Archiwum - numer 5/2018

Robert Soliński
Seria 70 – bezpieczeństwo z pozytywną logiką pracy
Przekaźniki kontrolno-pomiarowe serii 70 firmy FINDER stanowią grupę przekaźników monitorujących i kontrolujących stany niepożądane sieci jedno- i trójfazowych.

***

ECDriveS® – Electronically Commutated Drive System. Układ napędowy do systemów transportu niewielkich obciążeń
Kompleksowe rozwiązanie systemów napędowych dla lekkich przenośników obejmujące sterowanie i napędy oraz zasilane napięciem 24 V. Proste, wydajne i korzystne cenowo.

***

Dlaczego Estun? Rozwiązania firmy Multiprojekt w zakresie serwonapędów
W sierpniu 2011 r. firma Multiprojekt została autoryzowanym przedstawicielem Estun Automation w Polsce. Oznacza to gwarancję jakości, najlepszych cen i wsparcia technicznego dla naszych klientów. Początki firmy Estun sięgają roku 1994. Od tego czasu nieustannie się ona rozwija, kładąc nacisk na niezawodność i innowacyjność. Firma zatrudniająca obecnie 700 osób, skupia swoje działanie na produkcji serwonapędów AC, wykorzystując przy tym nowoczesne technologie.

***

Technologia VDSL2 w sieciach przemysłowych
VDSL2 (Very High Speed Digital Subscriber Line 2) jest technologią umożliwiającą transmisję danych za pomocą pary przewodów miedzianych. Jest ona najnowszym i najbardziej zaawansowanym standardem transmisji szerokopasmowej typu DSL i stworzona została głównie z myślą o świadczeniu usługi Triple Play, a więc możliwości jednoczesnego korzystania z Internetu, telewizji wysokiej rozdzielczości i telefonu z wykorzystaniem jednej linii abonenckiej.

***

Trójfazowe silniki asynchroniczne produkowane przez CELMA INDUKTA SA, wyposażone w hamulce elektromagnetyczne
Obecnie coraz większą popularnością cieszą się kompleksowe rozwiązania napędów elektrycznych składających się z silnika elektrycznego wyposażonego w szereg dodatkowych komponentów, takich jak przemiennik częstotliwości, enkoder, przekładnia czy też hamulec elektromagnetyczny. Szczególny wzrost zainteresowania przemysłu krajowego i zagranicznego obserwuje się w tym ostatnim obszarze, a więc w zakresie silników wyposażonych w hamulce elektromagnetyczne dedykowane do konkretnych aplikacji.

***

Delikatny sensoryczny śrubokręt
Każdy majsterkowicz intuicyjnie wie, jak dokręcić śrubę: na wyczucie. W hobbistycznym warsztacie to zwykle wystarczy, by uzyskać prawidłowy moment obrotowy. W produkcji przemysłowej jednak wymagania względem bezpiecznego dokręcania śrub są o wiele wyższe. Jest to spowodowane koniecznością zagwarantowania funkcjonalności produktu aż do końca cyklu jego żywotności.

***

Jerzy Sobczak
Falownik SX1000 moce 30 kW, 37 kW
W roku 2015 firma Sanyu Sp. j. wprowadziła nowy produkt. Jest nim przemiennik częstotliwości serii SX1000. Poświęciliśmy już wiele artykułów opisujących właściwości tego falownika na łamach miesięcznika „Napędy i Sterowanie”.

***

IO-Link Murrelektronik. Łatwy w użyciu
Moduły sieciowe MVK Metal i Impact67 zastosujesz dokładnie tam, gdzie chcesz. Doskonale nadają się do integrowania urządzeń IO-Link. Zalety: szybka integracja i szybkie czasy uruchomienia przy maksymalnej elastyczności.

***

Mniej wysiłku, mniej kłopotów
Żaden inny system automatyki przemysłowej nie przyniesie takiego zysku, jak moduły pasywne ze wstępnie zarobionymi złączami.

