Archiwum - numer 4/2019

Nasze stoisko na Międzynarodowych Targach Automatyki i Pomiarów Automaticon
W dzisiejszym artykule chcielibyśmy zaprezentować relację z naszego udziału w Międzynarodowych Targach Automatyki i Pomiarów Automaticon, które odbyły się w Warszawie w dniach 26–29 marca. Dziękujemy naszym obecnym i przyszłym klientom oraz licznie przybyłym uczniom szkół średnich i studentom z uczelni technicznych.

***

Mariusz Snowacki
Zastosowanie napędów małej mocy
Wszechobecnym trendem w budowie maszyn i mechatronice jest miniaturyzacja urządzeń. Kierunek ten został narzucony nie tylko przez potrzeby klientów i rozwój technologii, ale również przez przepisy prawa.

***

Technologia i innowacja dla elektrowni wiatrowych lądowych i morskich. Elektrohydraulika do regulacji pitch control
Rosnące na całym świecie zapotrzebowanie na czyste i odnawialne źródła energii stale zwiększa ogólne zainteresowanie ZIELONĄ ENERGIĄ.

***

Siłownik płaski beztłoczyskowy DLGF receptą na problemy z przestrzenią zabudowy i kosztami
Siłownik płaski beztłoczyskowy DLGF został zaprojektowany pod kątem zmniejszenia przestrzeni zabudowy i obniżenia kosztów z wykorzystaniem wielokrotnie nagradzanych innowacyjnych cech projektowych.

***

Hydrauliczna technologia hybrydowa. Downsizing silników Diesla w walcach drogowych jako przykład redukcji kosztów eksploatacyjnych
„W jaki sposób mogę efektywniej korzystać z moich maszyn?” – to podstawowe pytanie nurtujące wszystkich właścicieli oraz użytkowników maszyn drogowych.

***

Zwiększanie wydajności i wartości dodanej pojazdów roboczych
W zestawie specjalnie dobranych podzespołów i składników oprogramowania firma Bosch Rexroth oferuje elektroniczną odmianę swoich hydraulicznych systemów sterowania DA, które charakteryzują się wysokim komfortem jazdy i niezawodnością. System eDA jest przeznaczony przede wszystkim do ładowarek kołowych i telehandlerów oraz wózków widłowych, ale może być przydatny także w innych aplikacjach, w których dotychczas używany był konwencjonalny system sterowania DA. W wersji podstawowej z pompą napędową A4VG z pełnym wyposażeniem elektronicznym i silnikiem hydraulicznym A6VM, ten system elektrohydrauliczny otwiera nowe możliwości w dziedzinie budowy maszyn i ekspansji ich producentów.

***

Niewielkie wymiary i wysoka dokładność pomiaru. Czujnik ciśnienia BODAS PR4
Podstawowym warunkiem sterowania różnymi funkcjami samojezdnych maszyn roboczych jest pomiar ciśnienia w układach hydraulicznych. Na montaż odpowiedniego czujnika niezbędnego do pomiaru ciśnienia hydraulicznego często pozostaje niewiele miejsca.

***

IO-Link Murrelektronik. Łatwy w użyciu
Moduły sieciowe MVK Metal i Impact67 zastosujesz dokładnie tam, gdzie chcesz. Doskonale nadają się do integrowania urządzeń IO-Link. Zalety: szybka integracja i szybkie czasy uruchomienia przy maksymalnej elastyczności.

***

Żaden inny system automatyki przemysłowej nie przyniesie takiego zysku, jak moduły pasywne ze wstępnie zarobionymi złączami. Mniej wysiłku, mniej kłopotów
Coraz większa złożoność maszyn i instalacji elektrycznych to również rosnący poziom automatyzacji. Celem jest dostarczenie maszyny, która zwiększy przewagę konkurencyjną. Niejednokrotnie prowadzenie odrębnego okablowania jest czasochłonne i trudne – konieczne jest konstruowanie skomplikowanych obwodów, a to utrudnia diagnostykę. Te kwestie można łatwo rozwiązać. Nie ma przy tym potrzeby zmiany dotychczasowych zasobów ani organizowania dodatkowych szkoleń.

