Archiwum - numer 02/2014

Przejrzyste korzyści
Po raz pierwszy dostawca szaf sterowniczych dla przemysłu szklarskiego zastosował IO-Link do komunikacji pomiędzy systemem sterowania a urządzeniami wykonawczymi. Rezultat – oszczędność miejsca i czasu, znaczne zmniejszenie okablowania, mniej błędów podczas wykonywania połączeń oraz obszerna diagnostyka każdego odpływu silnikowego.

***
Mariusz Snowacki
Napędy HF Inverter dla wentylacji
HF Inverter Polska została założona w 2006 roku. Jesteśmy polską firmą z polskim kapitałem. W naszej ofercie posiadamy produkty firmy EURA Drives Electric Ltd., CO. – lidera w projektowaniu i produkcji nowoczesnej techniki napędowej. Od początku naszej działalności dostarczamy najnowsze rozwiązania dla branży wentylacyjno-klimatyzacyjnej.

***
Emparro – zasilacz z maksymalną wydajnością
Murrelektronik przedstawia Emparro, wysoce innowacyjny zasilacz z maksymalną wydajnością i minimalnymi stratami energii. Połączenie funkcji Power Boost z ograniczeniem prądu wyjścia umożliwia łatwe uruchamianie dużych obciążeń. Szeroki zakres napięcia wejściowego sprawia, że Emparro można stosować w różnorodnych aplikacjach.

***
Regulacja prędkości obrotowej silników elektrycznych wg Danfoss. Duży potencjał – szybka realizacja
Mądre oszczędzanie w systemach automatyki – Danfoss jako profesjonalny dostawca z dużym doświadczeniem i wiedzą. Przetwornice częstotliwości VLT oferowane przez Danfoss to gwarancja prawidłowego doboru komponentów napędu elektrycznego i redukcja kosztów eksploatacji.

***
Konwersja interfejsu szeregowego na światłowód z redundancją połączeń
Interfejs szeregowy RS232 został wprowadzony ponad 50 lat temu przez Electronic Industries Association (EIA), lecz pomimo upływu czasu jest wciąż bardzo popularny w automatyce, energetyce, transporcie i systemach zabezpieczeń. Za pośrednictwem RS-a komunikują się m.in. liczniki energii, moduły pomiarowe, centralki alarmowe itd. Przyczyny, dla których ten przeżytek epoki tak dzielnie sobie radzi, są dość oczywiste – RS jest stabilny, prosty w implementacji i tani.

***
Nowe napędy elektryczne dużej mocy firmy Bosch Rexroth: od 110 kW do 4 MW. Energooszczędna automatyka w napędach o mocy megawatów
Wysoka sprawność energetyczna i bezpieczeństwo mają wpływ na wybór stosowanych napędów także na najwyższych poziomach mocy. Nowa seria napędów elektrycznych dużej mocy firmy Bosch Rexroth obejmuje rozwiązania napędowe o mocy od 110 kW do 4 MW. Odpowiada to na przykład mocy napędu potrzebnej do uciągnięcia pociągu towarowego o długości nawet 700 m. Nowe napędy oferują szereg możliwości zwiększenia sprawności energetycznej, na przykład poprzez zwrot energii do sieci zasilającej. Jednocześnie wbudowana funkcja bezpieczeństwa Safety on Board zapewnia optymalną ochronę operatora i maszyny.

***
Firma Bosch Rexroth jest sprawdzonym partnerem w dziedzinie zgrzewania aluminiowych nadwozi samochodowych. Niezawodne i ekonomiczne zgrzewanie stali i aluminium
Producenci samochodów coraz częściej projektują lekkie konstrukcje w celu zmniejszenia wagi pojazdów, a przez to ich zużycia paliwa. Ten trend wymusza zmiany w metodach budowy nadwozi samochodowych. Coraz częściej stosowanym materiałem jest aluminium i producenci samochodów zmuszeni są rozwijać kompetencje w dziedzinie jego zgrzewania. Firma Bosch Rexroth jest jedynym dostawcą na świecie, który umożliwia efektywne kosztowo zgrzewanie aluminium przy jednoczesnym spełnieniu wymagań dotyczących bezpieczeństwa procesu. Dzięki zastosowaniu rozwiązań systemowych firmy Bosch Rexroth producenci samochodów po raz pierwszy mogą niezawodnie zgrzewać aluminiowe nadwozia samochodów po kosztach zbliżonych do zgrzewania nadwozi stalowych.