***

Wyłączniki silnikowe w ofercie firmy NOARK Electric
Oferta produktowa została poszerzona o kolejne dwie serie kluczowych produktów do aplikacji przemysłowych oraz dystrybucyjnych, takich jak wyłączniki silnikowe. Poniższy artykuł przedstawia nowe typy wyłączników silnikowych do ochrony przed skutkami przeciążeń, zwarć i zanikiem fazy silników elektrycznych.

***

Nowy model B+ zapewnia większe możliwości przetwarzania oraz szybszą komunikację. Najnowsza płytka rozwojowa Raspberry Pi 3 dostępna w ofercie RS Components oraz Allied Electronics & Automation
RS Components (RS) oraz Allied Electronics & Automation – marki handlowe firmy Electrocomponents plc (LSE:ECM), globalnego dystrybutora rozwiązań dla inżynierów, poinformowały dzisiaj o dostępności najnowszej płytki komputera Raspberry Pi: Raspberry Pi 3 Model B+. Teraz można ją zamawiać z oryginalną obudową Raspberry Pi na stronie internetowej pl.rs-online.com.

***

Układy przełączania zasilania AC/DC oraz chipy PFC przeznaczone dla projektantów zasilaczy offline oraz do przemysłowych systemów zasilania. RS Components wprowadza nowe półprzewodniki mocy o wysokiej wydajności energetycznej firmy Power Integrations
RS Components (RS), marka handlowa Electrocomponents plc (LSE:ECM), globalnego dostawcy produktów dla inżynierów, poinformowała o wprowadzeniu na rynek dwóch nowych serii półprzewodników mocy produkcji firmy Power Integrations. Nowe produkty wyposażone są we wbudowane funkcje zabezpieczeń i zapewniają wysoką wydajność energetyczną. Oferta obejmuje serię układów przełączania zasilania offline LinkSwitch™-TN2 oraz serię układów korekcji współczynnika mocy (PFC) HiperPFS™-4.

***

Rozruch silników asynchronicznych klatkowych softstartem
Stosowanie elektronicznych rozruszników silników, tzw. softstartów, jest obecnie bardzo rozpowszechnione, starsze metody rozruchu odchodzą do historii techniki napędowej.

***

Silniki asynchroniczne klatkowe z obudową o kwadratowym kształcie przekroju poprzecznego
Firma T-T Electric oferuje silniki asynchroniczne klatkowe o kwadratowym kształcie przekroju poprzecznego obudowy (AMP) w zastosowaniu do wielu aplikacji przemysłowych o zmiennych prędkościach obrotowych. Silniki te były rozwijane i projektowane tak, aby osiągnąć charakterystyki mechaniczne porównywalne z charakterystykami silników prądu stałego. Ponadto spełniają one standardy IEC600 34-1 oraz wymagania stawiane aplikacjom przemysłowym. Dzięki różnym wartościom wzniosu wału (112–355) i kwadratowemu kształtowi obudowy możliwe jest zastosowanie ich we wszystkich typach maszyn przemysłowych.

***

Transport i Spedycja oraz Logistyka i Magazynowanie w Expo Silesia zakończone
Targi TRANSPORTEX i Salon LOGISTEX to wydarzenie, które pozwoliło skupić w jednym miejscu osoby związane z transportem, spedycją, logistyką oraz magazynowaniem. Była to wyjątkowa okazja, aby w jednym miejscu zapoznać się z najnowszymi technologiami i innowacyjnymi rozwiązaniami w branży TSL.

***

Produkty do HYDRAULIKI firmy FOR S.p.A.
Od czasu założenia w 1979 r. spółka FOR S.p.A., należąca do Grupy Borghi, zawsze ściśle współpracowała z producentami oryginalnego wyposażenia (OEM) w branży maszyn samojezdnych.