***

Oszczędź 30% czasu montażu dzięki nowej konstrukcji ekranowania par igus w serwoprzewodach chainflex. Błyskawicznie konfekcjonowane i zabezpieczone nowym ekranowaniem par serwoprzewody igus
Celem czteroletniego rozwoju i testowania przeprowadzonego przez specjalistów od przewodów w firmie igus była łatwa obróbka przewodów, prosty montaż ekranowania, a jednocześnie zwiększenie żywotności e-prowadnika. Rezultatem jest nowa konstrukcja pary kontrolnej dla serwoprzewodów chainflex serii CF 21, 27 i 29. Zapewnia to maksymalną kompatybilność elektromagnetyczną pary kontrolnej i szybsze ekranowanie przewodu. Pozwala użytkownikowi zaoszczędzić do 30% czasu przetwarzania osłony parowej, a tym samym także kosztów montażu.

***

SMART trendy na Targach ITM Polska 2019
Idea SMART jest jednym z najszybciej rozwijających się trendów technologicznych, który wkracza w coraz więcej dziedzin życia – tak zawodowego, jak i prywatnego. Jesteśmy obecnie świadkami rewolucji, która ma szansę wprowadzić do przedsiębiorstw nowe, inteligentne rozwiązania. Dlatego w dniach 4–7 czerwca 2019 r. w Poznaniu na Targach ITM Polska skupimy się na upowszechnianiu koncepcji SMART Industry – w centrum uwagi znajdą się digitalizacja, integracja i automatyzacja procesów technologicznych, a wystawcy zaprezentują maszyny, urządzenia, rozwiązania technologiczne i oprogramowanie działające zgodnie z tematyką Przemysłu 4.0 i Smart Factory.

***

Bezpieczeństwo zdalnego serwisowania Twoich maszyn i urządzeń
Diagnozowanie i utrzymanie maszyn i urządzeń jest łatwiejsze niż kiedykolwiek za sprawą rozwiązania zdalnego serwisu oferowanego przez B&R. Rozwiązanie to wykorzystuje najnowsze standardy bezpieczeństwa IT i umożliwia znaczne oszczędności przy niskich kosztach inwestycji.

***

Szklane uszczelnienie
Electrovac – austriacki specjalista od galwanizacji – zaufał systemowi identyfikacji BLident firmy Turck, wdrażając go przy produkcji szklanych uszczelek

***

Dwukierunkowa przetwornica DC/DC dużej mocy
Rosnące zapotrzebowanie na oszczędne systemy napędowe spowodowało, że japońska firma Fuji Electric zintensyfikowała prace rozwojowe dotyczące przetwornic napięcia dla hybrydowych systemów zasilania. W niniejszym artykule zaprezentujemy rozwiązanie uniwersalnej, dwukierunkowej przetwornicy DC/DC, mogącej działać w 4 trybach pracy.

***

Nowa platforma DC: Interroll przedstawia innowacyjne rozwiązanie napędowe
Firma Interroll wyznacza nowe standardy w zakresie nowoczesnych technologii przepływu materiałów. Asortyment innowacyjnych, skoordynowanych napędów RollerDrive, systemów sterowania i elementów zasilających pozwala integratorom systemów i konstruktorom zaoferować rozwiązania jeszcze lepiej dopasowane do indywidualnych potrzeb klientów, począwszy od standardowych aplikacji plug-and-play, po systemy z funkcjonalnością Industry 4.0.

***

Nowości napędowe od NORD. NORDCON APP i NORDAC ACCESS BT
Mobilna obsługa technologii napędowej? Dzięki NORD DRIVESYSTEMS jest to teraz możliwe. Prezentujemy aplikację NORDCON APP i moduł Bluetooth NORDAC ACCESS BT. Za pomocą tego innowacyjnego rozwiązania użytkownicy mogą być bardziej elastyczni i wydajni, co przekłada się na rzeczywistą wartość dodaną w ich codziennej pracy.