***
Zabezpieczenie układów maszyn z wykorzystaniem sterowników bezpieczeństwa Pluto
Obrabiane przedmioty są podawane do klatki za pomocą prze- nośnika taśmowego i umieszczane obok operatora w pneumatycznym narzędziu do obróbki na stanowisku 1. Operator ręcznie uruchamia stanowisko 1. Pneumatyczne narzędzie do obróbki wykonuje pracę na przedmiocie na sta- nowisku 1. Następnie operator umieszcza obrobiony przedmiot na przenośniku taśmowym, który przetransportuje go na sta- nowisko 2. Dalej robot chwyta przedmiot, który umieszczany jest w prasie hydraulicznej. Przedmiot opuszcza klatkę na prze- nośniku. Praca wykonywana na stanowisku 2 to np. eliminacja zakłóceń w pracy prasy i robota (kilka razy w tygodniu, F2).

***
IXARC – Magnetyczne Enkodery Inkrementalne (made in Poland)
POSITAL FRABA to firma zajmująca się projektowaniem, produkcją oraz sprzedażą przemysłowych przetworników pozycji kątowej oraz liniowej. Do tej pory była ona znana przede wszystkim jako producent enkoderów absolutnych, inklinometrów (pochyłomierzy) oraz czujników liniowych (enkoderów linkowych). Nowością w portfolio firmy są magnetyczne enkodery inkrementalne. Wszystkie wymienione wyżej czujniki produkowane są w Polsce, w fabryce w Słubicach.

***
Technika liniowa w ofercie WObit
Technika liniowa to dziś podstawa realizacji ruchu w wielu konstrukcjach mechanicznych w różnych gałęziach przemysłu. Do jego wykonywania mogą być wykorzystywane różnorodne elementy, takie jak prowadnice liniowe, prowadnice prętowe, a także śruby kulowe i silniki liniowe. WObit proponuje bogatą ofertę wymienionych wcześniej produktów wraz z różnorodnymi akcesoriami.

***
Kuebler poszerza portfolio systemów pomiaru liniowego
W automatyce przemysłowej możemy spotkać wiele metod pomiarowych dotyczących pomiaru długości i przesunięcia liniowego. Obecnie automatyzacja wychodzi również poza branżę maszynową i pomiary liniowe możemy spotkać w bardzo wielu różnych specjalistycznych aplikacjach. Są to m.in. pomiary wysokości w automatycznych systemach magazynujących, pomiary przesunięcia w dużych suwnicach, pomiary długości wysunięcia kosza w pojazdach straży pożarnej, jak również pomiary odchylenia łóżka chirurgicznego, pozycjonowanie systemów solarnych itp.

***
Pomiar przepływu cieczy agresywnych
Dokonywanie pomiarów przepływu zasadne jest w specjalistycznych zakładach chemicznych, firmach produkcyjnych wymagających pomiaru płynów agresywnych, podczas kontroli systemów wentylacyjnych, a także w pomiarach zużycia wody w mieszkaniach prywatnych użytkowników. Stosowanie pomiarów przepływu wymagane jest również w automatyce dużych instalacji pomiarowych. W związku z szerokim zastosowaniem parametr przepływu staje się ważnym elementem kontroli instalacji domowych i systemów automatyki przemysłowej.