***

Niezawodne reduktory NORD do mieszarek bulionów
Firma Gebrüder Lödige Maschinenbau GmbH z siedzibą w Paderbornie wyspecjalizowała się w produkcji i rozwoju procesów technologicznych dedykowanych dla konkretnych zastosowań i jest jednym z uznanych ekspertów w zakresie podstawowych operacji technologicznych, takich jak mieszanie, suszenie i granulowanie materiałów sypkich. Do dużego zamówienia dla przemysłu spożywczego firma wykorzystała niezawodne reduktory przemysłowe NORD DRIVESYSTEMS.

***

Marcin Pilip, Maciej Antosiuk
Roboty współpracujące – Przemysł 4.0
W dniach 11 i 12 kwietnia 2018 r. w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów PIAP miało miejsce wydarzenie „Roboty współpracujące – Przemysł 4.0”, pod honorowym patronatem Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Uczestnicy spotkania mieli okazję zapoznać się z możliwościami implementacji kobotów Universal Robots do współczesnych potrzeb rynkowych, które są wyznaczane przez takie czynniki, jak wydajność, elastyczność, cena, terminy dostaw oraz wiele innych.

***

EVO6000. Kompaktowy falownik wektorowy firmy Lite-On
EVO6000 to seria wektorowych przemienników częstotliwości LITE-ON. Dostępne moce to 0,4–2,2 kW w przypadku zasilania 1-fazowego 230 V AC oraz 0,4–3,7 kW w przypadku zasilania 3-fazowego 3 × 400 V AC. Spełniają one wymagania większości standardowych aplikacji.

***

ITM Polska, 5–8.06.2018 r. – Poznań
Międzynarodowe Targi Poznańskie, będące niedoścignionym liderem w organizacji wydarzeń i wystaw o światowym charakterze, odpowiadają za aranżację przestrzeni, w której biznes łączy się z nauką, człowiek kooperuje z maszyną, a wszelkie innowacje i technologiczne dokonania stoją na wyciągnięcie ręki. Targi ITM Polska, bo o nich mowa, dają nieocenioną możliwość prezentacji innowacyjnych produktów i rozwiązań w międzynarodowym towarzystwie, poznania dorobku inżynierów, spotkania się ze specjalistami, a także dokonania analizy i zrozumienia zachodzących w branży zmian, zwłaszcza tych związanych z koncepcją Przemysłu 4.0.

***

Elbok – nowoczesna sygnalizacja w każdym calu
Firma ELBOK działa od 1996 r., produkując urządzenia automatyki mające zastosowanie w przemyśle.

***

Wskaźniki tablicowe LIN-31, LIN-51
Wskaźniki z linijką LED – bargrafem – są doskonałym uzupełnieniem cyfrowych przyrządów pomiarowych w automatyce przemysłowej.

***

Monachium, 19–22 czerwca 2018 r. Wiodące Targi Inteligentnej Automatyki i Robotyki
Zapraszamy do udziału jako wystawca w Międzynarodowych Wiodących Targach Inteligentnej Automatyki i Robotyki – automatica 2018, które odbędą się w Monachium w dniach 19–22 czerwca 2018 r. Co dwa lata na tej najważniejszej platformie innowacji dla zautomatyzowanych procesów produkcji spotykają się kluczowi gracze i decydenci. To właśnie Monachium przyciąga uczestników ze wszystkich gałęzi gospodarki, którzy chcą zainwestować w efektywną technologię przyszłości.

***

Anna Szymczak
Dotacje na innowacje, a nie na rozbudowy firm
Wśród przedsiębiorców wciąż częstym impulsem do prowadzenia poszukiwania programów unijnych jest chęć rozbudowy firmy, bo miejsca zawsze jest za mało. Brak wystarczającej powierzchni doskwiera wielu podmiotom. Tymczasem ten kierunek jest błędny. Unia Europejska stawia na rozwój i innowacje, a nie na roboty budowlane. Inwestowanie w innowacje i badania to kierunek, który należy obrać w drodze po innowacje.

***

Katarzyna Zając
Napędy z Aleksandrowa Łódzkiego kluczowe dla Grupy ABB
Bartłomiej Orzechowski, kierownik Zespołu Product Managementu i Wsparcia Technicznego w Biznesie Napędów i Sterowania ABB w Polsce.