***

Innowacje i tradycje Targów AUTOMATICON® 2019
Czas nieubłaganie mija, pędzi coraz szybciej. Niedawno wspominaliśmy dwudziestolecie Targów, a tu już ich srebrny jubileusz. Kolejna, jubileuszowa, dwudziesta piąta edycja odbyła się w dniach 26–29 marca 2019 roku.

***

Katarzyna Zając
Medale rozdane!
Z dumą informujemy, że 27 marca, podczas Targów AUTOMATICON® w Warszawie, mieliśmy przyjemność wręczyć nagrody miesięcznika „Napędy i Sterowanie” laureatom konkursu na najlepsze rozwiązanie – PRODUKT ROKU 2018. W ten sposób uhonorowaliśmy najlepsze wyroby i rozwiązania techniczne roku 2018.

***

Patryk Mocak
Trio Motion Technology – zaawansowana kontrola ruchu
Sterowanie dużą ilością osi stanowi problem dla niejednego przedsiębiorstwa. Zaawansowane aplikacje bardzo często wymagają innowacyjnego sprzętu. W takich aplikacjach istotną kwestią jest czas potrzebny programiście do stworzenia kompletnego, optymalnego kodu. W roku 2018 firma Multiprojekt Automatyka Sp. z o.o. wprowadziła do oferty właśnie tak nowatorskie rozwiązanie, pozwalające na realizację zaawansowanych algorytmów niezbędnych przy maszynach wieloosiowych. A to wszystko z poszanowaniem cennego czasu programisty.

***

KOMEL – silniki napędowe w piastach kół
Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL projektuje, bada i produkuje seryjnie silniki dla wielu gałęzi przemysłu, w tym do napędu samochodów elektrycznych. Jedno z najnowszych przedsięwzięć obejmuje prace badawcze i projektowe, mające na celu opracowanie rozwiązań technicznych oraz technologicznych, które w efekcie pozwolą na świadczenie usług związanych z projektowaniem i produkcją silników do zabudowy w piaście koła dla różnego rodzaju pojazdów elektrycznych.

***

Bezpieczne pozycjonowanie w automatyce
„Bez ryzyka nie ma nagrody” – mówi Tomasz Michalski, Dyrektor Pepperl+Fuchs Polska. Trzymając w rękach safePXV oraz safePGV, nową generację czujników w systemach pozycjonowania – dodaje z uśmiechem: „Stworzenie tych urządzeń było nie lada wyzwaniem”. Ale się opłaciło – po raz pierwszy stało się możliwe stworzenie pojedynczego czujnika bezpiecznego pozycjonowania zgodnego z SIL 3/PL e.

***

Pierwszy w świecie polski elektryczny napęd statku morskiego o łącznej mocy 1,4 MW
Zakład Energoelektroniki TWERD Sp. z o.o. opracował i wykonał zespół czterech przekształtników energoelektronicznych o łącznej mocy 1,4 MW, stanowiących główny napęd statku naukowo-badawczego „Oceanograf”, zbudowanego w Stoczni Remontowej „Nauta” SA na zamówienie Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego.

***

ABB Ability™ Smart Sensor. Cyfrowa rewolucja w zakresie monitoringu silników niskiego napięcia
ABB Ability™ Smart Sensor to rozwiązanie, które pozwala na zastosowanie predykcyjnego modelu serwisowego dla nieomal każdego silnika niskiego napięcia. Poprzez gromadzenie i analizę danych o pracy silników umożliwia ono optymalizację działań służb utrzymania ruchu, a w rezultacie ograniczenie przestojów nawet o 70%, wydłużenie żywotności silników nawet o 30% oraz zmniejszenie zużycia energii nawet o 10%.

***

IRIS M – pomiary wibrodiagnostyczne metodą amplifikacji ruchu
Nowością wspomagającą działy maintenance, bez względu na wybrane podejście do utrzymania ruchu, jest kamera wzmacniająca ruch, która rewolucjonizuje pomiary wibrodiagnostyczne. To nowoczesne narzędzie pozwala wykryć przyczyny dotychczas praktycznie niediagnozowalnych problemów z maszynami, strukturami i ich fundamentowaniem.

