka dodatkowych zalet, m.in.: większa pojemność sieci, znacznie mniejsze opóźnienia oraz większa odporność na zakłócenia. W sieciach trzeciej generacji (UMTS) dużym problemem były opóźnienia, które dyskwalifikowały sieć komórkową w wielu aplikacjach przemysłowych. Jednocześnie LTE jest w pełni kompatybilny ze standardami 3G. Dzięki temu modem, który znajdzie się poza zasięgiem LTE, automatycznie przełączy się na transmisję w innej dostępnej technologii.
***
PROTECT PSC1 – Najnowsza generacja sterowników bezpieczeństwa. Programowalne, modułowe, wielofunkcyjne i ekonomiczne
Sterowniki PROTECT PSC1 są kompaktowe, modułowe i genialnie elastyczne. Posiadają także wiele zalet dotąd niedostępnych w takiej kombinacji.
***
Oprogramowanie inżynierskie wspomagające projektowanie układów hydraulicznych
Firmy zajmujące się produkcją urządzeń, w których stosowane są napędy hydrauliczne oraz pneumatyczne, muszą spełniać, dostarczając swoje urządzenia oraz wykonując modernizacje maszyn i urządzeń, wymogi Dyrektywy Maszynowej dotyczące właściwie przygotowanej dokumentacji układów hydraulicznych oraz pneumatycznych, obejmującej schematy instalacji, spis elementów, karty katalogowe oraz opisy działania. Przygotowując tego typu dokumentacje, posługują się różnymi programami inżynierskimi adaptowanymi do wyżej opisanych celów.
***
EtherCAT firmy Parker
Współczesny przemysł jest przemysłem rozproszonych systemów sterowania (DCS – Distributed Control System). Decentralizacja systemu umożliwia wydajniejszą diagnostykę, konserwację i rozbudowywanie układu.
***
Ceny prądu porażają. Broń się. Pomagamy redukować zużycie energii
Najnowsze propozycje cen w kontraktach na zakup energii elektrycznej elektryzują nabywców przemysłowych. Skala podwyżek sięga nawet 60%. Dla firm, gdzie prąd ma znaczny udział w procesie produkcji, taki wzrost kosztów oznacza ogromne kłopoty.
***
Katarzyna Zając
NORD Drivesystems „Wspólnie możemy więcej!”
O zachodzących zmianach, perspektywach rozwoju oraz planach firmy NORD Napędy mówi Ireneusz Nawalany, dyrektor Sprzedaży i Marketingu w firmie NORD Napędy.
***
Wojciech Trojniar
Jak stworzyć wirtualny serwonapęd i przetestować jego działanie w środowisku CODESYS – pierwsze kroki
Chcesz nauczyć się programować serwonapęd, nie kupując ani nawet nie wypożyczając sprzętu?
***
Informacja o Międzynarodowych Targach Energetycznych ENERGETAB 2018, których 31. edycja odbyła się w dniach
11–13 września na terenach ekspozycyjnych ZIAD Bielsko-Biała SA. Co ciekawego można było zobaczyć i usłyszeć na Targach Energetycznych ENERGETAB 2018
Organizowane od ponad 30 lat przez ZIAD Bielsko-Biała SA Targi ENERGETAB to największe w Polsce międzynarodowe targi nowoczesnych urządzeń i technologii dla energetyki. Zakres prezentowanych wyrobów i technologii jest bardzo obszerny. Jak co roku, tak i tym razem przeważały urządzenia i aparatura związana z wytwarzaniem, przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej od niskiego po najwyższe napięcia. Ale nie tylko – na tzw. stoiskach plenerowych łatwo można było dojrzeć maszyny, urządzenia czy pojazdy stosowane podczas budowy lub inspekcji linii napowietrznych czy kablowych.
***
Bezpieczna aparatura elektryczna niskiego napięcia – aktualne wyzwanie dla całego rynku aparatury elektrycznej w Europie
Temat bezpiecznej aparatury niskiego napięcia był szeroko omówiony na konferencji prasowej zorganizowanej przez Sekcję Producentów Aparatury Elektrycznej (SPAE) przy Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT) podczas drugiego dnia 31 Międzynarodowych Targów Energetycznych Energetab 2018. Konferencja zgromadziła liczną grupę przedstawicieli mediów branżowych oraz stowarzyszeń, izb gospodarczych, producentów i innych uczestników rynku. Konferencję otworzył i zebranych powitał Stefan Kamiński, Prezes KIGEiT. Wśród prelegentów byli członkowie Sekcji SPAE oraz przedstawiciele Departamentu Nadzoru Rynku Urzędu Ochrony Konkurencji, Biura Badawczego ds. Jakości SEP-BBJ oraz SHE Związku Pracodawców Dystrybucji Elektrotechniki.