***

Mirosław Mazur
Badania diagnostyczne – sposób na zwiększenie pewności ruchowej elektrycznych silników indukcyjnych
Zakres i częstotliwość badania silników podczas ich użytkowania określa w instrukcji prowadzący eksploatację. Do roku 1995 podstawą opracowania instrukcji były obowiązujące ówcześnie Przepisy Eksploatacji Urządzeń Elektroenergetycznych. W chwili obecnej najczęściej są to wymagania zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej.

***

Maciej Sułowicz, Arkadiusz Duda, Janusz Petryna, Krzysztof Guziec
System pomiarowo-diagnostyczny do bezinwazyjnej diagnostyki stanu wirnika i wyznaczania parametrów pracy silników indukcyjnych
Streszczenie: W artykule przedstawiono zaprojektowany i wykonany przez autorów system pomiarowo-diagnostyczny przeznaczony do diagnozowania stanu uzwojeń wirnika i wyznaczania parametrów pracy takich, jak prędkość obrotowa i moment elektromagnetyczny w oparciu o strumień unipolarny (poosiowy) silnika indukcyjnego, wychwytywany przy użyciu cewki pomiarowej. System składa się z dwóch niezależnych od siebie modułów, z których jeden przeznaczony jest do rejestracji i archiwizacji wartości True RMS pełnych i odfiltrowanych napięć pochodnych strumienia silnika w celach porównawczych stanu wirnika w czasie i wyznaczania momentu. Drugi służy zaś do rejestracji przebiegów czasowych i analizy widmowej w celu określenia aktualnego stanu wirnika i prędkości obrotowej na podstawie amplitud składowych pośliz­gowych widma i zawiera m.in. kartę pomiarową oraz komputer z oryginalnym oprogramowaniem i jest dodatkowo przystosowany do akwizycji sygnałów wyładowań niezupełnych, drgań i hałasu. W artykule zawarto przykłady analiz silników wykonanych w przemyśle przy użyciu systemu.

ENG  THE MEASURING AND DIAGNOSTIC SYSTEM FOR A NON-INVASIVE DIAGNOSING OF INDUCTION MOTOR ROTOR CONDITION AND DETERMINATION OF ITS OPERATING PARAMETERS
Abstract: The article presents the measuring diagnostic system designed and made by the authors, dedicated to diagnose the condition of the induction motor rotor windings and determination of its operating parameters based on the axial flux captured by the measuring coil. The system consists of 2 independent modules. One of them is dedicated to recording and archiving the True RMS values for full and filtered voltages – the derivatives of the motor flux, for comparative purposes of the rotor condition over time and determination of the torque, while the other one – to recording timelines and spectral analysis to determine the current rotor condition and the motor speed on the basis of the amplitudes of the slip components in the spectrum, and contains among others a measuring card and a computer with original software and is additionally adapted to acquisition of partial discharges signals, vibration and noise. The article contains examples of some motors analyzes performed in industry with use of the designed system.
Keywords: axial flux, measuring device, faults diagnostics, induction motor

***

Adam Sołbut
Wieloetapowy proces diagnostyki układów napędowych
Streszczenie: W pracy dokonano analizy aktualnych możliwości oceny stanu układu napędowego z silnikami asynchronicznymi zasilanymi z przemienników częstotliwości. Zaproponowano wykonywanie oceny stanu napędu w kilku etapach: wstępna ocena stanu (ocena wartości współczynników diagnostycznych), analiza danych historycznych (ocena trendu zmian wartości współczynników w dłuższym okresie czasu) oraz ocena stanu pod kontrolą pracy przekształtników (ograniczenie wpływu sprzężeń zwrotnych na wartość współczynników diagnostycznych). Proponowane rozwiązania możliwe są na podstawie pomiaru wartości chwilowych prądów silnika oraz ich filtracji, polegającej na zastosowaniu specyficznych algorytmów pozwalających na wyodrębnienie składników charakterystycznych dla wybranych uszkodzeń.