***
Pomiar przepływu cieczy agresywnych
Dokonywanie pomiarów przepływu zasadne jest w specjalistycznych zakładach chemicznych, firmach produkcyjnych wymagających pomiaru płynów agresywnych, podczas kontroli systemów wentylacyjnych, a także w pomiarach zużycia wody w mieszkaniach prywatnych użytkowników. Stosowanie pomiarów przepływu wymagane jest również w automatyce dużych instalacji pomiarowych. W związku z szerokim zastosowaniem parametr przepływu staje się ważnym elementem kontroli instalacji domowych i systemów automatyki przemysłowej.

***
Piotr Olejniczak
Realizacje systemów automatyki z wykorzystaniem sterownika SIEMENS SIMATIC S7-1200
Sterownik serii SIMATIC S7-1200 jest optymalną konstrukcją firmy Siemens do zastosowań w małych i średnich systemach sterowania. Seria SIMATIC S7-1200 wykorzystuje w pełni wszelkie dostępne obecnie zalety nowego środowiska projektowego systemów automatyki przemysłowej, jakim jest TIA Portal. Dzięki tej platformie realizacja określonego zadania automatyzacji zajmuje o wiele mniej czasu.

***
Mateusz Sikorski
Seria Unistream – nowa gama sterowników
Unistream to seria, w której sterownik PLC nie jest już zintegrowany z wyświetlaczem HMI. Jej powstanie jest wynikiem ponad 20 lat doświadczenia w rozwoju zintegrowanych sterowników w automatyce.

***
Wybrane aspekty europejskiego podejścia do bezpieczeństwa i higieny pracy
O ile bezpieczeństwo i higiena pracy są (podobnie jak stosowanie wyposażenia roboczego podczas pracy) generalnie powiązane z celami polityki społecznej każdego kraju na świecie, podejście europejskie cechują pewne istotne różnice. Europejskie podejście jest dobrze znane i wysoko cenione jako jeden z najskuteczniejszych i najefektywniejszych systemów ochrony ludzi przed niebezpieczeństwami i zagrożeniami występującymi podczas pracy. W konsekwencji liczba wypadków przy pracy w Europie w ciągu ostatnich lat nieustannie spada, np. w Niemczech o ponad 50% w ciągu ostatnich 10 lat.

***
Obudowy EX do trudnych warunków środowiskowych
W rejonach występowania atmosfery wybuchowej obowiązują specjalne zalecenia bezpieczeństwa, nakazujące stosowanie osprzętu posiadającego specjalne aprobaty.

***
Enkodery z programowalnym wyłącznikiem prędkościowym serii 1000 firmy Leine&Linde
Firma Leine&Linde powiększyła ofertę o nowy produkt – enkoder z programowalnym wyłącznikiem prędkościowym serii 1000. Enkodery serii 1000 to najbardziej wytrzymałe urządzenia ze wszystkich produkowanych przez firmę Leine&Linde. Oprócz prezentowanego w dzisiejszym artykule wykonania, dostępne są również w wersji inkrementalnej z podwójnym wyjściem lub w wersji absolutnej. Prezentowane enkodery najczęściej stosowane są w miejscach, gdzie panują najtrudniejsze warunki pracy, np. w hutach stali, oraz wymagany jest nie tylko stabilny sygnał z enkodera, ale również sygnał z wyjścia przekaźnikowego. Dodatkowe wyjście przekaźnikowe z enkodera zapewnia pełną ochronę silnika przed uszkodzeniem, spowodowanym przez przekroczenie dopuszczalnej prędkości obrotowej, zapobiegając w ten sposób niezaplanowanym postojom oraz kosztownym naprawom silnika.

***
Jarosław Nowak
NORD zapewnia bezpieczeństwo pracy
Zagadnienia związane z bezpieczeństwem maszyn i urządzeń wymagają od producentów i użytkowników sporej wiedzy, doświadczenia i wyobraźni. Na każdym etapie od projektowania, poprzez budowę, uruchomienie, aż do oddania do eksploatacji należy zmierzyć się z innymi problemami, których rozwiązanie ma prowadzić do wspólnego celu, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa.