***

Branża energetyczna i elektryczna w maju spotyka się w Poznaniu
EXPOPOWER to jedno z najważniejszych wydarzeń targowych branży energetycznej, które gromadzi każdego roku wielu wystawców, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Obok specjalistycznych ekspozycji Targom towarzyszą liczne konferencje.
Patronat strategiczny nad Targami EXPOPOWER objęła Enea Operator.

***

20. Jubileuszowa Konferencja Naukowo-Techniczna. KOMEKO – IMTech 2019
INNOWACYJNE I PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA
TECHNIKI I TECHNOLOGIE PRZERÓBKI SUROWCÓW MINERALNYCH
BEZPIECZEŃSTWO – JAKOŚĆ – EFEKTYWNOŚĆ
25–27 marca 2019 r. – Hotel „Klimczok” – Szczyrk

***

IMF 2019 promuje innowacyjność
Jastrzębska Spółka Węglowa po raz drugi została gospodarzem prestiżowej konferencji International Mining Forum. Dwa lata temu IMF 2017 był przeglądem pomysłów, idei i rozwiązań, które mogą przyczynić się do skoku technologicznego. O tym, które z nich znalazły zastosowanie w praktyce, przekonamy się podczas IMF 2019.

***

Targi Elektrotechnika 2019 za nami – podsumowanie wydarzenia
Elektrotechnika, elektryka, teletechnika czy elektromobilność to tylko niektóre obszary prezentowane w ramach trzech dni Targów Elektrotechnika i towarzyszących im Targów Światło 2019. Między 13 a 15 marca w Warszawskim Centrum Expo XXI gościło ponad 13 000 osób zainteresowanych m.in. nowoczesnymi instalacjami elektrycznymi, energetycznymi, pojazdami z napędem elektromobilnym czy zagadnieniami budynkowych i przemysłowych systemów teletechnicznych oraz oświetleniem.

***

Jolanta Karpowicz, Marek Zmyślony, Jarosław Kieliszek, Paweł Bieńkowski
Nowelizacja prawa pracy określającego zasady ochrony pracowników przed zagrożeniami elektromagnetycznymi i dostosowanie środków ochronnych do nowych wymagań
Nowelizacja prawa pracy w zakresie ochrony przed zagrożeniami elektromagnetycznymi, wynikającymi z oddziaływania pola elektromagnetycznego (pola-EM) na organizm człowieka i obiekty techniczne, związana jest z harmonizacją przepisów krajowych z dyrektywą 2013/35/UE w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, dotyczących narażenia pracowników na zagrożenia spowodowane czynnikami fizycznymi (polami elektromagnetycznymi, Dz.Urz. UE L 179, str. 1–19).

***

Sławomir Gronczewski
Co nowego w wydaniu normy PN-EN 60204-1 z grudnia 2018 r. „Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn. Wymagania ogólne”? Cz. 1
W grudniu 2018 r. PKN opublikował nowe wydanie normy dotyczącej wyposażenia elektrycznego maszyn PN-EN 60204-1:2018-12. Co w niej nowego? Co się zmieniło? Co dodano? Poniżej przedstawiam analizę zmian.

***

Zofia Pawłowska, Anna Skład
Dostosowanie Systemów Zarządzania BHP do wytycznych wynikających z normy ISO/DIS 45001.2
Streszczenie: Dostosowanie Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy (SZ BHP) do wymagań nowej normy będzie wymagało dokładnej analizy już wdrożonych procesów i praktyk zarządzania. W artykule przedstawiono ogólną strukturę Systemu Zarządzania BHP według nowej normy i zwrócono uwagę na wymagania w odniesieniu do wybranych procesów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, które zostały rozszerzone lub uszczegółowione w stosunku do wymagań formułowanych w normach obecnie istniejących.