ENG  MULTISTAGE MOTOR DRIVES DIAGNOSTIC PROCESS
Abstract: Analysis of actual state estimation possibilities for inverter-fed asynchronous motor drives is presented in the paper. Discussed state estimation is proposed in few stages: preliminary state estimation (diagnostic factors calculation values), historical data analysis (evaluation of diagnostic factors values historical trend in a certain amount of time), and the last stage – state estimation under frequency inverters control (limitation of influence of the inverter’s feedbacks control signals on the diagnostic factors). Proposed solutions are possible basing on transient motor currents values measuring, and filtering them by specific author’s algorithms calculation providing separation of components, that are specific for chosen motor damages.

***

Mariusz Woszczyński
Model inteligentnego systemu monitoringu i diagnostyki paneli fotowoltaicznych
Streszczenie: W publikacji zaprezentowano model systemu monitoringu i diagnostyki paneli fotowoltaicznych – SmartPV, który umożliwi prowadzenie diagnostyki online panelu fotowoltaicznego na podstawie złożonego procesu oceny jego temperatury, generowanego napięcia i natężenia prądu. Omówiono prawne aspekty oraz potrzeby skłaniające do budowy ww. systemu. Podstawową zaletą systemu jest możliwość monitorowania zarówno parametrów elektrycznych, charakteryzujących moduły PV, jak i parametrów środowiskowych, przy zastosowaniu odpowiednich czujników. Przedstawiono projekt strony www, na której można będzie prezentować wyniki pomiarów oraz stany ostrzegawcze i alarmowe.

ENG  Model of intelligent system for monitoring and diagnostics of photovoltaic panels
Abstract: Hardware model of author’s solution of the system for monitoring and diagnostics of photovoltaic panels – SmartPV, which would perform online diagnostics of each photovoltaic panel basing mainly on the complex process of assessing its temperature as well as on voltage and current generated by a single panel is presented. Also the legal aspects as well as issues  encouraging to design such a system is discussed. Possibility of monitoring both electric parameters characterizing the PV modules and environmental parameters using the proper sensors is the main advantage of the system. The project’s website, on which the measurement results as well as warnings and alarms will be given, is presented.

***

Tomasz Bednarczyk
Badania zakłóceniowe algorytmu pomiarowego oraz decyzyjnego cyfrowych i analogowych zabezpieczeń odległościowych linii
Streszczenie: Ciągły postęp ewolucyjny systemu elektroenergetycznego wymaga dopasowania środków ochrony przed skutkami zakłóceń do zmieniających się warunków stosowanych. W tym zakresie m.in. dokonywana jest wymiana analogowych przekaźników zabezpieczeniowych na ich cyfrowych następców. Zmiany często prowadzą do refleksji, czy taka zmiana technologii prowadzi do polepszenia, czy do pogorszenia ochrony systemu elektroenergetycznego. Biorąc pod uwagę zabezpieczenia odległościowe linii WN, przeprowadzono serię wybranych testów reprezentatywnych egzemplarzy zabezpieczeń analogowych i cyfrowych, mających na celu uzyskanie w określonym zakresie odpowiedzi na postawione pytanie.

ENG  Transient studies of the measurement and decision algorithm of digital and analog distance protection systems
Abstract: In this paper, they were conducted laboratory tests in order to verify the accuracy of the measurement and decision-making of selected distance protection in the execution of digital and analogue. Were carried out based on actual measurements of the distribution network parameters 110 kV, analyzing the frequency deviation and content of higher harmonic currents and phase voltages.