***
Coraz lepsi w petrochemii
Potencjał zagrożeń w przemyśle naftowym i gazowym niesie ze sobą zaostrzone wymogi bezpieczeństwa. Jednocześnie kładzie się nacisk na zwiększenie wydobycia surowców i poprawę jakości procesów technologicznych. Na tle tych napięć zadania stawiane rafineriom, zakładom petrochemicznym i urządzeniom wydobywczym stają się coraz bardziej złożone. Rozwój termometrów procesowych uwidacznia stale rosnące wymogi oraz stopniowy postęp techniczny.

***
Kurtyny i bariery świetlne GREIN w ofercie steute
Mimo wprowadzania na rynek coraz bardziej innowacyjnych optycznych systemów bezpieczeństwa, nadal prym wiodą dobrze znane odbiorcom kurtyny i bariery świetlne bezpieczeństwa, często zaprzęgane do pracy choćby przy zrobotyzowanych stanowiskach produkcyjnych. Urządzenia tego typu znajdują także szerokie zastosowanie w układach automatyki, służąc do detekcji, pomiarów czy zliczania. 

***
Zuzanna Kowalska
Efektywność energetyczna, czyli „ukryte paliwo”
Zgodnie z corocznym raportem Międzynarodowej Agencji Energetycznej „World Energy Outlook 2013” efektywność energetyczna „znajduje się znowu w centrum uwagi, co powinno przynieść pozytywne efekty sięgające daleko poza poprawę konkurencyjności”1. Jeszcze przed 22 Światowym Kongresem Energetycznym w Daegu WEC w oficjalnym oświadczeniu stwierdził, że wysiłki globalnego sektora energetycznego koncentrują się nie na tym, co jest najważniejsze. W centrum zainteresowań winna znaleźć się efektywność popytu: „Potrzebujemy więcej inwestycji po stronie popytu, innowacji, bodźców zachęcających oraz mocniejszych standardów technicznych w celu ograniczenia intensywności energetycznej”2. Szefowa MAE, Maria van der Hoeven, zadeklarowała już w Daegu, że „efektywność energetyczna znajduje się w sercu każdego rozwiązania energetycznego trylematu”3.

***
Ryszard Klencz
Innowacyjne Maszyny i Technologie – Efektywność – 2014
X Konferencja (Jubileuszowa) Naukowo-Techniczna z cyklu „Innowacyjne Maszyny i Technologie – Efektywność”, która odbyła się w dniach 29–30.01.2014 r., w Hotelu Orle Gniazdo Hucisko, stworzyła forum dyskusyjne dotyczące innowacyjnych rozwiązań w górnictwie. Rynek zmusza do nadążania za konkurencją pod każdym względem, także pod względem technicznego wyposażenia kopalń. Stosowane maszyny i systemy maszynowe muszą być innowacyjne, coraz bardziej wydajne, sprawne funkcjonalnie i sprawne energetycznie, niezawodne, bezpieczne i konkurencyjne cenowo.

***
Krzysztof Ujczak
Walidacja układów sterowania związanych z bezpieczeństwem z wykorzystaniem normy PN-EN ISO 13849-2. Problemy z praktycznym wyznaczaniem Performance Level różnych funkcji bezpieczeństwa maszyn
Streszczenie: Poniższy artykuł przedstawia najczęściej spotykane problemy i trudności przy praktycznym przeprowadzaniu walidacji zgodnie z normą PN-EN ISO 13849-2 zharmonizowaną z Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE. Dotyczą one zarówno producentów urządzeń związanych z bezpieczeństwem, jak i użytkowników maszyn. Podane zostały wybrane przykłady i propozycje rozwiązań.

ENG Abstract: This article shows problems and difficulties with practical process of validation according to EN ISO 13849-2 harmonized with Machine Directive 2006/42/EC. They affects both producers of machine safety related protective devices and end-users of the machines. Chosen examples and proposition of solutions are given. (Validation of safety related part of control system using of the EN ISO 13849-2 standard. Practical problems with qualifying of the Performance Level for various machine safety functions).