ENG Abstract: The adjustment of the OSH Management Systems to the requirements of the new standard will take a thorough analysis of the already imple-mented processes and management practices. The article presents a general structure of the OSH Management Systems in accordance to the new standard and underlines requirements specific to chosen OSH management processes – either broadened or refined in relation to requirements formed in the presently existing standards.
Keywords: OSH management system, standards, management processes, ISO 45001

***

Anna Skład
Modelowanie systemów zarządzania bhp z wykorzystaniem metody rozmytych map kognitywnych i wskaźników wiodących – ujęcie teoretyczne
Streszczenie: W celu poprawy skuteczności systemu zarządzania bhp używa się w wielu przedsiębiorstwach zestawu wskaźników wynikowych i wiodących do pomiaru poszczególnych procesów w tym systemie. Na podstawie wartości wskaźników odnotowanych w danym okresie planuje się działania zapobiegawcze. Polegają one przede wszystkim na poprawie realizacji procesów w taki sposób, aby w kolejnym okresie osiągnąć założone wartości wskaźników w obszarach, w których aktualnie odnotowane wartości nie były satysfakcjonujące. W artykule zaprezentowano metodę rozmytych map kognitywnych, która oferuje możliwości szerszego wykorzystania informacji zawartych w wartościach wskaźników. Metoda ta zakłada opracowanie modelu systemu w formie zbioru elementów tworzących system oraz zachodzących pomiędzy tymi elementami wzajemnych wpływów. Posługując się wzorem matematycznym, można określić wartości poszczególnych elementów modelu, a następnie prognozować ich przyszłe wartości. Niekorzystne prognozy są podstawą do podjęcia działań zapobiegawczych w modelowanym systemie. Wykorzystując metodę rozmytych map kognitywnych, można opracować model systemu zarządzania bhp. Elementami modelu będą poszczególne procesy oraz poziom bezpieczeństwa. Wartości wskaźników wynikowych i wiodących zostaną zastosowane do obliczenia wartości tych elementów. Prognozowanie z wykorzystaniem takiego modelu mogłoby w przedsiębiorstwie istotnie wspierać poprawę skuteczności systemu zarządzania bhp.

ENG Abstract: Modelling occupational health and safety management systems with fuzzy cognitive maps and leading indicators: a theoretical approach In order to improve the effectiveness of an occupational safety and health management system (OSH MS), many enterprises use sets of leading and lagging performance indicators to measure individual processes in the system. Based on the value of indicators recorded in a given period, preventive measures are planned in the system. These measures are aimed at improving the processes in which the recorded indicators values did not reach their target values. This paper presents fuzzy cognitive maps, which enable an alternative application of indicators values. This method is based on the development of a system model consisting of a set of elements forming the system and the interconnections (influences) between these elements. Using a mathematical formula, it is possible to determine the values of the individual elements of the model and then forecast their future values. Unfavorable forecasts are the basis for taking preventive actions in a modeled system. By using fuzzy cognitive maps, it is possible to develop an OSH MS model. Individual processes and safety performance would be elements of the model. Leading and lagging indicator values would be used to determine the value of these elements. Forecasting on the basis of the model could significantly support the effectiveness of an OSH MS in an enterprise.

***

Mariusz Pilecki, Grzegorz Podskarbi, Mariusz Korkosz
System sterowania silnika SRM z zastosowaniem układu FPGA
Streszczenie: Artykuł omawia zagadnienie sterowania pracą 4-pasmowego silnika reluktancyjnego przełączalnego SRM 8/6. Układ sterowania silnika został zbudowany na bazie układu FPGA Artix-7 XC7A35T-L1CSG324I. Zastosowanie układu FPGA umożliwia nie tylko realizację podstawowych metod sterowania pracą silnika, ale również implementację zaawansowanych metod sterowania, umożliwiających np. istotne poszerzenie zakresu pracy silnika ze stałą mocą wyjściową. W pracy ograniczono się do prezentacji podstawowych metod sterowania uruchomionych w układzie rzeczywistym czteropasmowego silnika reluktancyjnego przełączalnego. Zamieszczono wnioski dotyczące implementacji wybranych algorytmów sterowania w układzie sterowania z zastosowaniem układu FPGA.