***
Multinaria – okazja do poznania nowych rozwiązań dla Przemysłu 4.0
18 września odbyły się Multinaria, czyli seminaria techniczno-przemysłowe dla osób związanych z branżą automatyki i robotyki, zorganizowane przez firmę Multiprojekt z Krakowa. Były to wykłady i prezentacje stworzone przez specjalistów technicznych i doradców Klienta, opiekujących się poszczególnymi markami dystrybuowanymi przez firmę. Poruszone zostały tematy praktycznego zastosowania i funkcji urządzeń, uczestnicy mogli aktywnie brać udział w dyskusji i konsultacjach z pracownikami technicznymi, a także dowiedzieć się jako pierwsi o nowych projektach firmy.
***
Systemy bezpieczeństwa na stanowiskach zrobotyzowanych. Cz. 1
Bezpieczeństwo jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka, jest stanem dającym poczucie pewności istnienia i gwarancje jego zachowania oraz szanse na doskonalenie. Bezpieczeństwo odznacza się brakiem ryzyka utraty czegoś dla podmiotu szczególnie cennego, m.in. życia, zdrowia i dóbr (materialnych i niematerialnych).
***
Klaudiusz Klarecki
Wykorzystanie pomiaru szybkości spadku ciśnienia do oceny zaworów hydraulicznych i cieczy hydraulicznych
Streszczenie: W artykule przedstawiono rozważania teoretyczne oraz wyniki badań eksperymentalnych związanych ze spadkiem ciśnienia w komorach zamkniętych testowanymi pod kątem szczelności zaworami hydraulicznymi. Zauważono znaczne rozbieżności pomiędzy wynikami otrzymanymi dla modelu matematycznego, w którym założono stałą wartość modułu sprężystości objętościowej cieczy hydraulicznej, a rezultatami badań eksperymentalnych. Próbując wyjaśnić zaobserwowane rozbieżności, utworzono nowy model matematyczny opisujący ciśnienie w komorze zamkniętej nieszczelnym zaworem, zawierającej ciecz o liniowo zależnym module sprężystości objętościowej od ciśnienia. Wyniki symulacji z wykorzystaniem zmodyfikowanego modelu matematycznego zbliżały się do wyników testów eksperymentalnych dla bardzo dużych różnic pomiędzy wartościami modułu sprężystości objętościowej cieczy przy niskim i wysokim ciśnieniu, co jest charakterystyczne dla cieczy zapowietrzonych (zawierających pęcherzyki nierozpuszczonego powietrza). Poza testowaniem szczelności zaworów, w artykule zaproponowano wykorzystanie metody pomiaru szybkości zmian ciśnienia do wyznaczania zastępczego modułu sprężystości objętościowej cieczy hydraulicznych oraz szacowania ich zapowietrzenia.
ENG Abstract: The article presents theoretical considerations and the results of experimental tests related to the pressure drop speed in closed chambers by hydraulic valves tested for leaks. A significant discrepancy was observed between the results obtained for a mathematical model in which a constant value of the bulk modulus of the hydraulic fluid against the results of experimental studies was assumed. Trying to explain the discrepancies observed, a new mathematical model was created describing the pressure in the chamber closed by a leaking valve, containing a liquid with a bulk modulus linearly dependent of pressure. The simulation results using a modified mathematical model approached the results of experimental tests for very large differences between the values of the bulk modulus of the liquid at low and high pressure, which is characteristic for aerated liquids (containing bubbles of insoluble air). In addition to valve leak testing, the article proposes the use of a method for measuring the pressure drop speed to determine the replacement bulk modulus of hydraulic fluids and to estimate their aeration level.
***
Grzegorz Mędrek, Karol Osowski, Artur Olszak
Optymalizacja tarczowego sprzęgła wiskotycznego z cieczą elektroreologiczną
Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki optymalizacji tarczowego sprzęgła wiskotycznego z cieczą elektroreologiczną, przeznaczonego do chwytaka robota przemysłowego ze zmienną siłą nacisku. We wstępie dokonano krótkiej charakterystyki sprzęgieł hydraulicznych z cieczami magneto- i elektroreologicznymi. Na podstawie przeglądu literatury przeprowadzono analizę metod optymalizacji tego typu sprzęgieł. W oparciu o opracowane założenia projektowe, a także analizę proporcji wymiarów sprzęgieł tarczowych z cieczą elektroreologiczną opracowano założenia do optymalizacji. Obliczenia optymalizacyjne przeprowadzono w oparciu metodę Monte Carlo, stosując do tego celu własne programy obliczeniowe napisane w języku Object Pascal. Wyniki obliczeń optymalizacyjnych przedstawiono w postaci tabelarycznej oraz w postaci graficznej prezentacji zbiorów rozwiązań. Następnie przeprowadzono dyskusję wyników badań. Pracę zakończono wnioskami.