***
Józef Chmiel
Analiza ryzyka kombajnu (ścianowego lub chodnikowego) dla określenia poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL. Zagadnienia wybrane
Streszczenie: Artykuł przedstawia analizę ryzyka kombajnu i dotyczy maszyny górniczej do drążenia wyrobisk górniczych w skale płonnej lub pokładach węgla, rudy. Omówiono wybrane zagadnienia związane z analizą ryzyka dla określenia poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL elementów systemu sterowania kombajnu związanych z bezpieczeństwem.

ENG Abstract: Risk analysis combine selected issues – applies to the mining machine for digging excavations gangue or seams of coal, ore. The selected issues related to risk analysis for the determination of safety integrity level SIL combine elements of the control system of safety-related.

***
Włodzimierz Łabanowski
Europejska koncepcja bezpieczeństwa maszyn
Zarówno w traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską (Traktat Amsterdamski), jak i w aktualnie obowiązującym traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Traktat Lizboński) znajdują się zapisy wyznaczające kierunki działań dla Wspólnoty Europejskiej, tj. zapewnienie swobodnego przepływu towarów między krajami wspólnoty (art. 114 TL, dawny art. 95 TA) oraz ochronę zdrowia obywateli, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym (art. 153 TL, dawny art. 137 TA).

***
Marek Trajdos
Rola osłon stałych w zapewnieniu bezpieczeństwa maszyn
W procesie projektowania maszyny należy spełnić wymagania systemu zapewnienia bezpieczeństwa. W tym celu projektant ma do dyspozycji następujące środki: bezpieczeństwo konstrukcyjne; techniczne środki bezpieczeństwa; informacje o zagrożeniach przekazywane użytkownikowi maszyny. W zakresie bezpieczeństwa konstrukcyjnego chodzi o uwzględnienie w projektowaniu maszyny aspektów konstrukcyjnych w taki sposób, aby wyeliminować ryzyko wynikające ze spodziewanych zagrożeń. Jest to jedyny możliwy sposób całkowitego wyeliminowania ryzyka, ponieważ wszelkie środki techniczne służące do tego celu mogą zawieść, natomiast konstrukcja z natury jest niezawodna.

***
Bronisław Drak, Piotr Zientek
Analiza uszkodzeń silników wysokonapięciowych prądu przemiennego w elektrowniach zawodowych
W napędach głównych urządzeń potrzeb wła­snych elektrowni zawodowych i elektrocie­płowni stosuje się silniki indukcyjne prądu przemiennego o mocach od 100 do 6300 kW, zasilane napięciem 6 kV. Większość tych silników została wyprodukowana w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Niemal wszystkie pracujące silniki są po remontach przeprowadzanych po ich awariach. W ramach remontów najczęściej zachodziła konieczność wykonania nowego uzwojenia stojana. Dotyczy to silników napędzających pompy wody zasilającej, młyny węglowe i wentylatory młynowe. Często uszkodzeniu ulegał także jednocześnie stojan i wirnik. Uszkodzenia wirników występują głównie w strefie połączeń lutowanych prętów uzwojeń klatkowych z pierścieniami zwierającymi. W silnikach o wirnikach dwuklatkowych uszkodzeniu ulegają przede wszystkim klatki rozruchowe wirnika. Rzadziej występują awarie spowodowane uszkodzeniem samego łożyska, łożyska i stojana oraz wentylatora i stojana silnika. Mniejsza liczba awarii łożysk spowodowana jest szybkim rozwojem nowoczesnych technik diagnozowania stanu łożysk tocznych, dzięki którym dokonywana jest wymiana łożysk na nowe, przed ostatecznym zniszczeniem łożyska, które prowadzi do awarii silnika (wirnika, jak i stojana).