ENG CONTROL OF SRM MOTOR BASED ON FPGA
Abstract: Paper describes the problem of 4-phase switched reluctance motor SRM 8/6 control. The motor control system was build based on Artix-7 XC7A35T-L1CSG324I FPGA module. The use of the FPGA makes possible implementation not only basic control methods, but also an advanced control methods which, for example, allow to increase the motor output constant power range. In paper only the basic control methods of 4-phase switched reluctance motor were presented. Conclusions related to implementation chosen control methods in FPGA based system were given.

***

Grzegorz Skorek
Dokładność określania sprawności energetycznej układów napędowych na przykładzie porównania napędów hydrostatycznych ze sterowaniem proporcjonalnym prędkości silnika
Streszczenie: Celem artykułu jest spojrzenie na możliwość dokładnego określania sprawności energetycznej układów napędowych. Porównano wyniki eksperymentalnie określonych sprawności i symulacyjnie określonych sprawności dwóch układów hydrostatycznych ze sterowaniem dławieniowym, które zasilane są pompą o stałej wydajności. Stanowisko  badawcze zostało bardzo starannie zaprojektowane, wykonane i zautomatyzowane. Zastosowane przyrządy pomiarowe cechowała wysoka dokładność pomiarów. Poruszono także tematykę związaną z określaniem strat energetycznych i sprawności energetycznej silnika lub układu napędowego, które powinny być określane jako zależne od wielkości fizycznych niezależnych od tych strat. Przeanalizowano wykres Paszoty wzrostu mocy w kierunku przeciwnym do kierunku przepływu mocy, zastępujący wykres Sankeya spadku mocy zgodnego z kierunkiem przepływu mocy w silniku lub w układzie napędowym. Wykres Paszoty otwiera nową perspektywę badań mocy strat energetycznych i sprawności energetycznej silników i układów napędowych.

ENG Abstract: The aim of the article is to look at the possibility of accurately determining the energy efficiency of drive systems. The results of experimentally determined efficiencies and simulationally determined efficiencies of two hydrostatic systems with throttling control, which are fed with a constant capacity pump, were compared. The research stand was very precise designed, made and automated. The applied measuring instruments were characterized by high accuracy of measurements. The issues related to the determination of energy losses and energy efficiency of the hydraulic motor or drive system, which should be determined as dependent on the physical quantities independent of these losses, were also discussed. A Paszota diagram of the power increase in the direction opposite to the direction of the power flow, replacing the Sankey diagram of the power decrease in the direction of the power flow in the hydraulic motor or in the drive system was analyzed. Paszota diagram opens a new perspective on the research of the power of energy losses and energy efficiency of hydraulic motors and drive systems.

***

Karol Tatar, Piotr Chudzik, Rafał Nowak, Grzegorz Lisowski
Projekt wielomodułowego sterownika elektrycznego napędu rowerowego – moduł komunikacyjny
Streszczenie: W artykule przedstawiono koncepcję oraz prototyp wielomodułowego sterownika dedykowanego do rowerowych napędów elektrycznych. Autorzy zaprezentowali struktury układów komunikacyjnych, urządzenie pomocnicze, układy pomiarowe sygnałów analogowych oraz zastosowane algorytmy sterowania. W pracy zamieszczono wyniki pomiarów napięć i prądów płynących w elementach układu napędowego. Przedstawiono aplikację na urządzenia mobilne, stanowiącą interfejs użytkownika zdolny do personalizacji ustawień napędowych pod kątem potrzeb konkretnego użytkownika.

ENG DESIGN OF MULTI-MODULE INVERTER FED DRIVER FOR E-BIKE – COMUNICATION MODULE
Abstract: The following article depicts the concept and implementation of multi – module driver for e-bike system. Authors presented the structures of communication systems, auxiliary devices, analog signal measurement circuits, and the control algorithms used. The paper presents results of measurements of currents and voltages going through the drive system elements. The mobile app, which serves as an users interface responsible for personalization of some particular drive settings was presented.