***

Piotr Osiński, Kacper Leszczyński
Ocena pomp zębatych z cienkowarstwowymi powłokami PTFE
Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu pokrycia powierzchni korpusu łożyska współpracującej z kołem zębatym dodatkowym materiałem PTFE. Zastosowanie powłoki ma na celu zmniejszenie współczynnika tarcia, a co za tym idzie – równoczesne zmniejszenie sił tarcia na współpracujących powierzchniach. W ramach pracy wykonano pomiary poziomu mocy akustycznej oraz sprawności pompy zębatej trzeciej grupy o zazębieniu zewnętrznym. Pompa została poddana dwóm modyfikacjom, których wyniki badań zestawiono z badaniami pompy przed wprowadzeniem zmian. Prace wykonano w ramach projektu pt.: Opracowanie konstrukcji wysokociśnieniowych pomp zębatych. Projekt uzyskał dofinansowanie z Programu Badań Stosowanych, ścieżka A, umowa nr PBS3/A6/22/2015.

ENG Abstract: This article presents the results of research how extra PTFE layer affects noise and efficiency generated by gear pump. PTFE layer reduces friction force occurring between brushing and gear surfaces. As part of the work measurements of sound power level and efficiency generated by the gear pump were made for three variants. First variant was mass-produced gear pump and the others were gear pump with two different PTFE layers. Research was performed in the framework of the project entitled: „Development of a design of high-pressure gear pumps”. Project funding from the program for applied research, the path A, the number of PBS3/A6/22/2015.

***

Zbigniew Szulc
Efektywność układów napędowych dużej mocy i średniego napięcia do pomp i wentylatorów
Pojęcie efektywności według słowników i encyklopedii pozwala wyróżnić ok. stu synonimów. W praktyce technicznej elektrycznych układów napędowych często się używa tego pojęcia. Najłatwiej zrozumieć pojęcie efektywności energetycznej, gdyż ściśle jest związane ze sprawnościami poszczególnych elementów układu napędowego. Najprościej chyba przyjąć, że efektywność to rezultat podjętych działań opisany relacją uzyskanych efektów do poniesionych nakładów. Oznacza to najlepsze efekty. To powyższe stwierdzenie często jest przedstawiane w słownikach.

***

Zbigniew H. Żurek, Barbara Solecka, Zbigniew Stokłosa, Piotr Wolnik, Bartosz Chmiela
Selekcjonowanie mocy strat blach transformatorowych w obwodach magnetycznych zamkniętych i otwartych
Streszczenie: Moc strat jest podstawowym parametrem przy projektowaniu maszyn i urządzeń elektrycznych. W przemyśle spotyka się blachy różnych producentów z różnych serii, dlatego zachodzi konieczność wstępnego szybkiego ich selekcjonowania pod względem mocy strat całkowitych. Oprócz metod Epsteina, międzynarodowe normy dopuszczają pomiary na pojedynczych arkuszach czy pasmach w metodach Single Sheet Testing (SST) dla grain-oriented Fe-Si sheet steel. W artykule porównano realizacje zastosowań koncepcji fizycznych i zastosowań NDT selekcjonowania stratności całkowitej blach transformatorowych z pomiaru składowych impedancji na pojedynczych próbkach paskowych otwartych i pojedynczych arkuszach blach. Do badań użyto arkuszy blach transformatorowych M130 z różnych serii poprodukcyjnych. Pomiary parametrów arkuszy blach transformatorowych wykonano na urządzeniu pomiarowym BROCKHAUS STS zgodnie z normami IEC 6040. Mostkiem pomiarowym AGILENT 4294A wyznaczano składowe impedancji cewki pomiarowej PCB (Texas Instrument) przylegającej do arkusza blachy. Niezależnie badano paski blachy transformatorowej (próbki otwarte) w solenoidzie. Pomiary wykonano w zakresie częstotliwości do 4 MHz. Pomiar w zakresie częstotliwości rezonansowej miał na celu ocenę użyteczności sondy pomiarowej LDC (TI) z cewką spiralną PCB.