ENG Abstract: The article presents the results of optimisation the viscotic disc clutch with the electrorheological fluid intended for the industrial robot gripper with variable pressure force. In the introduction, a short characterization of hydraulic clutch with magneto and electrorheological fluids was made. On the basis of the literature review, the methods of optimization of this type of clutches were analyzed. Based on the developed design assumptions as well as an dimension analysis of the disk clutches with electrorheological fluid, assumptions for optimization were developed. The optimization calculations were based on the Monte Carlo method, using for this purpose own calculation programs written in Object Pascal language. The results of the optimization calculations are presented in tabular form and in the form of graphical presentation of sets of solutions. Then, the research results were discussed. The work was completed with applications.
***
Dariusz Pastwa, Mateusz Kosek
Automatyzacja pracy powietrzno-olejowych zbiorników ciśnieniowych w elektrowniach wodnych
Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące eksploatacji i modernizacji układów uzupełniania ilości powietrza w akumulatorach hydraulicznych wykorzystywanych w elektrowniach wodnych do zasilania regulatorów obrotów turbin lub przepustnic. Przedstawiono korzyści z wprowadzenia automatyzacji pracy akumulatorów, zapewniające zastosowanie cyfrowych układów sterujących i powiązanie układów zasilania olejowego z systemami SCADA, pozwalającymi na pracę przy minimalnym udziale obsługi.
ENG Abstract: This paper presents new conception of level adjustment system in accumulator with air and oil fill. The advantages of the new solution are presented. Automation of hydraulic accumulators has allowed the use of digital control systems, which allowed for a reduction in operating activities in the process of supervision and control.
***
Krzysztof Grzywnowicz, Grzegorz Wiciak
Wykorzystanie zjawisk akustycznych w pomiarze składu mieszanin gazu
Streszczenie: W licznych procesach technologicznych pomiar stężenia poszczególnych składników mieszanin gazowych stanowi istotne zagadnienie, warunkujące m.in. bezpieczeństwo pracy. Jednakże w wielu obszarach inżynierii pomiar ten musi zostać dokonany w trudnych warunkach otoczenia, charakteryzujących się wysokim zapyleniem, wilgotnością czy atmosferą wybuchową. W artykule przedstawiono koncepcję wykorzystania zjawisk akustycznych, w szczególności rezonansu akustycznego, do prowadzenia pomiarów składu mieszanin gazowych oraz zaprezentowano przykładowe konfiguracje urządzeń ją wykorzystujących. Omówiono także przykłady komercyjnie dostępnej aparatury pomiarowej, bazującej na opisanej idei wykorzystania zjawisk akustycznych w pomiarze składu mieszanin gazowych.
ENG Abstract: In numerous technological processes, measurement of concentration of subsequent components of gaseous mixtures states important aspect, influencing for instance staff safety. However, in plenty of fields of engineering, such measurement has to be executed in tough environment, characterized by extreme dust content, high humidity or risk of explosion. In the paper, the concept of utilization of acoustic phenomena, especially considering acoustic resonance, to perform measurements of gaseous mixtures composition is presented. Furthermore, examples of possible configuration of devices, utilizing such concept, are discussed, and examples of commercially available tools, basing on described idea of utilization of acoustic phenomena in gas mixture composition measurement, are indicated.
***
Krzysztof Towarnicki
Pompa zębata o zazębieniu wewnętrznym z modyfikacją zębów
Początki hydrauliki sięgają czasów, gdy człowiek wykorzystywał ruch cieczy na własne potrzeby. Nie było jeszcze sformułowanych praw, na których opiera się współczesna wiedza hydrauliczna. Pierwsze urządzenia opierające się na energii cieczy pojawiły się już w starożytności, a około 200 lat przed naszą erą wynaleziono pompę tłokową ssąco-tłoczącą. Pompa zębata została wynaleziona około 1600 roku przez J. Keplera, nie znalazła jednak wówczas praktycznego zastosowania w napędach. W następnych latach została udoskonalana, dzięki czemu znalazła szerokie zastosowanie w napędach układów hydraulicznych.