ENG ANALYSIS of failures of high‑power inductive motors in electric power station
Abstract: The paper presents results of statistic analysis of large power induction motors damages mounted as company own drives of industrial power stations and heat and power stations. Special attention was paid to main reasons of motors failures. Bar chart presents the percentage list of typical motor failures. Comparison was made of damage number in 5 industrial power plants and in several heat and power plants. Faultless operation periods of inductive motors are presented in Table. The second part of the paper present selected effects of motor failures.

***
Antoni Kalukiewicz, Piotr Gospodarczyk, Grzegorz Stopka
Badania innowacyjnego rozwiązania kabiny operatora dla dołowych maszyn samojezdnych
Jednym z zagadnień podejmowanych w ramach badań prowadzonych w Katedrze Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Transportowych AGH w Krakowie są aspekty bezpieczeństwa eksploatacji maszyn pracujących w ekstremalnych warunkach górniczych. Małe wysokości maszyn samojezdnych, wynikające z konieczności dostosowania gabarytów do niskich wyrobisk, stwarzają podstawowe problemy przy projektowaniu kabin operatorów w taki sposób, by zagwarantować operatorom maszyn możliwie najlepsze warunki pracy i możliwie najwyższy poziom bezpieczeństwa. W Katedrze MGPiT podejmowane są prace zmierzające zarówno do poprawy ergonomii pracy operatora, jak i zapewnienia mu odpowiedniej ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Do tego celu wykorzystywane są aplikacje CAD i CAE, które pozwalają na weryfikację i modyfikację konstrukcji celem poprawy jej wytrzymałości. Oprócz prac mających na celu opracowanie metodyki badań symulacyjnych weryfikujących konstrukcje kabin jednocześnie prowadzone są badania nad modelem nowych układów zabezpieczających i absorbujących energię uderzenia, celem zminimalizowania potencjalnych zagrożeń wynikających z udarowego charakteru obciążenia kabiny operatora.

***
Artur Kozłowski, Janusz Brol, Tomasz Gąsior, Radosław Sadowski, Zbigniew Krawczy
Implementacja przemienników częstotliwości w napędach górniczych wentylatorów lutniowych typoszeregu WLE
Postępujący ciągły proces rozwoju górnictwa pociąga za sobą coraz to nowsze rozwiązania techniczne zarówno elektryczne, jak i mechaniczne. W dziedzinie wentylacji odrębnej – przewietrzanie wyrobisk przodkowych – stosowane są wentylatory o coraz większej mocy, pobierające jednocześnie coraz więcej energii elektrycznej z sieci. Jednak nie zawsze jest potrzeba ich pracy przy pełnej wydajności. W przypadku często zdarzającego się przewymiarowania wentylatorów bądź podczas przerw w pracy możliwe jest zmniejszenie wydajności wentylatora. Najlepszym zaś sposobem zmniejszenia wydajności jest obniżenie prędkości obrotowej, które równocześnie może być źródłem znacznych oszczędności ekonomicznych.

ENG Abstract: The progressive development of a continuous process of mining involves newer technology both electrical and mechanical. In the field of a separate ventilation – ventilation workings of face, fans are used more and more powerful, while collecting more and more electricity from the grid. However, there is always a need for their work at full capacity. For frequently occurs the oversize fans, or during breaks at work, it is possible to decrease in fan efficiency. The best way to reduce the efficiency is to reduce rotational speed, which at the same time can be a source of significant economic savings.

***
Jarosław Guziński, Patryk Strankowski
Sterowanie falownikami napięcia ograniczające prądy łożyskowe
Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienie zmniejszenia prądów łożyskowych w układach napędowych z falownikami napięcia przez wprowadzenie zmian w algorytmie modulacji szerokości impulsów.

ENG Abstract: The paper presents the problem of reducing bearing currents in the electric drives with voltage inverters, through changes in pulse width modulation algorithm.