***

Krzysztof Grzywnowicz, Grzegorz Wiciak
Sterowanie przebiegiem procesu separacji membranowej z wykorzystaniem zjawiska termoakustycznego
Streszczenie: Jedną z powszechnie stosowanych technologii separacji gazów, zwłaszcza w obszarze inżynierii procesowej i energetyki, jest separacja membranowa. W artykule podsumowano obecnie oferowane sposoby kontroli parametrów procesowych membranowej separacji gazów oraz przedstawiono metodę, wykorzystującą zjawisko termoakustyczne. Ponadto zaprezentowano przykład modułu membranowego, zawierającego membranę polimerową kapilarną, wykorzystującego omawianą metodę.

ENG Abstract: One of commonly applied separation technologies, especially in the field of process engineering and power and heat industry, is membrane separation. In the paper, currently available methods of control of the process parameters are briefly discussed and the innovative method of control, involving utilization of a thermoacoustic phenomenon, is presented. Furthermore, the example of membrane module, including capillary polymer membrane and using the mentioned method, is described.

***

Stanisław Maleczek, Marcin Szczepaniak, Wojciech Malicki, Kazimierz Drabczyk
Zastosowanie polikrystalicznych ogniw krzemowych jako elastycznych pokryć fotowoltaicznych
Streszczenie: Uzależnienie współczesnych urządzeń wojskowych od energii elektrycznej powoduje, że ich skuteczność i niezawodność zależy w bardzo dużym stopniu od ciągłości dostarczania energii elektrycznej oraz jej jakości. Rozwiązaniem zmniejszającym zagrożenie braku ciągłości zasilania może być elastyczne pokrycie fotowoltaiczne realizowane w ramach programu „GEKON – Generator Koncepcji Ekologicznych”. Dynamiczny rozwój źródeł odnawialnych powoduje znaczący spadek ich cen oraz polepszenie ich efektywności energetycznej. Wymienione zalety powodują, że konwencjonalne źródła prądu (np. zespoły prądotwórcze) w określonych wyżej przypadkach mogą być zastępowane przez źródła alternatywne.
Istotą projektu jest skonstruowanie innowacyjnego elastycznego pokrycia fotowoltaicznego wykonanego w oparciu o polikrystaliczne ogniwa krzemowe. W ramach projektu określono: sposób cięcia pojedynczych ogniw na mniejsze płytki, dobór elastycznego podłoża, rozmieszczenie płytek oraz rozwiązanie metody wykonania połączeń pomiędzy nimi, a także koncepcję systemu gromadzenia energii zintegrowanego z pokryciem.
Przedstawiono wyniki podstawowych badań pokrycia w zakresie pomiarów elektrycznych, elektroluminescencji oraz termoemisji. W oparciu o zrealizowane prace wykonano model elastycznego pokrycia fotowoltaicznego będącego bazą do dalszej realizacji projektu. Takie rozwiązanie ma na celu zapewnić dużą autonomię w praktycznie w każdej sytuacji kryzysowej, może być wykorzystane np. jako element dachów namiotów lub jako wyposażenie osobiste żołnierza.

ENG APPLICATION OF POLYCRYSTALLINE SILICON CELLS AS ELASTIC PHOTOVOLTAIC COVERS
Abstract: The dependence of modern military equipment on electricity means that their efficiency and reliability depend very much on the continuity of electricity supply and its quality. The solution to reduce the risk of power loss may be the flexible solar cover implemented under the „GEKON - Generator of Ecological Concepts” program. Dynamic development of renewable sources causes a significant drop in their prices and improvement of their energy efficiency. The aforementioned advantages mean that conventional power sources (eg power generating sets) in the above-mentioned cases can be replaced by alternative sources. The essence of the project is to construct an innovative elastic photovoltaic cover made based on polycrystalline silicon cells. The project defined: the method of cutting individual cells into smaller plates, selection of a flexible substrate, arrangement of tiles and the solution of the method of making connections between them, as well as the concept of a system of accumulating energy integrated with the cover. The results of basic coverage tests in the field of electrical measurements, electroluminescence and thermoemission are presented. Based on the work carried out, a model of flexible photovoltaic cover was made which is the basis for further project implementation. This solution is intended to provide a large autonomy in practically every crisis situation, it can be used, for example, as an element of tent roofs or as a soldier’s personal equipment.