ENG  Abstract: Power loss is the basic parameter important for designers, in the construction of electrical machines and equipment. There are different magnetic steel sheets by various designers with various production series produced by industry. Therefore, it is necessary to pre-fast select them according to their total power loss. In this case, several methods are allowed by international standards, besides the Epstein apparatus (i. e. Single Sheet Tester (SST) for grain-oriented Fe-Si sheet steel). In the present paper, the comparison between the implementation of the physical concept and NDT applications and selection of total power loss of transformer shits was discussed. Investigations were carried out for single open strip samples and single transformer sheets by measured complex impedance components. M 130 type transformer sheets from different post-production series were used. The measurements of these sheets were carried out by applying BROKHAUS STS system according to the IEC 6040 standard. The complex components of impedance for a measure coil PCB (Texas Instrument), adhering to the sheet, were also measured by applying the precision RLC meter (AGILENT 4294A). Independently, the open strip samples were measured in a solenoid coil for the frequency up to 4 MHz. The resonant frequency measurements were carried out in order to test the LDC (TI) probe with a spiral measuring coil PCB.

***

Waldemar Fedak, Wojciech Gancarski, Stanisław Anweiler, Adam Niesłony, Roman Ulbrich
Turbina wiatrowa vawt – pomiar sił naporu łopaty w tunelu aerodynamicznym
Streszczenie: Artykuł przedstawia badania łopaty turbiny wiatrowej VAWT typu karuzelowego w tunelu aerodynamicznym. Przedstawia rodzaj i budowę tunelu, sposób pomiaru, a także układ pomiarowy do pomiaru siły naporu hydrodynamicznego. Zamieszczono również wyniki pomiarów sił działających na łopatę turbiny wiatrowej. Kluczowym aspektem jest przełożenie sił współrzędnych układu pomiarowego na siły powodujące obrót turbiny, czyli siły styczne i normalne turbiny.
Słowa kluczowe: turbina karuzelowa, tunel aerodynamiczny siłownia wiatrowa

ENG  Abstract: The article presents research on a wind turbine blade VAWT in a wind tunnel. It presents the type and construction of the tunnel, the measurement method as well as the measuring system for measuring the hydrodynamic thrust force. It also presents the results of measurements of forces acting on the wind turbine blade. The key aspect is the transfer of the coordinate forces of the measurement system to the forces that cause the turbine to turn, that is, tangential and normal forces of the turbine.
Keywords: rotary turbine, wind tunnel, wind turbine

***

Zbigniew Hilary Żurek, Gerd Dobmann, Bernd Rockstroh, Dominik Kukla
Diagnostyka stanu technicznego i badania nieniszczące dla energetyki
Streszczenie: Stal martenzytyczna P91 należy do grupy stali stosowanych w energetyce. Komponenty maszyn i wyposażenie wykorzystujące stale z tej grupy (K18 - P 265 i 13 HMF) są użytkowane w eksploatacji przy podwyższonych temperaturach. Stale te są narażone na obciążenia zmęczeniowe cieplne, przyspieszoną korozję, pełzanie dynamiczne i relaksację powodowane procesami zmęczeniowymi. Trudne warunki eksploatacji (temperatura, ciśnienie) wywierają różny wpływ na proces zmian ich parametrów fizycznych. W przypadku większości stali stosowanych w energetyce magneto-indukcyjny pomiar właściwości fizycznych jest dogodną techniką badania próbek, a nawet przy ciągłym diagnozowaniu wycinka instalacji (SHM). Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych dla próbek stalowych P91, P265 i 13 HMF oraz proponuje niskokosztowe rozwiązanie badań nieniszczących (NDT) i monitoringu eksploatacyjnego.

ENG  SHM, NDT DUE FOR POWER ENGINEERING
Abstract: The martensitic steel P91 belongs to the group of steels used in power engineering. Machine components and equipment using steels from the group (K18 - P 265 and 13 HMF) are utilized in service at increased temperatures. Such steels are exposed to thermal fatigue loads, accelerated corrosion, dynamic creep and relaxation due to fatigue processes. The harsh operation conditions (temperature, pressure) have a diverse influence on the evolution process of their physical parameters. In case of most of the steels used in power industry the magneto-inductive measurement of physical properties is a convenient technique for testing of samples, even for continuous diagnostics of installation sector (SHM). The paper presents results of tests performed on P91, P265 and 13 HMF steel samples, and a low cost service life monitoring is proposed (NDT).