***
Piotr Szreder, Arkadiusz Adamczyk
Stanowisko do pomiaru sprawności napędu elektrycznego w małych pojazdach podwodnych
Streszczenie: W artykule przedstawiono wstępne wyniki uzyskane z budowanego z udziałem członków koła naukowego ,,AiRoMech” Akademii Marynarki Wojennej stanowiska do doświadczalnego wyznaczania sprawności niewielkich elektrycznych napędów pojazdów podwodnych. Stanowisko powstaje w wyniku współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym Stowarzyszenie B-4 w Rzeszowie.
Silnik elektryczny zamontowany w pojazdach podwodnych musi posiadać odpowiednią moc, w celu zabezpieczenia wykonania zadania w ograniczonych ramach czasowych. Jednostka ta musi mieć wystarczająco niskie zużycie energii (zmagazynowanej w akumulatorach), aby czas pracy pod wodą był możliwie jak najdłuższy przy zachowaniu odpowiednich wymiarów i masy pojazdu. Wielkość silnika musi być właściwie dobrana w celu dostarczenia mocy niezbędnej do osiągnięcia i utrzymania maksymalnej prędkości okrętu. Jednakże wybór właściwego silnika nie jest zdeterminowany jedynie maksymalną mocą wyjściową. Z uwagi na fakt, że silnik bezpośrednio oddziałuje na wał, jego prędkość obrotowa musi być dobrana odpowiednio do konstrukcji śruby napędowej, która w zależności od zastosowanego rozwiązania skutkuje uzyskaniem różnego przełożenia mocy silnika. W efekcie znajduje to przełożenie w rzeczywistej prędkości napędzanego pojazdu.
Zaprojektowane i realizowane stanowisko ma na celu umożliwienie realizacji eksperymentów czynnych, pozwalających porównać różne rozwiązania niewielkich napędów elektrycznych. Skomplikowane oddziaływania wielu czynników, które dzięki temu rodzajowi badań mogą zostać zmierzone, sprawiają, że stanowisko ma możliwość stać się nieodzownym elementem używanym przez projektantów i konstruktorów bezzałogowych pojazdów podwodnych.
***
Barbara Sztokfisz
Rynek samochodów autonomicznych: wyzwanie dla gospodarki cyfrowej
Streszczenie: Artykuł ma na celu dokonanie przeglądu obecnego stanu rynku samochodów autonomicznych, wskazanie głównych zalet i wyzwań związanych z ich wdrożeniem, a także podkreślenie znaczenia odpowiednich systemów legislacyjnych na poziomie krajowym i międzynarodowym umożliwiających ich testowanie. Struktura artykułu obejmuje w pierwszej kolejności charakterystykę rynku autonomicznych samochodów ze wskazaniem kontekstu historycznego. Następnie opisane zostały stopnie autonomii oraz rola komunikacji pomiędzy systemami zainstalowanymi w pojazdach oraz w infrastrukturze drogowej. Kolejno przedstawiono wpływ autonomicznych samochodów na gospodarkę i społeczeństwo oraz ukazano wyzwania związane z poziomem ich bezpieczeństwa. Ostatnia poruszana kwestia to przegląd istniejących regulacji i inicjatyw krajowych oraz międzynarodowych związanych z testowaniem autonomicznych samochodów.
ENG Abstract: The aim of the article is to review the current state of the autonomous car market, to indicate the main advantages and challenges related to their implementation, and to underline the importance of appropriate legislative systems at the national and international level. The structure of the article includes in the first place the characteristics of the autonomous car market with the historical context. Next, the article describes the levels of autonomy and the role of communication between systems installed in vehicles and in road infrastructure. Subsequently, it presents the impact of autonomous cars on the economy and society as well as the challenges regarding the level of their safety. The last issue raised is a review of existing national and international regulations and initiatives related to the testing of autonomous cars.
***
Andrzej Przytulski
Dydaktyka elektrotechniki. Magnetyczny Wszechświat
Nie tylko Ziemia, ale także Słońce, planety, gwiazdy i całe galaktyki mają własne pola magnetyczne. Już w szesnastym wieku szwajcarsko-austriacki lekarz, alchemik, astrolog, mistyk i filozof Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim, nazywany od 1529 roku Paracelsusem twierdził, że całe niebo wypełnione jest polem magnetycznym [1]. Jednak rola przypisywana istnieniu sił magnetycznych w tamtym czasie różniła się diametralnie od obecnego stanu wiedzy.