***
Mieczysław Struś, Mariusz Rewolte
Estryfikacja etanolowa i metanolowa w wytwarzaniu biokomponentów i biopaliw do silników o zapłonie samoczynnym
Streszczenie: W publikacji opisano nowatorską metodę wytwarzania estrów etylowych, a także estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych jako biokomponentów paliw do silników o zapłonie samoczynnym oraz jako samoistnych paliw. Przedstawiono właściwości fizykochemiczne estrów etylowych, a także istotne różnice procesów niecałkowitego spalania estrów etylowych i metylowych w aspekcie toksycznych substancji, np. rodników formaldehydu. Opisano proces wytwarzania estrów etylowych i metylowych z tłuszczów roślinnych, zwierzęcych oraz ich mieszanin, dokonywany w mobilnej instalacji zabudowanej na samochodzie ciężarowym Star 266. Wykazano istotne różnice procesu odparowania nadmiaru metanolu i etanolu, który wpływa na jakość estrowego produktu finalnego. Wykazano możliwości wytwarzania biopaliwa II generacji całkowicie odnawialnego w mobilnych instalacjach, zapewniających uniwersalność lokalizacji i obniżenie kosztów produkcji.

ENG Manufacture of bio-components and biofuels for Diesel engines by using ethanol and methanol esterification
This paper presents a new method of the ethyl esters and fatty acid methyl esters production, as biocomponents for diesel engines fuel and also as fuel itself. Physicochemical properties of the ethyl esters, as well as important differences between ethyl and methyl esters incomplete combustion processes in the context of toxic substances eg. radicals formaldehyde, are presented in this paper. It also explains the process for preparing the methyl and ethyl esters from vegetable oils, animal oils and their mixtures, carried out in a mobile plant built on the Star 266 truck. There were significant differences in the process of evaporation of methanol and ethanol excess, which affects the quality of the ester final product. It also proves the possibility of production of second generation biofuels, which are completely renewable in the mobile refinery systems, providing versatility of location and production costs reduction.

***
Jan Zawilak, Tomasz Zawilak
Energooszczędne silniki synchroniczne z magnesami trwałymi
Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zastosowania magnesów trwałych w silnikach elektrycznych prądu przemiennego. Pokazano charakterystyki eksploatacyjne silników synchronicznych wzbudzanych magnesami trwałymi. Charakteryzują się one lepszymi parametrami eksploatacyjnymi, tj. większym współczynnikiem mocy, większym współczynnikiem sprawności oraz pobierają z sieci zasilającej prąd o mniejszej wartości skutecznej. Zaletą tych silników jest ich prosta budowa i eksploatacja, a uruchomienie odbywa się przez bezpośrednie przyłączenie do napięcia zasilającego. Maszyny te mają takie same gabaryty i mogą zastąpić silniki indukcyjne przez prostą wymianę.

ENG Abstract: The paper presents results of research on the use of permanent magnets in electric motors of alternating current. Showing the operational characteristics of the induced synchronous permanent magnet. They are characterized by better operating parameters, ie higher the power factor, a greater degree of efficiency and a smaller current consumed from the network. The essence of these engines is their simple construction and operation of a launch takes place through direct connection to the power supply. These machines have the same dimensions and can replace induction motors through a simple exchange.

***
Zapraszamy na WOD-KAN
W dniu 20 maja 2014 roku rozpocznie się xxii edycja Międzynarodowych Targów Maszyn i Urządzeń dla Wodociągów i Kanalizacji wod-kan 2014. Jak co roku, targi odbędą się w Bydgoszczy na terenach centrum wystawienniczo-targowego w Myślęcinku.

***
Jubileusz Katedry Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Transportowych
Jubileusz 90-lecia Katedry Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Transportowych AGH w Krakowie to znakomita okazja do tego, aby opowiedzieć o ludziach, którzy przyczynili się do wypromowania wielu inżynierów oraz magistrów, którzy jako późniejsza kadra inżynieryjno--techniczna w dużym stopniu miała udział w rozwoju przemysłu górniczego, jak zaznaczył prof. dr hab. inż. Krzysztof Krauze, Kierownik Katedry Maszyn Górniczych i Transportowych, otwierając spotkanie 12 grudnia 2013 r. poświęcone temu świętu.